To εισερχόμενο στη γήινη ατμόσφαιρα μετεωροειδές, το οποίο ήταν μικρότερο του ενός μέτρου, εξερράγη τουλάχιστον τέσσερις φορές πριν από την τελική του καύση. Η μετεωρική φάση του διήρκησε μόλις έξι δευτερόλεπτα, με την τελευταία έκρηξη να γίνεται σε σχετικά μεγάλος ύψος, κάτι που σημαίνει ότι πιθανότατα δεν έφτασε υλικό στη γήινη επιφάνεια.

«Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί τέτοιο υλικό. Οι περισσότερες περισυλλογές μετεωριτών στην επιφάνεια της Γης έχουν γίνει είτε σε ερήμους είτε στην Ανταρκτική. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα υπάρχει μια αναφορά για πρόσκρουση μικρού αστεροειδούς κοντά στις Σέρρες επί Τουρκοκρατίας και επειδή δεν ήξεραν τι είναι το διέλυσε ο πασάς και το πούλησε. Αλλά δεν γνωρίζουμε αν πρόκειται για ιστορική αλήθεια ή για μύθο», εξηγεί στον «Ε.Τ.» ο δρ Αλέξιος Λιάκος, εντεταλμένος ερευνητής του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ.

Για ποιον λόγο όμως η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, με την ισχυρή συμβολή των Ελλήνων επιστημόνων, παρακολουθεί τα λεγόμενα παραγήινα αντικείμενα όπως είναι τα μετεωροειδή και οι αστεροειδείς; Για την πλανητική ασφάλεια, δηλαδή για την προστασία των δορυφόρων, των διαστημικών αποστολών και των μελλοντικών σεληνιακών βάσεων αλλά και επειδή έχουν πληροφορία για τις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος, απαντά ο δρ Λιάκος.

«Η διαστημική βιομηχανία πρέπει να γνωρίζει. Οι βολίδες προέρχονται στατιστικά από μεγαλύτερα αντικείμενα, άρα από μια βολίδα έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να εντοπίσεις μετεωρίτη στη Γη. Τα αρχικά διαστημικά σώματα μπορεί να είναι υπολείμματα από κομήτες, από συγκρούσεις μεταξύ αστεροειδών ακόμα και από συγκρούσεις μεταξύ αστεροειδών και άλλων πλανητών. Αρα, επιστημονικά έχει πολύ μεγάλη αξία να συλλέξεις και να μελετήσεις έναν μετεωρίτη. Βέβαια, πολλοί το εκμεταλλεύονται και μπαίνουν στα επιστημονικά δίκτυα, με σκοπό να γίνουν “κυνηγοί μετεωριτών” για ίδιον όφελος. Τους συλλέγουν και τους πουλούν στο e bay. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία», εξηγεί και συνεχίζει:

«Ετερος βασικός άξονας αυτών των μελετών είναι ο υπολογισμός της πιθανότητας πρόσκρουσης αυτών των αντικειμένων στους τεχνητούς μας δορυφόρους, στις διαστημικές αποστολές ακόμα και στη Σελήνη. Είναι πολύ βασικό για την πλανητική ασφάλεια και συγκεκριμένα για τη θωράκιση των τροχιακών δορυφόρων να αντέχουν σε προσκρούσεις με τέτοια αντικείμενα, τα οποία κινούνται με ασύλληπτες ταχύτητες από 17 έως 60 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Δηλαδή από εδώ (σ.σ. Αθήνα) στη Χαλκίδα φτάνουν σε λίγο παραπάνω από ένα έως το πολύ πέντε δευτερόλεπτα! Εχουν λοιπόν τεράστιες κινητικές ενέργειες και μπορούν να χτυπήσουν τα σώματα των δορυφόρων ή ακόμα και τα πάνελ τους και να τους καταστρέψουν».

Το ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ είναι μέλος του πανευρωπαϊκού δικτύου allsky7 το οποίο συλλέγει δεδομένα από περισσότερους από 200 πανομοιότυπους σταθμούς, με στόχο τόσο τη στατιστική καταγραφή των βολίδων όσο και την εκτίμηση των τροχιών αυτών των αντικειμένων. Οι κάμερες παρακολούθησης του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ είναι εγκατεστημένες στο Αστεροσκοπείο Κρυονερίου Κορινθίας και στο Αστεροσκοπείο Πεντέλης. Επιστημονικώς υπεύθυνη των οργάνων είναι η δρ Α. Μπονάνου και υπεύθυνος χειρισμού ο δρ Α. Λιάκος. Διευθυντής του Ινστιτούτου και αντιπρόεδρος του ΕΑΑ είναι ο δρ Σπύρος Βασιλάκος.

ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Από το 2015 έως το 2023 το Ινστιτούτο σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) ανέπτυξαν το πρόγραμμα ΝΕLΙΟΤΑ (https://neliota.astro.noa.gr/) για την παρατήρηση εκλάμψεων λόγω προσκρούσεων μετεωροειδών / μικρών αστεροειδών στην επιφάνεια της Σελήνης με το τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου Κρυονερίου Κορινθίας. Θα ακολουθήσει το 2026, η διαστημική αποστολή ESA/LUMIO, στην οποία μετέχουν ως μέλη της επιστημονικής ομάδας η δρ Α. Μπονάνου και ο δρ Α. Λιάκος.

«ΤΟ LUMIO θα παρατηρήσει προσκρούσεις παραγήινων αντικειμένων στη σκοτεινή, μη ορατή πλευρά της Σελήνης. Θα εκτοξευτεί δηλαδή ένας μικρός δορυφόρος (CubeSat), φανταστείτε κάτι μικρότερο από ένα τραπέζι σπιτιού, που θα φέρει δύο κάμερες και έναν φακό και θα βιντεοσκοπεί συνεχώς τη Σελήνη. Δεν μας ενδιαφέρει, όμως, η εξερεύνηση της αθέατης πλευράς της Σελήνης. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι καταγραφές των εκλάμψεων, καθώς λόγω της απουσίας ατμόσφαιρας στη Σελήνη, τα παραγήινα αντικείμενα προσκρούουν απευθείας επάνω στην επιφάνειά της και έτσι μπορούμε να έχουμε στατιστική εκτίμηση τόσο της συχνότητας εμφάνισής τους όσο και των μεγεθών τους».

info

Μετεωροειδή 

Αντικείμενα στο Διάστημα με διαστάσεις έως ένα μέτρο. Υπολείμματα κομητών, αστεροειδών και συγκρούσεων αστεροειδών με άλλους πλανήτες

Αστεροειδείς

Αντικείμενα στο Διάστημα με διαστάσεις από ένα μέτρο έως εκατοντάδες χιλιόμετρα (περίπου 820.000 γνωστοί)

Μετέωρο

Καύση μετεωροειδούς στη γήινη ατμόσφαιρα

Βολίδα (διάττοντας αστέρας)

Καύση μεγάλου μετεωροειδούς ή αστεροειδούς στη γήινη ατμόσφαιρα

Μετεωρίτης 

Υπόλειμμα της καύσης αστεροειδούς που ακουμπά τη γήινη επιφάνεια