Όταν η ρευματοειδής αρθρίτιδα βρίσκεται στα πρώιμα στάδια, δεν υπάρχει, δυστυχώς, κάποια συγκεκριμένη διαγνωστική εξέταση. Ο γιατρός μπορεί να καταλήξει σε ασφαλή διάγνωση μόνο αφού αξιολογήσει τα συμπτώματα του ασθενούς, τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης και όλα τα αποτελέσματα των ακτινολογικών και των αιματολογικών εξετάσεων.

Αιματολογικές εξετάσεις

Οι αιματολογικές εξετάσεις μάς δίνουν πληροφορίες για τα παρακάτω:

• Εκτίμηση της φλεγμονής (Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών-ΤΚΕ, CRP)
• Εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου –πρόγνωση (ρευματοειδής παράγοντας /Ra test και αντι-CCP)
• Έμμεση εκτίμηση των επιπλοκών της φλεγμονής (π.χ. αναιμία)
• Εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας και των πιθανών παρενεργειών της

Ακτινογραφίες, κυρίως στα πόδια

Οι ακτινογραφίες δείχνουν όλες τις βλάβες που προκαλεί στις αρθρώσεις η φλεγμονή της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Είναι σκόπιμο να γίνονται ακτινογραφίες με την έναρξη της νόσου, σε όλες τις αρθρώσεις που παρουσιάζουν συμπτώματα. Συνήθως, οι αλλαγές εμφανίζονται στις ακτινογραφίες των άκρων ποδών, προτού εμφανιστούν σε άλλες αρθρώσεις, γι’ αυτό ο γιατρός ίσως ζητήσει ακτινογραφίες των ποδιών ακόμα και από ασθενείς που δεν παραπονούνται για ενοχλήσεις στο σημείο αυτό. Οι ακτινολογικές βλάβες εμφανίζονται από τους πρώτους μήνες της νόσου, γι’ αυτό είναι αναγκαίος ο ακτινολογικός έλεγχος.

Συμπληρωματικές απεικονιστικές εξετάσεις

Ο γιατρός αξιολογεί αν χρειάζονται συμπληρωματικές απεικονιστικές μέθοδοι, όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI) και τα υπερηχογραφήματα, και αποφασίζει αν χρησιμεύουν στην έγκαιρη διάγνωση και την παρακολούθηση της εξέλιξης της πάθησης.

Προτείνεται τακτική επανάληψη των αιματολογικών εξετάσεων και των ακτινογραφιών, ώστε ο γιατρός να συστήσει αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή, αφού πρώτα εκτιμήσει την ταχύτητα εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Πώς εξελίσσεται η νόσος

Σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με μεγάλο δείγμα ασθενών έχουν διαπιστωθεί τα ακόλουθα:

• Το 75% των ασθενών συνεχίζουν να έχουν πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις, καθώς και κρίσεις.
• Το 20% των ασθενών έχουν διά βίου ήπια ρευματοειδή αρθρίτιδα.
• Το 5% των ασθενών εκδηλώνουν σοβαρή μορφή της νόσου με εκτεταμένα κινητικά προβλήματα.

Πρόγνωση της νόσου, με στόχο τον περιορισμό των επώδυνων υποτροπών

Συμπερασματικά, η εξέλιξη, η πορεία και η πρόγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι διαφορετική σε κάθε ασθενή.    Ο γιατρός εκτιμά την ταχύτητα εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και προβλέπει την πιθανή πορεία εξέλιξής της με τη βοήθεια των εξετάσεων που προαναφέραμε. Κατόπιν, αποφασίζεται ποια θεραπεία θα προτείνει.
Στους περισσότερους ασθενείς μεσολαβούν διαστήματα μηνών ή ακόμα και ετών από τη μία κρίση στην άλλη. Αν και στα διαστήματα αυτά η φλεγμονή είναι περιορισμένη, ενδέχεται να προκληθούν βλάβες. Πάντως, στους περισσότερους ασθενείς, ιδίως σε εκείνους που ακολουθούν κατάλληλη θεραπεία, τα συμπτώματα υποχωρούν και η ζωή τους γίνεται και πάλι φυσιολογική.