Προσωπικά αντικείμενα ζωής, το γραφείο του, η αγαπημένη του πολυθρόνα, επιστολές που αντάλλαξε με κορυφαίους ανθρώπους του πνεύματος, δύο αντικείμενα που δεν μπόρεσε ποτέ να δει ο ίδιος ο ποιητής, τη νεκρική του μάσκα και την πρώτη έκδοση των ποιημάτων του το 1935, δύο χρόνια μετά το θάνατό του, και πολλά ακόμα περιλαμβάνει το αρχείο Καβάφη, που απέκτησε τον νέο δικό του χώρο στην Αθήνα.

Η «επιστροφή» του Καβάφη στην Αθήνα

Στην οδό Φρυνίχου 16, στη γειτονιά του Θεάτρου Τέχνης στην Πλάκα, με τη φροντίδα του Ιδρύματος Ωνάση, ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, 160 χρόνια μετά τη γέννησή του, «αναπνέει» ξανά σε νέα «στέγη», κάτω από τον αττικό ουρανό. Μια στέγη ανοιχτή στο κοινό, γιατί αυτή είναι η ολιστική πολιτική του Ιδρύματος, όπως είπε χθες, κατά την παρουσίαση του αρχείου Καβάφη, ο πρόεδρός του, Αντώνης Παπαδημητρίου, που δεν θα έχει μουσειακό χαρακτήρα και απ’ όπου θα εκπέμπεται η διαρκής ευαισθησία της διαχρονικής του ποίησης. Το αρχείο του Καβάφη φιλοξενεί το λογοτεχνικό και το προσωπικό αρχείο του ποιητή, καθώς και 966 βιβλία που περιλαμβάνονταν στη βιβλιοθήκη του, αλλά και μια συλλογή τεκμηρίων και έργων τέχνης με αναφορές στον Καβάφη.

Νέα αποκτήματα

«Στο κτίριο της Πλάκας στεγάζεται πλέον, κατά πρώτο λόγο, το αρχείο Καβάφη (αρχείο καθ. Γ.Π. Σαββίδη), που αποκτήσαμε το 2012 από τον Μανόλη Σαββίδη και τον ευχαριστούμε για αυτό», επεσήμανε ο Αντώνης Παπαδημητρίου. «Το αρχείο Καβάφη έκτοτε εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα αποκτήματα. Κατά δεύτερο λόγο, μπορέσαμε να αποκτήσουμε και να εκθέσουμε μεγάλο αριθμό από τα αυθεντικά έπιπλα και διακοσμητικά αντικείμενα του ποιητή, που μετέφεραν στην Ελλάδα ο Αλέκος και η Ρίκα Σεγκοπούλου, οι άμεσοι κληρονόμοι του. Αυτά περιήλθαν στην κατοχή μας από τους κληρονόμους τους, μέλη της οικογένειας Τρεχαντζάκη, και οφείλουμε να μνημονεύσουμε με ευχαριστίες την προσφορά τους. Ετσι, σε ένα κτίριο που θα μπορούσε να βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια, γιατί ανήκει στην ίδια εποχή και στην ίδια αρχιτεκτονική παράδοση, προσπαθήσαμε να δώσουμε την αίσθηση από τις “κάμαρες” όπου ζούσε ο Καβάφης, με τα έπιπλά του και τα ποιήματά του. Ο στόχος είναι ο επισκέπτης να πάρει μια εικόνα του πνευματικού και υλικού βίου του ποιητή, όσο βέβαια είναι αυτό εφικτό και χωρίς ψεύτικους εντυπωσιασμούς. Η μελέτη της Εύας Μανιδάκη και του Θανάση Δεμίρη/Flux-office νομίζω πως υπηρετεί τέλεια αυτόν το σκοπό. Ο νέος χώρος θα λειτουργήσει ως κόμβος πολιτιστικής κληρονομιάς και δημιουργίας, σε απόσταση αναπνοής από το κτίριο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης και τη Μάντρα (τον νέο υπαίθριο χώρο εκδηλώσεών μας), ενώ έρχεται να προστεθεί στις άλλες πρωτοβουλίες μας για τον Καβάφη».

Περιήγηση στις τρεις αίθουσες

Αποκαλυπτική ήταν η χθεσινή ξενάγηση από τη Μαριάννα Χριστοφή. Ο χώρος περιλαμβάνει τρεις αίθουσες για το κοινό: μία αίθουσα με τα προσωπικά αντικείμενα του ποιητή, μία αίθουσα αφιερωμένη στην Αθήνα του Καβάφη και το Αναγνωστήριο.

Οι αίθουσες με τη συλλογή από προσωπικά αντικείμενα και έπιπλα του ποιητή αναπλάθουν τις παραστάσεις στον προσωπικό του χώρο στην Αλεξάνδρεια. Ανάμεσα σε φωτογραφίες του ιδίου και της οικογένειάς του, βάζα, κορνίζες, ένα αντίγραφο των γυαλιών του, το γραφείο του και άλλα αντικείμενα, ξεχωρίζουν έξι προσωπογραφίες του από σύγχρονούς του καλλιτέχνες.

Στην αίθουσα «Η Αθήνα του Καβάφη» ξεχωρίζουν οι σελίδες από τα ημερολόγια που κράτησε από τα ταξίδια του στην Αθήνα και πλήθος επιστολών και σημειωμάτων θαυμασμού και συγκίνησης για το έργο του από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο, τον Ιωνα Δραγούμη, τον Αγγελο Σικελιανό, τον Δημήτρη Μητρόπουλο, τον Τέλλο Αγρα, τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη και τον νομικό και οικονομολόγο Γεώργιο Χαριτάκη.

Το Αναγνωστήριο αποτελεί το χώρο συνάντησης του κοινού με το φυσικό αρχείο Καβάφη, όπου φιλοξενούνται δύο ενότητες έργων τέχνης. Στην ενότητα «Προσωπογραφίες του Καβάφη» παρουσιάζεται ο ποιητής μέσα από τη ματιά σπουδαίων καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό σε έξι ιδιαίτερες προσωπογραφίες. Η ενότητα «Αιγυπτιώτες ζωγράφοι» μάς καλεί να φανταστούμε την καθημερινότητα στην Αλεξάνδρεια της εποχής του Κ.Π. Καβάφη μέσα από δέκα έργα τέχνης σύγχρονων του ποιητή ζωγράφων από την Αίγυπτο, που αποτυπώνουν στιγμιότυπα της ζωής στην πόλη που γεννήθηκε και έζησε.

Η οικία στην Αλεξάνδρεια

Να σημειώσουμε ότι το αρχείο έχει ψηφιοποιηθεί πλήρως και είναι προσβάσιμο σε όλους στην ιστοσελίδα cavafy.onassis.org. Τέλος, το 2024 θα ανοίξει ξανά τις πόρτες της στο κοινό η Οικία Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, καθώς το Ιδρυμα Ωνάση ανέλαβε, στις αρχές του 2022, την αποκατάστασή της, με σκοπό να την καταστήσει πόλο επισκεπτών από όλο τον κόσμο.

Ειδήσεις σήμερα

Τα φετινά Χριστούγεννα είναι «ΜΠΛΕ» – Δείτε το νέο τους video clip

«Τα Χριστούγεννα του Σκρούτζ» με τον Τάκη Παπαματθαίου

«Το Φυλλαράκι που ήθελε να ταξιδέψει» της Στέλλας Τζίβα από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ