Γράφει η Άννα Παναγιωταρέα
Κι άλλοι που είχαν ισχυρή δουλειά και τους καλοτυχίζαμε βρέθηκαν άνεργοι. Συνταξιούχοι που νόμιζαν ότι η σύνταξη τους παρείχε ασφάλεια για τα χρόνια του γήρατος, τη μοιράστηκαν με την οικογένεια των παιδιών τους, για να τα βγάλει πέρα. Χιλιάδες νέοι με μια βαλίτσα και το διαβατήριο στο χέρι προσγειώθηκαν σε άγνωστο τόπο ψάχνοντας καλύτερη τύχη. Το δυστύχημα είναι ότι αυτοί που έφυγαν ήταν η γενιά που θα διαδεχόταν τη σημερινή. Μορφωμένοι, δημιουργικοί, εξειδικευμένοι, με όρεξη για δουλειά θα επενδύσουν τα καλύτερα τους χρόνια αλλού. Το τίμημα για τη χώρα πολύ βαρύ και ασήκωτο.
Τις μέρες, τις γιορτινές, περπάτησα στο κέντρο, μίλησα με πολλούς, βρέθηκα σε φιλικές συναντήσεις, και αποκόμισα την εντύπωση ότι όλα σιγά σιγά αλλάζουν. Ενας ρυθμός πιο ήρεμος μετά την κρίση κυριαρχεί. Ο κόσμος πιο χαλαρός. Τα πρόσωπα λιγότερο σφιγμένα. Τα μαγαζιά γεμάτα. «Συντηρητικά ψωνίζουν», όπως μου είπε έμπορος στη Μητροπόλεως, «αλλά τώρα ψωνίζουν. Δεν είναι περαστικοί».
Ντόναλντ Τραμπ και Δαλάι Λάμα
Το κλίμα βελτιώθηκε αισθητά ώστε οι πολίτες έφυγαν για να περάσουν τις γιορτινές μέρες με τις οικογένειές τους στην περιφέρεια. Αλλοι θυμήθηκαν συγγενείς, φίλους κι άλλοι έκλεισαν νωρίς μικρές μονάδες φιλοξενίας στα χωριά. Απέδρασαν από την προπαραμονή. Η Αθήνα και οι δρόμοι της θύμιζαν… Αύγουστο. Το βράδυ, βέβαια, η κίνηση ήταν μεγάλη. Κι εκεί που η Αθήνα έσβηνε στις εννέα το βράδυ, τώρα ως το πρωί τα αυτοκίνητα έτρεχαν στους καλοφωτισμένους κεντρικούς δρόμους.
Εξοδο σε νυχτερινά κέντρα έκαναν οι νέοι που ακούν από τους γονείς τους για μυθικά ρεβεγιόν Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από τη δεκαετία του ’90 ως και το 2008. Μετά άρχισαν τα δύσκολα, για τα οποία κανείς δεν μας είχε προετοιμάσει.
Τώρα οι συγκεντρώσεις ξαναβρήκαν τον οικογενειακό χαρακτήρα τους και αυτό είναι ένα καλό μάθημα από την κρίση. Είχαμε ξεχάσει πώς είναι όλοι μαζί γύρω από το τραπέζι. Πολλοί προτιμούσαν τραπέζια που η μουσική είναι τόσο δυνατή που δεν ακούει κανείς κανέναν. Άσε που στο τέλος βγάζουν όλοι το κινητό τους και παίζουν γιατί βαριούνται.
Οι πολίτες νιώθουν ότι αλλάζουν τα πράγματα. Το 2020 έρχεται φορτωμένο με πολλές ελπίδες. Το μήνυμα πρέπει να το πάρει η κυβέρνηση. Αυτή η αισιοδοξία είναι πολύτιμη και πρέπει να κρατηθεί.
Οι οικονομικοί αναλυτές τονίζουν ότι σε μια οικονομία το καίριο είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν το κλίμα στην αγορά. Η αισιοδοξία είναι ο πρώτος. Βέβαια η μεσαία τάξη δεν έχει δει φορολογικές ελαφρύνσεις ακόμη. Αλλά πιστεύει ότι ο Μητσοτάκης δεν θα την απογοητεύσει.
Από την έντυπη έκδοση