Γράφει ο Στέφανος Τζανάκης

Αυτό που ζητούν οι «σκληροί» είναι να μπουν σε Μνημόνιο οι χώρες που θέλουν να δώσουν άμεση, φτηνή ρευστότητα στις οικονομίες τους, ώστε να αποφύγουν τα χειρότερα τους επόμενους μήνες. Να αποφύγουν δηλαδή μία βαθιά ύφεση, που θα έριχνε το βιοτικό επίπεδο σε επίπεδα πολεμικά.

Από την άλλη πλευρά, οι «σκληροί» φοβούνται ότι οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από την επιδημία θα χρησιμοποιήσουν τα χρήματα αυτά – που θα έχουν λάβει σχεδόν δωρεάν λόγω του δικού τους καλού ονόματος στην αγορά – με τέτοιον τρόπο που θα χαλάσει η φήμη τους. Οδηγούνται επομένως στο συμπέρασμα ότι ο «Βορράς» θα πληρώνει τις ασωτείες του Νότου – και ζητούν μνημόνια για όσους δεν έχουν τεράστια πλεονάσματα, με τα οποία θα αντιμετωπίσουν άνετα τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.

Οπως καλά γνωρίζουμε – εξ ιδίας εμπειρίας – εμείς στην Ελλάδα, τα μνημονιακά δανεικά δεν φέρνουν την ανάπτυξη: η χώρα που αναγκάζεται να προσφύγει σε τέτοιους μηχανισμούς βλέπει το ΑΕΠ της να κατακρημνίζεται, μιας και είναι υποχρεωμένη να «πιάνει» πολύ σκληρούς δημοσιονομικούς στόχους. Και, φυσικά, κάτι τέτοιο έχει μοιραία και τις πολιτικές επιπτώσεις του – τις οποίες επίσης ζήσαμε με κάθε λεπτομέρεια στην Ελλάδα.

Αυτό ακριβώς είναι που θέλουν να αποφύγουν οι χώρες του Νότου – και το επιχείρημά τους δεν είναι για πέταμα: υποστηρίζουν ότι δεν έχει κάποια συγκεκριμένη χώρα την ευθύνη για αυτά που περνά – όπως είχε η Ελλάδα, την εποχή που οι αγορές της έκλεισαν την πόρτα. Και από τη στιγμή που δεν υπάρχει δημοσιονομική ευθύνη, δεν μπορεί να ζητούνται μνημονιακές υποχρεώσεις.

Τι θα γίνει στο τέλος; Ο,τι γίνεται πάντα στην Ενωμένη Ευρώπη – ένας συμβιβασμός που δεν θα αφήσει κανέναν ικανοποιημένο, αλλά και κανέναν βαθιά δυσαρεστημένο. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν αυτός ο συμβιβασμός θα θεωρηθεί από τις αγορές ως αποτελεσματικός ή αν θα αποδειχθεί ένα σήμα εξόδου για τους επενδυτές, που θα σαλπάρουν – και από τον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά και από τον Βορρά – για άλλα λιμάνια…

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Στέφανος Τζανάκης είναι διευθυντής έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου