Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Στα δύο κείμενα που υπεγράφησαν στο Βερολίνο από τη διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού κυρία Ελένη Σουρανή και τον σύμβουλο του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν με θεματοφύλακα τη γερμανική κυβέρνηση, αναφέρεται ρητώς ότι οι διερευνητικές συνομιλίες θα γίνουν για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών και δη της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ («Βήμα» 18.10.2020), θέματα δηλαδή που ανήκουν στην ελληνική ατζέντα.

Το διάλογο τον τορπίλισε αφενός ο υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου, που αποκάλυψε τις συνομιλίες στο Βερολίνο, προφανώς για να τις κάψει, και αφετέρου ο ίδιος ο Ερντογάν που με τις πράξεις του εξέθεσε ακόμη και τη φίλη του Μέρκελ. Το πρωί συνομιλούσαν σε τηλεδιάσκεψη για την έναρξη του διαλόγου και το απόγευμα ο Τούρκος πρόεδρος άνοιγε τα Βαρώσια και έστελνε το «Ορούτς Ρέις» προκλητικά νότια του Καστελλόριζου.

Ο Ερντογάν συμπεριφέρεται σαν ταβλαδόρος, βλέπει ότι χάνει και θέλει να «κουνήσει το τάβλι», μόνο που η διπλωματία απαιτεί κινήσεις σκακιστή. Η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα έχει ασκήσει αυτό που αποκαλείται πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, δείχνοντας στη διεθνή κοινότητα ότι σέβεται το Δίκαιο και μπορεί να λύσει τις διαφορές με τα γειτονικά κράτη ειρηνικά και μέσω του διαλόγου και της νομιμότητας. Στο πλαίσιο αυτό:

Πρώτον, προχώρησε σε συμφωνία με την Αίγυπτο ολοκληρώνοντας διαπραγματεύσεις δεκαετιών για τον καθορισμό ΑΟΖ ακυρώνοντας στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Δεύτερον, ήρθε σε αντίστοιχη συμφωνία με την Ιταλία, κίνηση που επέτρεψε στη χώρα μας να προωθήσει την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στο Ιόνιο στα 12 μίλια και να σχεδιάσει αντίστοιχες κινήσεις για την περιοχή της Κρήτης και της Ανατολικής Μεσογείου.

Τρίτον, ενεργοποίησε το εργαλείο της προσφυγής στη Χάγη για την επίλυση των διαφορών μας στις θαλάσσιες ζώνες με την Αλβανία, όπως προέκυψε μετά τη χθεσινή συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Εντι Ράμα. Η κίνηση αυτή δείχνει ότι δεν φοβόμαστε τη Χάγη και εάν δεν μπορούν να επιλυθούν οι διαφορές διά του διαλόγου, η νόμιμη οδός είναι μόνο αυτή.

Τέταρτον, ισχυροποίησε τις συμμαχίες με τη Γαλλία, το Ισραήλ και τον αραβικό κόσμο, ενώ και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποδοκιμάσει έντονα τη συμπεριφορά της Τουρκίας.

Πέμπτον, μεγάλωσε την πίεση προς την Ευρώπη για λήψη μέτρων κατά της Αγκυρας, παρά τα ισχυρά οικονομικού και αμυντικού τύπου συμφέροντα που έχουν στην Τουρκία χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Ολλανδία και η Ιταλία.

Ολες αυτές οι διπλωματικές κινήσεις είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς διευρύνουν τη φαρέτρα της χώρας απέναντι στους παραλογισμούς της απέναντι πλευράς. Ωστόσο, επειδή ακριβώς αντιμετωπίζουμε παράλογες και άκρως επιθετικές ενέργειες, η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμη για την αποτροπή δυσάρεστων καταστάσεων, που θα θέτουν σε απειλή ζωτικά συμφέροντα μας. Υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές λύσεις που μπορεί να επιλέξει η κυβέρνηση ώστε να σταματήσει τους «τσαμπουκάδες» της Αγκυρας χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη διπλωματική μας υπεροπλία που χτίσθηκε τους τελευταίους μήνες.

Ο Ερντογάν ψάχνεται για καβγά για να ανατρέψει το σημερινό πλαίσιο διαλόγου, προσπαθώντας να αξιοποιήσει το «κενό εξουσίας» που υπάρχει στις ΗΠΑ μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, οπότε θα αναλάβει δράση η νέα διοίκηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου. Μπορούμε να τον εξουδετερώσουμε όχι μόνο με διπλωματική σύνεση, αλλά και με αποφασιστικότητα, όπου χρειάζεται.

*Ο Πάνος Αμυράς είναι διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου