Εγκλωβισμένοι στην τέφρα -για περίπου 2.000 χρόνια- άντρες, γυναίκες και παιδιά «αφηγούνται» με δραματικό τρόπο τις τελευταίες στιγμές της χαρούμενης και πλούσιας πόλης που χάθηκε, ξαφνικά, το 79 μ.Χ., μετά την καταστροφική έκρηξη του Βεζούβιου.
Δύο άντρες που κάηκαν ζωντανοί -ένας πλούσιος και ο δούλος του, σύμφωνα με πρώιμες εκτιμήσεις- αποτελούν τις τελευταίες μαρτυρίες της καταστροφής.
Τα δύο ανθρώπινα κατάλοιπα βρέθηκαν στην Τσίβιτα Τζιουλιάνα, 700 μέτρα βορειοδυτικά του κέντρου της Πομπηίας, σε υπόγειο θάλαμο έπαυλης η οποία βρίσκεται εκτός των τειχών της αρχαίας πόλης. Τη συγκεκριμένη ανασκαφή έχει επισκεφτεί ο έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης, με την ιδιότητα του μέλους της Επιστημονικής Επιτροπής Πομπηίας, στο πλαίσιο του πρωτοποριακού προγράμματος «Πομπηία-Δήλος».
Πρόγραμμα που περιλαμβάνει και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Αντιστοίχως, ο διευθυντής του φημισμένου αρχαιολογικού χώρου της Ιταλίας, Μάσιμο Οσάνα, συμμετέχει στην Ομάδα Εργασίας για την ανάδειξη της Δήλου. Και οι δύο αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο.
«Η συγκεκριμένη θέση ήτανε γνωστή ήδη από τον 19ο αιώνα», λέει στον «Ε.Τ.» ο κ. Αθανασούλης και προσθέτει:
«Οπως και άλλες εντοπισμένες αρχαιολογικές θέσεις της περιοχής είχε πέσει θύμα παράνομων ανασκαφικών δραστηριοτήτων, δεδομένου ότι η ηφαιστειακή τέφρα που έχει καλύψει τα αρχαία κτήρια σκάβεται εύκολα. Προκειμένου, λοιπόν, να αποτραπούν νέες αρχαιοκαπηλικές ενέργειες αποφασίστηκε να ανασκαφεί αυτή η μεγάλη έπαυλη που προφανώς, ανήκε σε κάποιον πολύ πλούσιο Ρωμαίο».
Ως μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Πομπηίας ο έφορος Κυκλάδων παρακολούθησε μια σημαντική φάση της συγκεκριμένης ανασκαφής. «Σε αυτό το σπίτι βρέθηκαν πριν από δύο χρόνια τρία άλογα τα οποία διατηρούσαν ακόμα τα χαλινάρια τους, ένα εξαιρετικό εύρημα.
Ηταν τα πρώτα άλογα που βρέθηκαν και αποκαταστάθηκαν με τη μέθοδο του γύψου». Η ίδια μέθοδος ακολουθήθηκε και στην περίπτωση των δύο ανδρικών λειψάνων. Οι συντηρητές κάλυψαν με γύψο τα κενά που είχαν αφήσει τα μαλακά μόρια, ανάμεσα στα οστά, αποκαθιστώντας με αυτόν τον τρόπο το περίγραμμα του σώματος.
«Τα άλογα βρέθηκαν στους στάβλους του συγκροτήματος, έναν χώρο πολύ εντυπωσιακό. Στη συνέχεια η ανασκαφή προχώρησε προς την κυρίως κατοικία εκεί όπου εντοπίστηκε το ζευγάρι των ανδρών», λέει ο κ. Αθανασούλης.
Το πρώτο λείψανο εικάζεται πως ανήκει σε άνδρα της ανώτερης τάξης, ηλικίας μεταξύ 30 και 40 ετών ο οποίος έφερε ίχνη μάλλινου μανδύα γύρω από τον λαιμό. Ο δεύτερος άνδρας, ηλικίας 18-23 ετών, πιθανολογείται πως ήταν σκλάβος λόγω της κακής κατάστασης των οστών του (σπασμένοι σπόνδυλοι) στοιχείο που ίσως υποδηλώνει βαριές εργασίες.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του αρχαιολογικού χώρου Μάσιμο Οσάνα «τα δύο θύματα πιθανόν αναζητούσαν καταφύγιο όταν παρασύρθηκαν από το πυροκλαστικό ρεύμα». Ο ίδιος επισημαίνει ότι «ο θάνατός τους προήλθε από θερμικό σοκ, όπως δείχνουν τα σφιγμένα πόδια και χέρια τους»…
Η καταστροφή της Πομπηίας συνέβη περίπου 1.700 χρόνια από την καταστροφή του προϊστορικού οικισμού στο Ακρωτήρι της Θήρας. Και οι δύο πόλεις είναι θαμμένες κάτω από ηφαιστειακή τέφρα.
Με τη διαφορά ότι στην «Πομπηία του Αιγαίου» δεν βρέθηκαν καθόλου ανθρώπινοι σκελετοί, στοιχείο που μας αποκαλύπτει ότι οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον οικισμό έγκαιρα.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής