Γράφει ο Στέφανος Τζανάκης

Το δικαίωμα «του συνέρχεσθαι» είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο – όπως είναι γνωστό, μόνον η χούντα είχε απαγορεύσει τις συναθροίσεις άνω των τριών ατόμων. Ομως, από τη μεταπολίτευση ως και σήμερα το δικαίωμα καταστρατηγεί κάθε υποχρέωση.

Οσοι κυκλοφορούν στο κέντρο – εξ ανάγκης, προφανώς, είτε επειδή εκεί εργάζονται, είτε επειδή θέλουν να κάνουν τις αγορές τους – γνωρίζουν πολύ καλά ότι το μέγεθος μίας διαδήλωσης δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τα «δικαιώματα» των διαδηλωτών επί των κεντρικών δρόμων: ακόμα και πορείες των 50 ανθρώπων, έχουν όλες τις δυνατότητες να κλείσουν για κάποια λεπτά της ώρας τη Σταδίου ή την Πανεπιστημίου.

Υπάρχουν – ελάχιστες – ημέρες, για τις οποίες δεν προγραμματίζονται πορείες στο κέντρο της Αθήνας. Τις περισσότερες, ωστόσο, καταγράφονται και δύο και τρεις και τέσσερις διαδηλώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή της πόλης.

Βεβαίως, η διαδήλωση είναι ένα δικαίωμα που δεν έχει να κάνει με αριθμούς. Το Σύνταγμα δεν προβλέπει ότι για να γίνει μία πορεία πρέπει να συγκεντρωθούν τουλάχιστον χίλιοι πολίτες, ώστε να λάβουν την άδεια για να πορευτούν στους κεντρικούς δρόμους. Εστω και ένας άνθρωπος, με ένα πλήρως παράλογο αίτημα, έχει δικαίωμα να πάρει ένα πλακάτ και να διαδηλώσει. Και αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο…

Ομως, το πού θα διαδηλώσει αυτός ο ένας ή οι τριάντα ή οι πενήντα είναι και παραείναι: προφανώς, κανείς νόμος δεν μπορεί να αποτρέψει το κλείσιμο του κέντρου αν συγκεντρωθούν 10.000 διαδηλωτές – αλλά οι μικρές διαδηλώσεις είναι κάτι διαφορετικό.

Βεβαίως, η εφαρμογή κάθε νόμου προϋποθέτει ότι θα βρεθεί σε πρακτικό επίπεδο μία ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα – της διαδήλωσης – και στην ανάγκη – κανονικότητας στην πόλη. Είναι φανερό ότι όσο πιο αυστηρός γίνει ο σχετικός νόμος, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η εφαρμογή του – και όσο πιο ελαστικός για τις διαδηλώσεις, ειδικά τις ολιγάριθμες, τόσο μικρότερο αποτύπωμα θα έχει στη ζωή της πόλης.

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Στέφανος Τζανάκης είναι διευθυντής έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου