Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας από κακοήθη νεοπλάσματα, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Διακρίνεται σε δύο κατηγορίες, τον μη μικροκυτταρικό και τον μικροκυτταρικό. Ο πρώτος είναι συχνότερος και έχει δυσμενή πρόγνωση, καθώς σχεδόν οι μισοί ασθενείς διαγιγνώσκονται όταν έχουν ήδη αναπτυχθεί μεταστάσεις. Επιπρόσθετα, ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που διαγνώσθηκαν αρχικά με μη μεταστατική νόσο, αργότερα θα αναπτύξει μεταστάσεις.

Η ανοσοθεραπεία αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης

Η κατάσταση στο δύσκολο τοπίο της αντιμετώπισης του μεταστατικού μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα έχει τα τελευταία χρόνια μεταβληθεί ριζικά, ως αποτέλεσμα μεγάλων εξελίξεων στη φαρμακευτική θεραπεία της νόσου. Μία πολύ σημαντική εξέλιξη αφορά στην ανοσοθεραπεία. Πρόκειται για φάρμακα που παρεμβαίνουν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τροποποιούν, επαυξάνουν και βελτιστοποιούν τη δράση του έναντι των καρκινικών κυττάρων.

Αποκατάσταση της λειτουργίας των Τ λεμφοκυττάρων

Ένας κύριος τύπος ανοσοθεραπείας είναι η χορήγηση αναστολέων των σημείων ελέγχου της ανοσιακής απάντησης. Τα φάρμακα αυτά είναι μονοκλωνικά αντισώματα και αποκαθιστούν τη λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων (ειδικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος), όταν αυτή αναστέλλεται από τις διάφορες αλληλεπιδράσεις τους με τα καρκινικά κύτταρα.

• Ένα παράδειγμα ανασταλτικής αλληλεπίδρασης είναι η σύνδεση της πρωτεΐνης PD-1, που βρίσκεται στην επιφάνεια των Τ λεμφοκυττάρων, με το μόριο-συνδέτη PD-L1 στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων.
• Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η σύνδεση της πρωτεΐνης CTLA4, επίσης εντοπιζόμενης στην επιφάνεια των Τ λεμφοκυττάρων, με τον αντίστοιχο συνδέτη της.

Με τη χορήγηση των ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων, τα αντισώματα δεσμεύονται στα μόρια PD-1, PD-L1 ή CTLA4, παρεμποδίζοντας τις ανασταλτικές συνδέσεις τους και αποκαθιστώντας τη λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων.

Λιγότερο τοξική η ανοσοθεραπεία, συγκριτικά με τη χημειοθεραπεία

Σήμερα, αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για την πρώτης γραμμής θεραπεία του μεταστατικού μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα με εξαιρετικά αποτελέσματα. Ειδικότερα, ανάλογα με το ποσοστό έκφρασης της πρωτεΐνης PD-L1, χορηγείται είτε συνδυασμός ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας ή ανοσοθεραπευτικός συνδυασμός ή μόνο αντι-PD-1 αναστολέας. Μάλιστα, η χρήση των παραπάνω φαρμάκων έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών και σε συνδυασμό με το λιγότερο τοξικό προφίλ τους -σε σχέση με τη συμβατική χημειοθεραπεία- έχει αλλάξει εντυπωσιακά το θεραπευτικό τοπίο της νόσου.