Γράφει ο Απόστολος Πόντας*

Δεν γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που να πιστεύουν πολύ, γνωρίζω αντίθετα αρκετούς που δεν πολυπιστεύουν…που αμφιβάλουν κατά συνήθεια…που μπερδεύουν την «πίστη», την οποιαδήποτε πίστη για οτιδήποτε, με την θρησκοληψία…που λογίζονται ανώτεροι της όποιας «πίστεως», καθώς εκτιμούν πως είναι κατώτερό τους, το όποιο αντικείμενο ή υποκείμενο αυτής!…που υπονομεύουν την «πίστη»…την απαγχονίζουν…αφού την θεωρούν πηγή της εμπιστοσύνης, μιας εμπιστοσύνης που μπορεί να γίνει τυφλή…μιας εμπιστοσύνης που μπορεί να δώσει δύναμη μεγάλη σε λάθος άτομα, σε άβουλες πλειοψηφίες…γνωρίζω λοιπόν ανθρώπους που τρομάζουν με την «πίστη», γιατί δεν εμπιστεύονται τους ανθρώπους, γιατί δεν «πιστεύουν» στις πλειοψηφίες…

Σήμερα το πρωί έμαθα πως έφυγε ο Αλέξανδρος, ο ολίγον γνωστός μας αλλά κατά πολύ φίλος μας Αλέξανδρος Βέλλιος. Ο Αλέξανδρος δεν αυτοκτόνησε, δεν έκανε τέτοια «αποκοτιά» σύμφωνα με το ρεπορτάζ…απλά πέθανε δια της «μη υποβοηθούμενης ευθανασίας». Μας χαιρέτησε λιτά, αναμενόμενα ξαφνικά και με έντονο συναίσθημα. Του δώσαμε την ευκαιρία…άδραξε ορθότερα, με την πράξη του, την ευκαιρία…να μας κλείσει τα μάτια, για να φτιάξουμε εικόνες σιωπής στο μυαλό μας, εικόνες του χαμογελαστού και αποφασισμένου Αλέξανδρου να διέρχεται όχι από το τέλος της ζωής του, αλλά στην αρχή του θανάτου του. Μια ευκαιρία που στέρησε από τους οικείους του…την ευκαιρία να του κλείσουν τα μάτια… για την οποία απολογείται μέσω του αποχαιρετιστήριου σημειώματός του…μια απολογία που είναι ειλικρινής, πνιγηρή και…βαθιά!

Τον Αλέξανδρο τον γνώρισα στα τέλη του 2014, ένα απόγευμα κρύο και σκοτεινό σε ένα café στο Κολωνάκι. Την σύσταση είχε κάνει ένας κοινός μας γνωστός, ένας δημοσιογράφος του πολιτικού ρεπορτάζ. Αυτός ο κοινός φίλος θέλησε να μας φέρει σε επαφή καθώς εκτιμούσε πως η Ε.Δ.Ε.Μ και αυτά που πρεσβεύαμε δεν θα άφηναν ασυγκίνητο τον κ. Βέλλιο και είχε δίκιο. Εμείς βρισκόμασταν στην αρχή της πορείας μας και ως εκ τούτου κάναμε αλλεπάλληλες επαφές με ανθρώπους του Τύπου, για να μας γνωρίσουν και να τους γνωρίσουμε, αλλά πολύ περισσότερο για να επικοινωνήσουμε την «πραμάτεια» μας, τις ιδέες μας, τις προτάσεις μας, σε ανθρώπους καταξιωμένους, ώστε να «αναγγελθούμε» στους φορείς της επικοινωνίας, να μετρηθούμε και να μονιάσουμε…Μαζί μου ήταν ο Ιάκωβος και ήμασταν και οι δυο κουρασμένοι, εξαντλημένοι από τις συνεχείς επαφές. Ο Αλέξανδρος ήρθε μόνος του…μας χαμογέλασε…μας άκουσε…και γίναμε πολλοί. Είχαμε πραγματικά μια φωτεινή συζήτηση, μια συζήτηση βαθιά…ασυμβίβαστη για τα πολιτικά δεδομένα της Χώρας…μια καλή κουβέντα. Ο Αλέξανδρος μας πίστεψε, μας συμπάθησε και χάρηκε πραγματικά που νέοι άνθρωποι…άνθρωποι θεωρητικά «βολεμένοι» για τους πολλούς…παραμένουν ασυμβίβαστοι…παραμένουν αγωνιστικοί….Παραμένουν αισιόδοξοι…συνεχίζουν να «πιστεύουν»! Τον συμπαθήσαμε και εμείς.

Ο Αλέξανδρος μεσολάβησε για κάποιες εμφανίσεις μας στα ΜΜΕ και πάντα όταν μιλούσαμε στο τηλέφωνο ήταν υποστηρικτικός και εμψυχωτικός. Με τον καιρό οι συναντήσεις και οι συζητήσεις μας αραίωσαν…χαθήκαμε. Τον συνάντησα πάλι τυχαία έναν χρόνο μετά στο φουαγιέ ενός κεντρικού ξενοδοχείου στο Σύνταγμα, κατά την διάρκεια ενός επαγγελματικού μου ραντεβού και χαιρετηθήκαμε εγκάρδια. Μου ζήτησε να βρεθούμε κάποια στιγμή να συζητήσουμε την επικαιρότητα και να μιλήσουμε «ωραία Ελληνικά», όπως μου είπε χαμογελαστά…μου ζήτησε απλά να τον ενημερώσω για την διαθεσιμότητά μου κάποιες ημέρες πριν, καθώς αντιμετώπιζε ένα θέμα με την υγεία του και θα έπρεπε να προγραμματιστεί. Δεν μου είπε κάτι περισσότερο…δεν ρώτησα ούτε εγώ.

Το πρόβλημα της υγείας του το πληροφορήθηκα στις αρχές του καλοκαιριού, μαζί με όλους τους άλλους. Με ενημέρωσε σχετικά ο Ιάκωβος…και ήμασταν, καθώς θυμάμαι, λυπημένοι, όταν το συζητήσαμε…λυπημένοι απλά…χωρίς άλλα φλύαρα συναισθήματα. Ο πάντα καινοτόμος στην σκέψη Αλέξανδρος, μας είχε δημιουργήσει διλλήματα, κυρίως για την είδηση πως επιθυμούσε να υποβάλλει τον εαυτό του στην διαδικασία της ευθανασίας, καθώς ήθελε να πεθάνει με αξιοπρέπεια και πίστευε πως αυτό ήταν αναφαίρετο δικαίωμα του. «Δικαίωμά του να το πιστεύει, αλλά δικαίωμά μου και εμένα να διαφωνώ», είχα πει τότε στον Ιάκωβο…ο οποίος μου απάντησε «εγώ διαφωνώ» και εννοούσε με εμένα!

Ο Αλέξανδρος είχε το ταλέντο να ξεκινά πάντα πολύ αξιόλογες συζητήσεις και το ίδιο έκανε και στην περίπτωση αυτή…έκανε ότι θα έκανε ένας χαρισματικός στοχαστής, ένα φωτεινό μυαλό…προοδευτικο…και «..εν πολλοίς, ασυμβίβαστο..»…έγινε ο ίδιος το παράδειγμα, με τις θέσεις και τις επιλογές του, για την απαρχή ενός διαλόγου για θέματα που είναι ταμπού, για θέματα που οι σοβαροί και πραγματικά ελεύθεροι άνθρωποι, μπορούν και πρέπει να συζητούν εν έτη 2016!

Την επομένη τον κάλεσα στο τηλέφωνο για να του δηλώσω την συμπαράστασή μου. Του ζήτησα να συναντηθούμε να μιλήσουμε, να σκεφτούμε και να «κακοποιήσουμε δολίως τα Ελληνικά μας»…αυτό το τελευταίο του άρεσε πολύ…γέλασε δυνατά, όπως συνήθιζε… «κοφτερή σκέψη…αντισυμβατική Απόστολε»…μου είπε και με παρακάλεσε να τα πούμε σύντομα…γιατί τον πίεζε ο χρόνος. Δυστυχώς εγώ είχα αρκετές υποχρεώσεις, όπως και αυτός και δεν καταφέραμε να μιλήσουμε και να σκεφτούμε….

Τον Ιούλιο με κάλεσε σε μια εκδήλωσή που διοργάνωσε για το δικαίωμα στην ευθανασία και την αξιοπρέπεια στον θάνατο…και μου ζήτησε να παρευρεθώ, αν και ήξερε πως διαφωνώ…δεν τον πείραζε αυτό, αντιθέτως…το μόνο που κατάφερα να του πω τηλεφωνικά ήταν «αγαπητέ Αλέξανδρε υπάρχουν μόνο αναξιοπρεπείς μελλοθάνατοι, όλοι οι θανόντες είναι κατά αξίωμα αξιοπρεπείς»…γέλασε πάλι…όχι τόσο δυνατά.

Πήγα στην εκδήλωση με τον Θανάση. Θέλαμε να τον καλέσουμε σε μια εκδήλωση της Ε.Δ.Ε.Μ με παρόμοιο περιεχόμενο και αναγωγή στο ερώτημα κατά πόσο ο Ελληνικός Λαός, ο κάθε Λαός, μπορεί να έχει δικαίωμα στην επιλογή της υποβολής του σε ευθανασία, ως δικαίωμα στην αξιοπρέπεια. Ο χρόνος που είχαμε ήταν λίγος και ο κόσμος στο Ίδρυμα Κακογιάννη πάρα πολύς. Περιμέναμε απλά να χαιρετήσουμε τον Αλέξανδρο…από σεβασμό…από συστολή απέναντι στην δύναμή του. Πράγματι τον είδαμε και χαιρετηθήκαμε θερμά. Μας χαμογέλασε και μας ευχαρίστησε… του ζήτησα συγνώμη που δεν θα παραμέναμε και του ζήτησα να τα πούμε από κοντά…μου απάντησε συγκαταβατικά «θα βρεθούμε σίγουρα!…να είσαι καλά!»

Δεν τον ξαναείδα…δεν βρεθήκαμε…αλλά τα είπαμε ξανά άλλη μια φορά. Ήταν μέσα Αυγούστου, όταν τον κάλεσα για να μάθω νέα του. Χάρηκε όταν κατάλαβε ποιος ήμουν και, πάντα ευγενής, ζήτησε συγνώμη που δεν κατάφερε να συναντηθούμε, αν και εγώ ευθυνόμουν περισσότερο… του θύμισα πως πήγα στην εκδήλωσή του και μου απάντησε πως το θυμόταν και…«αγαπητέ Απόστολε χάρηκα πολύ που ήρθατε εσείς και όχι εγώ..»

Σήμερα έμαθα πως έφυγε…πως υπεβλήθη σε «μη υποβοηθούμενη ευθανασία»…πως διάβασε ίδιος το τελευταίο του σημείωμα προς τους οικείους του και προς όλους εμάς. Τον αναλογίστηκα και θυμήθηκα έναν άνθρωπο στοχαστικό…λόγιο και έξυπνο…κατάλαβα, πως όταν μου είπε πως θα βρεθούμε σίγουρα, εννοούσε πως ο θάνατος είναι σίγουρος για όλους μας…κατάλαβα πως λέγοντας πως ήρθαμε εμείς και όχι αυτός, μακάριζε την υγεία μας και χαίρονταν γι’ αυτήν…κατάλαβα πως μου υπέδειξε το μέγεθος του καθήκοντός μου, του καθήκοντός μας…αφού γνωρίζουμε την θνητότητα μας, γνωρίζουμε το πρόσκαιρο της «υγείας» μας, είναι φανερή η αξία του στοχασμού και η καθαρότητα του λόγου μας…οφείλουμε να αγωνιστούμε…οφείλουμε να υπομείνουμε…οφείλουμε να οραματιστούμε και να πράξουμε…και θα νικήσουμε…γιατί κάπου, κάποτε θα βρεθούμε όλοι μαζί…γιατί θα υπάρξουμε και θα πάψουμε όλοι μαζί…γιατί ότι μας χωρίζει θα μας ενώσει κάποτε…όπως όρισε ο παλαιός των καιρών…όπως γράφει η μοίρα των ανθρώπων…όπως ψιθυρίζει στα λογικά μας η γνώση της ψυχής μας.

Όσο για τον καλό μας φίλο Αλέξανδρο, οδοιπορεί στο αιώνιο…στο πάντα ολάκερο… στο πάντα υγειές…και αν εκεί, του επιβάλλουν νόμους σκληρούς και κανόνες σκότους…αν δεν μπορεί να συζητήσει με βάθος και φιλοσοφία…αν δεν του επιτρέψουν να διάγει αιωνιότητα «εν πολλοίς ασυμβίβαστη»…δεν θα με ξαφνιάσει καθόλου, αν πάρει την απόφαση…έτσι ξαφνικά…να υποβληθεί σε «μη υποβοηθούμενη ανάσταση»!

εις το επανιδείν Αλέξανδρε…

*Πρόεδρος της ΕΔΕΜ – Ένωση Δημοκρατικής Ενικής Μεταρρύθμισης