Γράφει η ΜΑΡΙΝΑ ΞΥΠΝΗΤΟΥ

Σε περίπου δύο μήνες, το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένεται να φέρει τη ρύθμιση και για το τελευταίο… αγκάθι, δηλαδή τις εκχερσωμένες εκτάσεις, επιλύοντας έτσι όλες τις καυτές πατάτες που ανέδειξε η ανάρτηση των δασικών χαρτών.

«Με σεβασμό στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και κυρίως στις διατάξεις του Συντάγματος, λύνουμε τα προβλήματα που αναδείχθηκαν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών προκειμένου να ολοκληρώσουμε αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση», δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας για τους δασωθέντες αγρούς.

Κατά την παρουσίαση της ρύθμισης, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς σημείωσε ότι «έχουμε 6.889.985 στρέμματα δασωθέντων αγρών στην Ελλάδα. Αυτό ισοδυναμεί με συνολική έκταση 5,54% της χώρας και στην ουσία ξαναζωντανεύουμε αυτή τη γη». Οπως είπε, πρόκειται για μια μεγάλη μεταρρύθμιση την οποία οι Ελληνες την περίμεναν εδώ και σχεδόν 45 χρόνια, δεδομένου ότι «οι ιδιοκτήτες αυτών των χωραφιών δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα στις δασωμένες αυτές εκτάσεις και είχαν και πρόβλημα εμμέσως και ιδιοκτησιακό, διότι το Δημόσιο προέβαλε δικαιώματα κυριότητας εναντίον τους, παρά το γεγονός ότι δεν κατείχε τεκμήρια κυριότητας».

Παράλληλα, ο κ. Αμυράς επεσήμανε ότι μέσω αυτής της ρύθμισης δίνεται η δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να επιστρέψουν αν το θέλουν στην πρωτογενή παραγωγή με σύγχρονες καλλιέργειες, με νέες μεθόδους καλλιεργητικές και με καλλιέργειες υψηλής εξαγωγικής αξίας και υπεραξίας για τον κάθε τόπο.

Τι όμως προβλέπει η ρύθμιση για τους δασωθέντες αγρούς; Πλέον το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το κράτος δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου. Επιπλέον, τα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις ανωτέρω εκτάσεις ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.

Με τη ρύθμιση δίνεται η λύση του ιδιοκτησιακού ζητήματος των αγροτικών εκτάσεων που δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης της καλλιέργειάς τους και η ρύθμιση της προστασίας και διαχείρισης αυτών ανάλογα με τη μορφή που φέρουν σήμερα, δηλαδή αν πρόκειται για δάση ή για δασικές εκτάσεις.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, επιδιώκοντας να μην έρθει αντιμέτωπο με το Συμβούλιο της Επικρατείας, θέτει στρεμματικό όριο στην έκταση που θα μπορεί να αλλάξει χρήση σε έκταση που έχει χαρακτηριστεί δάσος ή δασική έκταση. Ειδικότερα, όπως προκύπτει, εκτάσεις έως 30 στρέμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, χωρίς να επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή της χρήσης τους. Δικαίωμα να ζητήσουν την αλλαγή της χρήσης για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση έχουν όσοι αξιώνουν δικαιώματα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων, δυνάμει τίτλων νόμιμα.

Η αλλαγή της χρήσης επιτρέπεται κατόπιν άδειας που χορηγείται από τον Γενικό Διευθυντή Δασών στον οποίο υπάγεται η αρμόδια Δασική Υπηρεσία, μετά από εισήγηση του οικείου δασάρχη ή του διευθυντή Δασών, εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στο νομό. Ειδικά, για εκτάσεις μεγαλύτερες των πέντε στρεμμάτων, προκειμένου να χορηγηθεί άδεια, διαπιστώνεται, με βάση σχετική οικονομοτεχνική μελέτη, ότι συντρέχουν μια σειρά από προϋποθέσεις.

Ο ενδιαφερόμενος, προκειμένου να αποδείξει το έννομο συμφέρον του να αιτηθεί την απομάκρυνση της δασικής βλάστησης, συνυποβάλλει με την αίτησή του είτε συμβολαιογραφικούς τίτλους είτε δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) είτε ένορκες βεβαιώσεις είτε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός του με το ακίνητο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάγονται και τα ακίνητα δασικού χαρακτήρα που διατέθηκαν ως κληροτεμάχια, τα οποία εμφανίζονται στις πλησιέστερες στο χρόνο της παραχώρησης αεροφωτογραφίες με αγροτική μορφή και δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα.

Οι εκτάσεις που στους αναρτημένους δασικούς χάρτες εμφανίζονται ως ΑΔ, δηλαδή άλλης μορφής, κυρίως αγροτικής, σε αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης και δάση ή δασικές στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες, είναι 6.889.985 στρέμματα. Από αυτά, τα 400.000 στρέμματα βρίσκονται στην Ηπειρο, ενώ πρωτιά έχει η Λευκάδα, καθώς το 15% της έκτασής της είναι δασωθέντες αγροί, όπως προέκυψε από τους δασικούς χάρτες.

Ειδική διαδικασία

Με παλαιότερη τροπολογία του ΥΠΕΝ, δόθηκε ανάσα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες σε διάφορες περιοχές της χώρας, καθώς επίσης μπήκε φρένο στις διεκδικήσεις του Δημοσίου σε εκτάσεις που δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας.

Συγκεκριμένα, θεσπίστηκε ειδική διαδικασία για τη διοικητική αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών, δασικών, χορτολιβαδικών και βραχωδών εκτάσεων στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και περιοχής Μάνης, όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης.

 Τον Μάιο η ρύθμιση για τις εκχερσωμένες εκτάσεις

Η τελευταία ρύθμιση η οποία θα ολοκληρώσει τις παρεμβάσεις για τα κακώς κείμενα που ανέδειξε η ανάρτηση των δασικών χαρτών αφορά τις εκχερσωμένες εκτάσεις. Οπως έκανε γνωστό ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς, εντός Μαΐου πρόκειται να κατατεθεί και επί της ουσίας θα δώσει λύση σε 2.284.996 στρέμματα.

Για τις εκχερσώσεις εκτάσεις, υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που προβλέπονται στον Ν. 4685/2020 για τη στοιχειοθέτηση του δημοσίου συμφέροντος μέσω συγκέντρωσης ποσοτικών στοιχείων και της σύνταξης οικονομοτεχνικών μελετών.

Ο δασικός χάρτης θα συμβάλει στην επίλυση του θέματος των εκχερσωμένων εκτάσεων, βοηθώντας στην καταμέτρησή τους, στον προσδιορισμό των παραγόμενων αγαθών από αυτές, έτσι ώστε το Δημόσιο, βασιζόμενο σε επιστημονικά ποσοτικά δεδομένα, να προσδιορίσει τις απαιτούμενες ενέργειες για την επίλυση του θέματος, ώστε να υπάρχει μόνο αγροτική χρήση.

Σε κάθε περίπτωση, η προωθούμενη ρύθμιση θα επιλύει οριστικά όλα τα ζητήματα που έχουν ανακύψει προστατεύοντας το Δημόσιο από τους καταπατητές, αλλά και τους νόμιμους ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων.

Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος έφερε το προηγούμενο διάστημα ρύθμιση για τους ασπάλαθους και τα φρύγανα, τώρα για τους δασωθέντες αγρούς και με τις εκχερσωμένες εκτάσεις που αναμένονται, θα επιλυθούν τα τρία μεγάλα αγκάθια δασικών χαρτών.

Συγκεκριμένα, τους προηγούμενους μήνες προχώρησε στον αποχαρακτηρισμό από «δασικές» δεκάδες χιλιάδες εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους, έπειτα από ομόφωνη απόφαση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών. Με τη συγκεκριμένη απόφαση, μπήκε τέλος σε αστοχίες που αφορούν στο χαρακτηρισμό εκτάσεων κυρίως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, στις Κυκλάδες, στη Μάνη, στο Βόρειο Αιγαίο αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας.