Γράφει ο Στέφανος Τζανάκης

Δεκαπέντε αιώνες και ένας πρωθυπουργός που έγινε πρόεδρος. Πόση αλαζονεία κρύβει αυτή η μεταμφίεση; Ο Ερντογάν -αν είχε τη δυνατότητα- θα έκανε και το Στόουνχεντζ τζαμί. Αλλά τι σημασία θα είχε αυτό σε σχέση με τη δύναμη του μνημείου;

Τα μνημεία είναι πολύ πιο ισχυρά από τους ανθρώπους. Οταν οι άνθρωποι θα έχουν φύγει, τα μνημεία θα είναι εκεί όπου ήταν πάντα. Και θα παραμένουν μνημεία…

Προφανώς, η κίνηση του Ερντογάν ήταν μαχαιριά στην ψυχή κάθε Ελληνα, είτε έχει καταφέρει να πατήσει το πόδι του στην Αγια-Σοφιά είτε όχι. Αλλά σε ό,τι αφορά το ίδιο το μνημείο, ήταν μία μαχαιριά στον αέρα…

Είναι σαφές ότι για τον πρόεδρο της Τουρκίας το μόνο που μετρά είναι οι συμβολισμοί και οι τακτικισμοί: προγραμματίζει την πρώτη προσευχή στο «τζαμί» του στις 24 Ιουλίου, την επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάννης. Πρόκειται για τη συνθήκη που σφράγισε τη μοίρα των Μικρασιατών μετά την καταστροφή του ’22…

Για την Ελλάδα, ήταν το τέλος του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας και η αρχή μιας πολύ δύσκολης πενταετίας. Για την Τουρκία, ήταν η μετάβαση στο κοσμικό κράτος, με ηγέτη τον Κεμάλ Ατατούρκ, τον «πατέρα» του λαού του, ο οποίος 11 χρόνια αργότερα θα υπέγραφε για να γίνει μουσείο η Αγια-Σοφιά.

Εκεί που ο Κεμάλ έβλεπε την αρχή της σύγχρονης Τουρκίας, ο Ερντογάν βλέπει μία συνθήκη που στερεί από τη χώρα του τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Βλέπει δηλαδή μία ήττα εκεί που θα έπρεπε να διαβάζει μία νίκη…

Η προσευχή στην Αγια-Σοφιά είναι στο μυαλό του Ερντογάν η απάντηση στον Ατατούρκ για την «προδοσία» του – για το γεγονός ότι δεν… φρόντισε να πάρει και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Αλλά με την οικονομία της Τουρκίας σε τόσο δραματική κατάσταση, είναι εξαιρετικά αβέβαιο ότι η πλειονότητα των γειτόνων θα ακολουθήσει τον πρόεδρό τους σε αυτή την κρίση μεγαλείου…

*Ο Στέφανος Τζανάκης είναι σύμβουλος έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση