Σαν να μην έφτανε ο κορωνοϊός που διαλύει πνεύμονες, καρδιά και αγγεία, ή οι λοιμώξεις της εποχής που απορυθμίζουν το σάκχαρο, έρχεται και το ψύχος του Δεκεμβρίου για να… αποτελειώσει τις άμυνες του οργανισμού μας.

Το πρώτο δριμύ ψύχος φέρνει, λοιπόν, εκτός από λοιμώξεις, και καταιγισμό καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ένα στα τέσσερα εμφράγματα σημειώνονται αυτή την ψυχρή περίοδο, όπως δείχνουν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία. Μάλιστα, βαθύτερη ανάλυση των περιστατικών δείχνει ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με χρόνιες καρδιοπάθειες και οι διαβητικοί με εγκατεστημένες καρδιαγγειακές βλάβες. Θερμοκρασίες, δε, κάτω των 5 βαθμών, πολύ περισσότερο υπό συνθήκες ολικού παγετού, δηλαδή με τις θερμοκρασίες υπό το μηδέν όλο το 24ωρο, είναι αυτές που παγώνουν και τους καρδιακούς παλμούς.

Το χειμώνα χάνουμε περισσότερους ασθενείς

Είναι αλήθεια ότι οι καρδιολόγοι «χάνουν» αρκετούς ασθενείς το χειμώνα, περισσότερους απ’ ό,τι άλλες εποχές του χρόνου. Ο χειμώνας λειτουργεί πολύ επιβαρυντικά για τους χρονίως πάσχοντες καρδιοπαθείς και διαβητικούς. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που μας λένε ότι υπάρχει αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, που πολλές φορές ξεπερνά το 25%, ακριβώς λόγω του κρύου. Φέτος, μάλιστα, με τη «συνδρομή» και του COVID-19, οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές είναι σημαντικά πιο αυξημένες.

Εκεί, όμως, που πράγματι αυξάνεται ο κίνδυνος είναι στο πολύ κρύο, όχι απλά όταν πέφτει η θερμοκρασία. Όπως οι σωλήνες ύδρευσης  παγώνουν και σπάνε από το δριμύ ψύχος, έτσι και οι αρτηρίες χάνουν την ελαστικότητά τους, με συνέπεια να διαταράσσονται η ροή και η πήξη του αίματος. Αυτό, βέβαια, συνεπάγεται εμφράγματα…

Η εποχή των εμφραγμάτων

Το ότι η πτώση της μέσης εξωτερικής θερμοκρασίας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης εμφραγμάτων, επιβεβαιώνεται και από πρόσφατη βρετανική επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι για κάθε ένα βαθμό Κελσίου που πέφτει η θερμοκρασία σε μια συγκεκριμένη μέρα, παρατηρούνται γύρω στα 200 εμφράγματα παραπάνω, ενώ στη διάρκεια του μήνα μια μείωση της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας κατά ένα βαθμό σχετίζεται με μια σωρευτική αύξηση κατά 2% στον κίνδυνο εμφράγματος.

Οι επιδημιολόγοι ερευνητές της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, σε εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό “British Medical Journal”, ανέλυσαν στοιχεία από 84.000 εισαγωγές ατόμων λόγω εμφράγματος σε βρετανικά νοσοκομεία κατά την τελευταία τετραετία, με βάση τις ημερήσιες θερμοκρασίες που επικρατούσαν κατά την περίοδο της εισαγωγής των ασθενών.

Ασπιρίνη, ρυθμισμένο σάκχαρο και κρύο

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εμφανίζεται μέσα σε χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων από την πτώση της θερμοκρασίας. Τα άτομα ηλικίας 75 – 84 ετών -και ιδίως όσοι έχουν ιστορικό καρδιοπάθειας ή/ και αρρύθμιστου Διαβήτη- φαίνεται να αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από την μεταβολή της θερμοκρασίας, ενώ όσοι καρδιοπαθείς παίρνουν ασπιρίνη για καιρό ή όσοι διαβητικοί έχουν καλά ρυθμισμένο σάκχαρο, είναι λιγότερο ευάλωτοι.

Κρύο και λοιμώξεις «παγώνουν» τα αγγεία

Οι αιτίες είναι πολλές. Πρώτα απ’ όλα, η αγγειοσύσπαση η οποία προκαλείται από το κρύο οδηγεί σε αύξηση της πίεσης και επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία. Δεύτερον, το χειμώνα υπάρχει μια πληθώρα λοιμώξεων που είναι σε αυξημένο ποσοστό. Αυτές ακριβώς οι λοιμώξεις επιβαρύνουν πάρα πολύ το καρδιαγγειακό σύστημα.

Το έμφραγμα έρχεται κατά την ανάρρωση

Μάλιστα, το παράδοξο είναι ότι το έμφραγμα έρχεται όχι τις ημέρες της λοίμωξης, αλλά κατά την ανάρρωση, σχεδόν μία εβδομάδα μετά. Γι’ αυτό και οι καρδιοπαθείς- πολύ περισσότερο εάν είναι και διαβητικοί- πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί μετά από κάθε κρυολόγημα, σοβαρό ή λιγότερο σοβαρό. Και ακόμη, όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές, υπάρχει μια τάση για αύξηση της θρόμβωσης του αίματος. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων, με συνέπεια να έχουμε περισσότερα εμφράγματα και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.