Η ποσότητα και η ποιότητα των ευρημάτων που κάθε χρόνο έρχονται στο φως από το Δεσποτικό αφηγούνται τη ζωή στους θαλάσσιους δρόμους της Μεσογείου κατά τους αρχαϊκούς χρόνους.

Στο φως αρχαία μυστικά – Νέα ευρήματα στο Δεσποτικό

Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα ανέδειξε και η φετινή ανασκαφή στο ακατοίκητο νησάκι νοτιοδυτικά της Αντιπάρου, που ενισχύουν τις γνώσεις μας για τη σπουδαιότητα που είχε το Ιερό κατά την αρχαιότητα, τη χωροταξική διάταξη και την εξαιρετικά οργανωμένη λειτουργία του στο κέντρο του Αιγαίου, όπου επισκέπτες του έφταναν με πλοία στο απάνεμο λιμάνι του από τη Φοινίκη, τη Συρία, την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη!

Μεταξύ άλλων, η ανασκαφή, που διήρκεσε επτά εβδομάδες (22/5-14/7), έφερε στο φως έναν ακέφαλο ανδρικό κορμό του αυστηρού ρυθμού που η τεχνοτροπία του παραπέμπει στο παιδί του Κριτίου, πολλά τμήματα αρχαϊκών Κούρων εντοιχισμένα ως οικοδομικό υλικό, καθώς και πολλά στοιχεία για το πολύπλοκο σύστημα συλλογής και διαχείρισης υδάτων.

Επίσης τρία νέα κτίρια, εκ των οποίων τα δύο αρχαϊκής περιόδου αποσαφηνίζουν ακόμα περισσότερο την τοπογραφία της θέσης κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Στην περιοχή αναμένεται να λειτουργήσει οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος, «ανοιχτό μουσείο, βιώσιμο με ανταποδοτικά οφέλη στο κράτος», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο αρχαιολόγος και επικεφαλής ανασκαφέας του Δεσποτικού Γιάννος Κουράγιος, που από το 1997 «ανασκάπτει» το Δεσποτικό. Οι εργασίες αναστήλωσης του αρχαϊκού ναού και του εστιατορίου έχουν ολοκληρωθεί, ενώ συνεχίζεται η αναστήλωση του Κτιρίου Δ, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να δει την τρίτη διάσταση των οικοδομημάτων!

Ακέφαλος κορμός

Τα σημαντικότερα ευρήματα της φετινής ανασκαφικής περιόδου προέκυψαν από τη συνέχιση της διερεύνησης της μεγάλης αρχαϊκής ισχυρής κατασκευής που είχε εντοπισθεί το 2019 κοντά σχετικά από το λιμάνι. Συμβατικά οι αρχαιολόγοι το ονομάζουν «Κτίριο Ω». Πιθανότατα η κατασκευή ορίζεται από δύο τοίχους και είχε οχυρωματικό χαρακτήρα – ενδεχομένως κάποιο πρόπυλο με περίβολο. Κατά τη διερεύνηση ήρθε στο φως ακέφαλος ανδρικός κορμός του αυστηρού ρυθμού, που τεχνοτροπικά παραπέμπει στο παιδί του Κριτίου και μπορεί να χρονολογηθεί αμέσως μετά το 480 π.Χ.

«Η στάση του σώματος που πέφτει στο αριστερό πόδι, ενώ το δεξί προβάλλει λυγισμένο στο γόνατο είναι η χαρακτηριστική στάση του «αυστηρού ρυθμού». Το εξαιρετικής ποιότητας από παριανό μάρμαρο με λεία και στιλπνή επιδερμίδα παραπέμπει τεχνοτροπικά στο παιδί του Κριτίου», εξηγεί ο κ. Κουράγιος, ενώ επισημαίνει πως οι ανασκαφές έφεραν στο φως εντοιχισμένα σε β΄ χρήση ως οικοδομικό υλικό τμήματα αρχαϊκών Κούρων. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν τοποθετημένα «σε παράταξη» τρία θραύσματα του ίδιου Κούρου. Πρόκειται για έργο του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα π.Χ. Επιπλέον, βρέθηκε τμήμα των μηρών και της βουβωνικής χώρας δεύτερου Κούρου.

«Εικάζουμε ότι τα γλυπτά και οι κίονες θα ήταν τοποθετημένα σε περίοπτη θέση κοντά στο πρόπυλο, μέσα από το οποίο θα γινόταν η είσοδος στο ιερό και το τέμενος του θεού. Αυτά τα λαμπρά αφιερώματα προς τον θεό Απόλλωνα αφενός μαρτυρούν τη σπουδαιότητα του Ιερού, αλλά και αφετέρου τη ζωή του μετά την παύση της λειτουργίας του», εξηγεί ο κ. Κουράγιος και σημειώνει πως «τα αφιερώματα αυτά αποτέλεσαν χρήσιμο και ανθεκτικό οικοδομικό υλικό για τα μεταγενέστερα κτίρια. Αυτού του είδους η πρακτική- «ανακύκλωση» μαρτυράται και σε άλλα κτίρια του Ιερού, στα οποία έχουν βρεθεί εντοιχισμένα σε β΄ χρήση δεκάδες θραύσματα αγαλμάτων».

 Δεξαμενές

Από το 2020 ανασκάπτεται ένα πολύπλοκο σύστημα συλλογής και διαχείρισης υδάτων στις υπώρειες του λόφου νότια του ιερού. Φέτος διερευνήθηκαν δύο μεγάλες δεξαμενές. Η βορειότερη εντυπωσιακών διαστάσεων «Δεξαμενή 1» αποκάλυψε μια μεταβυζαντινή κατασκευή. Σε απόσταση περίπου ενός μέτρου νότια της εν λόγω δεξαμενής, αποκαλύφθηκαν δύο επιμέρους ορθογώνιοι χώροι -προλάκκια-, εντός των οποίων πρέπει να γινόταν το φιλτράρισμα του νερού.

«Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο και εξαιρετικά οργανωμένο αρχαϊκό Ιερό που δεχόταν επισκέπτες ως ενδιάμεσος σταθμός των θαλάσσιων δρόμων. Το Ιερό του Απόλλωνα ήταν ένα κομβικό σημείο στο Αιγαίο κι ένας ναύσταθμος ανεφοδιασμού των πλοίων», λέει ο κ. Κουράγιος και η πληθώρα των ευρημάτων από τη συστηματική ανασκαφή στη θέση Μάντρα επιβεβαιώνει τα λόγια του. Από την επίχωση στο εσωτερικό της δεξαμενής προέκυψε θραύσμα υποστατού βάσης πήλινου περιρραντηρίου με ανάγλυφη παράσταση λέοντα που χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ.

Ειδήσεις σήμερα

Φωτιές: Πύρινη κόλαση στην Αλεξανδρούπολη, συνεχείς εκρήξεις στο πεδίο βολής, εκκενώθηκε το νοσοκομείο – Υπεράνθρωπες προσπάθειες σε Καβάλα, Εύβοια, Ροδόπη και Βοιωτία [βίντεο]

Ρόδος: Συναγερμός στο Λιμενικό στη θαλάσσια περιοχή Καλλιθέα – Εντοπίστηκαν μετανάστες σε βραχώδη περιοχή

Φωτιές: Ακραίος κίνδυνος πυρκαγιάς για 6 περιοχές σήμερα