Εν μέσω περιοριστικών μέτρων για την προστασία από τον νέο κορωνοϊό, ο κίνδυνος πτώσεων και καταγμάτων στους ηλικιωμένους παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένος. Η παρατεταμένη καθιστική ζωή και η κακή διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την απώλεια μυïκής μάζας και την εμφάνιση αδυναμίας, επιπτώσεις που είναι πιθανό να οδηγήσουν σε έλλειψη ισορροπίας και τροποποίηση του τρόπου βάδισης. Αυτές οι αλλαγές γίνονται πολλές φορές αιτίες πτώσεων, συχνά με πολύ δυσμενείς επιπτώσεις για τον ηλικιωμένο και τους οικείους του.

Μειωμένη κινητικότητα και άγχος αυξάνουν τον κίνδυνο πτώσης

Η πολυήμερη παραμονή στο σπίτι που – υπό το φόβο του κορωνοϊού – εξακολουθεί να συστήνεται για τα άτομα προχωρημένης ηλικίας, αναπόφευκτα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κινητικότητα αλλά και την ψυχολογία των ατόμων αυτών. Έχει ελαχιστοποιήσει την άσκηση, έχει δημιουργήσει άγχος, φόβο αλλά και κατάθλιψη, παράγοντες που προδιαθέτουν για άρνηση εκτέλεσης ακόμα και των καθημερινών δραστηριοτήτων εντός σπιτιού.

Οι επιπτώσεις μιας πτώσης

Στατιστικά, περίπου το ένα τρίτο των μεγαλύτερων ενηλίκων πέφτει τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Οι πτώσεις έχουν συχνά ως συνέπεια τη σωματική αναπηρία, την απώλεια αυτοεξυπηρέτησης, την εμφάνιση και άλλων νοσημάτων που μπορεί να προκαλέσουν τον εγκλεισμό του πάσχοντα σε κάποιο ίδρυμα ή ακόμα και απώλεια της ίδιας του της ζωής.

Υπολογίζεται ότι το 20% των ηλικιωμένων που πέφτουν έχει σοβαρές επιπτώσεις. Τα κατάγματα είναι οι συχνότεροι τραυματισμοί, με το 90% αυτών να αφορά στα κάτω άκρα, περιλαμβανομένου του ισχίου. Κατά μέσο όρο το 4,1% των πτώσεων οδηγεί σε κατάγματα.

Η απώλεια μυϊκής μάζας ως βασικό αίτιο μοιραίων πτώσεων

Ένας από τους δυνητικά τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου είναι η σαρκοπενία, δηλαδή η σοβαρή απώλεια μυϊκής μάζας, που παρατηρείται συχνότερα  σε ηλικιωμένους. Οι συμπεριφορές του τρόπου ζωής, όπως η σωματική αδράνεια και η κακή διατροφή – κάτι που παρατηρήθηκε σαφέστατα τις ημέρες της απομόνωσης στο σπίτι – είναι σημαντικοί παράγοντες για την απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης.

Η σαρκοπενία συνεπάγεται τη μείωση των κινητικών νευρώνων, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη μυϊκή μάζα, τη δύναμη και τη σωματική απόδοση, με επιπτώσεις στην ταχύτητα βάδισης, στην αντοχή και την ισορροπία των ηλικιωμένων.

Ακινησία, αύξηση λίπους και κατάγματα. Φαύλος κύκλος

Τα άτομα με σαρκοπενία είναι λιγότερο ευκίνητα και ευλύγιστα και έχουν καθυστερημένο χρόνο αντίδρασης, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για τραυματισμούς που οφείλονται σε πτώση (κατάγματα).

Τέλος, η παρατεταμένη ακινησία ή η περιορισμένη κίνηση μειώνει τη μυϊκή μάζα, ενώ παράλληλα αυξάνει την ποσότητα του λίπους στο σώμα, το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τους ασθενείς να κινηθούν, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Οικειοθελής η παραμονή στο σπίτι, επιβεβλημένη η άσκηση

Ο συνδυασμός οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων. Γι’ αυτό, αν και έχουν χαλαρώσει τα μέτρα για τον νέο κορωνοϊό όσον αφορά στις μετακινήσεις μας, οι ηλικιωμένοι καλό θα είναι να παραμένουν  μέσα στο σπίτι, αλλά να βρίσκουν διαρκώς λόγους κίνησης. Οι δουλειές του νοικοκυριού αποτελούν μια εξαιρετική άσκηση για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, όπως και η κηπουρική για όσους έχουν έναν μικρό κήπο ή μια βεράντα γεμάτη με φυτά.

Συμπληρώματα διατροφής και φυσιοθεραπεία

Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να συζητήσουν με τον γιατρό τους τη λήψη συμπληρωμάτων. Όταν τα μέτρα αρθούν πλήρως και γι’ αυτούς, θα μπορούσαν να ενταχθούν σε προγράμματα φυσικοθεραπείας και, αναλόγως της ηλικίας, σε προγράμματα ενδυνάμωσης των μυών (βάρη), ήπιας αερόβιας άσκησης και ασκήσεων ισορροπίας. Έχει διαπιστωθεί ότι η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων κατά 23%. Με αυτόν τον τρόπο θα μειώσουν τον κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων, που τις περισσότερες φορές αφορούν στο ισχίο αλλά και στον ώμο, τα οποία απαιτούν εγχείρηση για την αποκατάστασή τους.

Από το περιοδικό Μυοσκελετικοί Πόνοι που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής