«Τι να κάνω όταν πονάω;» Αυτή είναι η πιο συχνή ερώτηση των ασθενών με πέτρες στο ουροποιητικό και η απάντηση είναι μία: «Να πάτε στον ειδικό ιατρό χωρίς χρονοτριβή», ακόμα και όταν ο πόνος δεν είναι ο οξύς, ανυπόφορος πόνος που ξέρουμε ως κολικό, αλλά είναι ήπιος και υποφερτός. Γιατί; Διότι όσο πιο έγκαιρα πάει κανείς στον ιατρό τόσο λιγότερες οι επιπλοκές.

Πού οφείλεται ο σχηματισμός των λίθων

Ο σχηματισμός των λίθων οφείλεται στην αυξημένη συγκέντρωση στα ούρα κάποιων ουσιών, γεγονός που επιτρέπει την συγκρυστάλλωση των ουσιών αυτών και την αύξηση του μεγέθους του λίθου. Η αυξημένη συγκέντρωση μπορεί να οφείλεται είτε σε μειωμένη ποσότητα ούρων, είτε σε αυξημένη απέκκριση των ουσιών αυτών στα ούρα λόγω κάποιων παθολογικών καταστάσεων.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

Ηλικία – Φύλο: η λιθίαση απαντά συχνότερα σε άντρες και σε ηλικίες μεταξύ 20 και 60 ετών.

Κληρονομικότητα: περίπου το 25% των ασθενών με λιθίαση αναφέρει ιστορικό λιθίασης στο στενό οικογενειακό περιβάλλον.

Παθολογικές καταστάσεις: η πιθανότητα δημιουργίας ουρολιθίασης αυξάνεται γενικά σε οποιαδήποτε κατάσταση κατά την οποία έχουμε είτε μειωμένη ροή ούρων είτε αυξημένη απέκκριση στα ούρα διαφόρων ουσιών που ευνοούν το σχηματισμό λίθων:

Διατροφικές συνήθειες: δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο, οξαλικά, κορεσμένα λίπη, πρωτεΐνες, γλυκόζη και βιταμίνη C αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ουρολιθίασης

Λιθίαση και διατροφή

Όλοι οι μελετητές συμφωνούν ότι η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού μειώνει τις πιθανότητες χωρίς όμως να αποκλείει το σχηματισμό λίθου. Επιβαρυντικά φαίνεται να επιδρούν οι αμιγώς πρωτεϊνικές δίαιτες, τα ζωικά λίπη, η ζάχαρη και το πολύ αλάτι.

Κολικός του νεφρού: πώς προκαλείται

Όταν λίθος οποιουδήποτε μεγέθους βρεθεί σε τέτοιο σημείο ώστε να προκαλέσει μερική ή πλήρη απόφραξη της ομαλής ροής των ούρων, τότε η απότομη αύξηση της πίεσης εντός της ουροφόρου οδού προκαλεί τα χαρακτηριστικά και πολύ έντονα συμπτώματα που ονομάζουμε κολικό του νεφρού.

Συμπτώματα:

• έντονος πόνος στη νεφρική χώρα με εξάρσεις και υφέσεις ο οποίος μπορεί να αντανακλά στο σύστοιχο πλάγιο της κοιλιακής χώρας μέχρι τα έξω γεννητικά όργανα
• εφίδρωση, ναυτία και έμετος
• συχνουρία ή αίσθημα αδυναμίας προς ούρηση
• αιματουρία
• πυρετός και κακουχία
• διακοπτόμενη ούρηση σε λιθίαση της ουροδόχου κύστης.

   Σε κάποιες περιπτώσεις νεφρολιθίασης ο λίθος προλαβαίνει να λάβει μεγάλες διαστάσεις πριν δώσει ιδιαίτερα συμπτώματα. Γι’ αυτό, κάθε ενόχληση στη νεφρική χώρα -έντονη ή ήπια- χρήζει διερεύνησης από τον Ουρολόγο.

«Τι να κάνω όταν πονάω;»

Πολλοί άνθρωποι «θέτουν» μόνοι τους τη διάγνωση και αντιμετωπίζουν τον πόνο εμπειρικά, με παυσίπονα, χωρίς καν να συμβουλευθούν κάποιον ειδικό ιατρό. Αυτό είναι βεβαίως μεγάλο λάθος, διότι σε πολλές περιπτώσεις αν μια «αθώα» νεφρολιθίαση υποεκτιμηθεί μπορεί να οδηγήσει σε βαριές καταστάσεις με σοβαρότατες συνέπειες.

Πώς τίθεται η διάγνωση

• Ιστορικό και κλινική εξέταση
• Απλή ακτινογραφία νεφρών-ουρητήρων-κύστης (ΝΟΚ):μπορεί να μη μας διαφωτίσει ιδιαίτερα όταν ο λίθος είναι μικρός ή ακτινοδιαπερατός.
• Υπερηχογράφημα ΝΟΚ: ο υπέρηχος μπορεί να διαγνώσει λίθους μεγέθους μεγαλύτερου των 3mm που βρίσκονται στο νεφρό ή στο τελικό τμήμα του ουρητήρα.
• Αξονική τομογραφία κοιλίας:Αποκαλύπτει όλους τους λίθους κάθε μεγέθους σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού.
• Εξετάσεις ούρων και αίματος:ελέγχουμε την ανάπτυξη μικροβιακής λοίμωξης εντός του ουροποιητικού, η οποία πιθανόν να συνοδεύει τη λιθίαση και να επιβαρύνει την κλινική εικόνα.

Αντιμετώπιση

• Μικροί λίθοι ως 3mm μας δίνουν το περιθώριο της παρακολούθησης, αναμένοντας την αυτόματη αποβολή τους.
• Στις περιπτώσεις μεγαλύτερων και ενσφηνωμένων λίθων είναι επιβεβλημένη η επεμβατική άρση της απόφραξης. Η άρση της απόφραξης επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση ουρητηρικού stent κατά μήκος του αποφραγμένου ουρητήρα. Η τοποθέτηση γίνεται εύκολα, εντός 10 λεπτών και δεν απαιτείται αναισθησία.

Εξελιγμένες τεχνικές ελάχιστα επεμβατικής θεραπείας

• Εξωσωματική λιθοτριψία: Πρόκειται για μη επεμβατική μέθοδο που γίνεται χωρίς αναισθησία και διαλύει τους λίθους με δέσμη κρουστικού κύματος, χωρίς να τραυματίζει τους πέριξ ιστούς. Θεωρείται πρώτη γραμμή θεραπείας για τους ουρητηρικούς λίθους, καθώς και για τους νεφρικούς λίθους που είναι μικρότεροι των 2 εκατοστών. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 45 λεπτά και ο ασθενής επανέρχεται άμεσα στην καθημερινή του δραστηριότητα.
• Laser λιθοτριψία: πρόκειται για την τελειότερη και πιο εξελιγμένη μέθοδο με ποσοστά επιτυχίας που αγγίζουν το 100%. Εκτελείται ενδοσκοπικά, δια της ουρήθρας και είναι αναίμακτη. Η θραύση του λίθου γίνεται με τη χρήση του πλέον σύγχρονου μοντέλου Holmium Laser. Ο ασθενής βγαίνει από το Θεραπευτήριο την ίδια ημέρα και επανέρχεται άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες.
• Διαδερμική mini λιθοτριψία: εφαρμόζεται σε ευμεγέθεις και κοραλλιοειδείς λίθους. Η χρήση του mini νεφροσκοπίου επιτρέπει την ελάχιστα επεμβατική πρόσβαση στο εσωτερικό του νεφρού μέσω μικρής οπής στο δέρμα της οσφυϊκής χώρας. Έτσι επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση του τραυματισμού των ιστών και του νεφρού και περιορίζεται στο ελάχιστο η οποιαδήποτε αιμορραγία. Δια του νεφροσκοπίου έχουμε τη δυνατότητα να εισαγάγουμε μεγαλύτερες ίνες laser και έτσι να επιτύχουμε τη γρήγορη και αποτελεσματική θραύση ακόμα και πολύ μεγάλων λίθων.

Από το ένθετο Υγείας που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο