«Περίπλους στις ακτές του νοήματος» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου της καθηγήτριας του Παντείου Πανεπιστημίου Ιωάννας Τσιβάκου (Εκδόσεις Ι. Σιδέρη).

Μέσα από τις σελίδες του, η συγγραφέας αναλύει την κοινωνική και πολιτική δράση στις δυτικές κοινωνίες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και αναπτύσσει το πλαίσιο ενός πολιτισμού που δυσκολευόμαστε σήμερα, λόγω της πολυπλοκότητάς του, να του προσδώσουμε τον κατάλληλο επιθετικό προσδιορισμό. Ενός πολιτισμού που σε πολλές φορές ταυτίζεται με τον καπιταλισμό και, ιδίως, με τη σύγχρονη εκδοχή του, τον νεοφιλελευθερισμό.

Με επιλεγμένα κείμενα της δυτικής κοινωνικής οντολογίας, από τους Νέους Χρόνους έως τη σημερινή εποχή της τεχνολογικής έκρηξης, το βιβλίο επιχειρεί να αναδείξει την ευθύνη της σκέψης για την εγκαθίδρυση ενός νοήματος λειτουργικού τύπου. Αν και σε όλα τα κείμενα προβάλλεται η σύζευξη νου και κοινωνίας, εν τούτοις δεν αντιμετωπίζεται ως συστατικό στοιχείο των πραγμάτων του κόσμου. Ετσι συνέβαλε στη μετατροπή του δυτικού πολιτισμού σ’ έναν «λειτουργικό» πολιτισμό, που δεν αναζητά την πνευματικότητα των αισθητηριακών φαινομένων και των κοινωνικών οντοτήτων.

«Αντιφατικά φαινόμενα»

«Για να προσεγγίσει κανείς με κάποια πιθανότητα επιτυχίας τα σύγχρονα πολύπλοκα, πλουραλιστικά και συνάμα αντιφατικά κοινωνικά φαινόμενα της δυτικής κοινωνίας, είναι υποχρεωμένος να περπατήσει εκ νέου στα μονοπάτια της κοινωνικής οντολογίας, χαραγμένα κατά το παρελθόν από μεγάλους κοινωνικούς στοχαστές» αναφέρεται στην περίληψη του περιεχομένου όπως την επιμελήθηκε ο εκδοτικός οίκος ώστε να προετοιμάσει τον αναγνώστη στη μελέτη ενός σύνθετου θέματος: «Το εγχείρημα για μια οντολογικής φύσεως διερεύνηση μοιάζει σαν να έχει εξοριστεί στις μέρες μας από τα χωράφια της κοινωνιολογικής σκέψης, καθώς το τρέχον και το επίκαιρο, οι συνεχείς κοινωνικές μεταβολές και το κυρίαρχο πνευματικό κλίμα της αβεβαιότητας είναι τόσο εξαπλωμένα, ώστε μια εκ νέου θεωρητική αναζήτηση σε συστατικά στοιχεία της κοινωνίας να θεωρείται περιττή.
Κι όμως, ένας παρόμοιος ισχυρισμός δεν αληθεύει. Μια περιδιάβαση σε κείμενα σημαντικά της κοινωνικής θεωρίας δείχνει ανάγλυφα πως η ουσία των κοινωνικών οντοτήτων συγκροτείται από ένα θεμελιακό στοιχείο, κι αυτό είναι το νόημα. Το νόημα ξεπροβάλλει μέσα από όλες τις αναλύσεις ως το συστατικό, οντικό δεδομένο αυτών, και είναι αυτή η οπτική που κίνησε το ενδιαφέρον της συγγραφέως για έναν Περίπλουν στις Ακτές του Νοήματος.
Γύρω από τον άξονα του νοήματος περιστρέφεται σε κάθε ιστορική περίοδο η κοινωνική ζωή. Κάθε της έκφανση, κάθε φάση του πολιτισμού μας, αξιοποιεί το νόημα για να δώσει μορφή και περιεχόμενο σε σχέσεις και πράγματα που όχι μόνο μας περιβάλλουν, αλλά ορίζουν τον κοινωνικό χώρο και χρόνο εντός του οποίου εμείς οι ίδιοι συγκροτούμαστε ως ανθρώπινα υποκείμενα. Το ζήτημα συνεπώς δεν είναι η απουσία ενός οντικού δεδομένου για τις κοινωνικές οντότητες, αλλά η απουσία της διερεύνησης του είδους του εκάστοτε κυρίαρχου νοήματος, γεγονός που σταδιακά μας οδήγησε αντί ν’ αναφερόμαστε στη φύση και στην ποιότητα του νοήματος, να αναφερόμαστε με μεριστική λογική σε ιδιότητες αυτού και δη, όπως σήμερα, στη λειτουργικότητά του».

WHO IS WHO

Σε θέσεις ευθύνης πριν από την ακαδημαϊκή καριέρα

Η Ιωάννα Τσιβάκου είναι ομότιμη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου. Πριν από την ακαδημαϊκή της καριέρα συνεργάστηκε με ξένες πολυεθνικές επιχειρήσεις στον τομέα της επιχειρηματικής διοίκησης και προγραμματισμού, ενώ αποτέλεσε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας και της ερευνητικής της ενασχόλησης εντρύφησε στην Κοινωνιολογία των Οργανώσεων –δημοσίων και ιδιωτικών οργανισμών– εστιάζοντας κυρίως στο φαινόμενο των θεσμών και των αλληλεπιδράσεών τους με τα δρώντα υποκείμενα, όπως και στις κοινωνικές σχέσεις. Η επιστημονική της ενασχόληση την έφερε σε επαφή με τα μεγάλα ρεύματα της Θεωρίας της Πράξης, με τις συνέπειες επί της ανθρώπινης συνείδησης της ψηφιακής τεχνολογίας, αλλά και των νέων συνθηκών που εγκαθιστά η πληροφοριακή/διαδικτυακή συνεργασία στους χώρους της κοινωνικής δράσης.

Info

«ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΣΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ»

ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΙΒΑΚΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Ι. Σιδέρη

ΣΕΛΙΔΕΣ: 488