Η πρώτη έκθεση εκτός των τειχών του κτιρίου ΦΙΞ, που εγκαινιάζει τη νέα ενότητα «Extra Muros» του ΕΜΣΤ, η οποία έχει στόχο να φέρνει σε διάλογο τη σύγχρονη εικαστική σκηνή με σημαντικά καλλιτεχνικά, πολιτιστικά τοπόσημα, άνοιξε τις πόρτες του παλιού εργαστηρίου του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού στο κτήμα τους στο Μαρούσι πριν από λίγες ημέρες.

Πολυδιάστατο έργο

Ο «Αμαζόνιος» βρίσκεται στο ρέμα Πολυδρόσου και είναι ένα πολυδιάστατο έργο του διακεκριμένου Δημήτρη Τσουμπλέκα, που ως τακτικός επισκέπτης στο κτήμα των θείων του πέρασε αρκετά χρόνια της ενήλικης ζωής του.

Αυτό το τοπίο τον έχει απασχολήσει σε προηγούμενες εκθέσεις, όμως, όπως περιγράφει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, με τον «Αμαζόνιο» κλείνει τον κύκλο μιας δουλειάς επτά ετών γύρω από την παιδική μνήμη και τη σχέση της φωτογραφικής γλώσσας με τη γλυπτική. «Με ενδιαφέρει η άμεση σχέση της γλυπτικής με τη φωτογραφία: Γνωρίζουμε τα γλυπτά μέσα από τις φωτογραφίες, η τρισδιάστατη όψη τους συνδέεται με την οπτική γωνία του φωτογράφου και, άρα, κάθε λήψη είναι μια ερμηνεία. Γενικότερα, η δουλειά μου συνδέεται πάντα με την προσωπική μου εμπειρία, δεν έχω ποτέ ασχοληθεί με αμιγώς μορφολογικές αναζητήσεις», σημειώνει ο εικαστικός και μας ξεναγεί στον εξωτικό χώρο του Αμαζονίου.

Καθώς ο επισκέπτης περνά από τον παλιό σκοτεινό θάλαμο «Το Αμπάρι» στο καθαυτό εργαστήριο και από τις άδειες αποθήκες «Το Δάσος» στην εγκαταλελειμμένη πισίνα «Το Ποτάμι», συναντά φασματικά έργα του Δημήτρη Τσουμπλέκα -φωτογραφίες και βίντεο, γλυπτά και εγκαταστάσεις, objets trouvés και συνθέσεις- με στοιχεία του ίδιου του χώρου, όπως οργανικά υλικά, κλαδιά, φύλλα, πέτρες από το ρέμα και τον κήπο, αλλά και υλικά ζωγραφικής, τελάρα, καβαλέτα, πηχάκια. Στο τέλος της διαδρομής, ο επισκέπτης συναντά μία φωτεινή επιγραφή που κρέμεται ανάμεσα σε δύο δέντρα «Τον Αμαζόνιο».

«Το σημείο θέασης ανοίγεται σε αυτό το κοντινό και ανοίκειο τοπίο, είναι μια ρωγμή στον αστικό ιστό», αναφέρει ο κ. Τσουμπλέκας και προσθέτει πως ο «Αμαζόνιος» είναι ένα ταξίδι στη μνήμη και μια γνωριμία με μια κρυφή όψη της πόλης, ο διάλογος ενός σύγχρονου καλλιτέχνη με τους προγόνους του και με έναν τρόπο προγόνους όλων μας και ένα θραύσμα από μια πτυχή της Αθήνας που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά θυσιαστεί στον βωμό της αστικής ανάπτυξης. «Είναι μια εργασία πένθους και ταυτόχρονα η συνέχιση ενός διαλόγου με τους νεκρούς προγόνους. Οπως συμβαίνει σε όλους μας, οι διάλογοι με τα αγαπημένα μας πρόσωπα παραμένουν ημιτελείς και τους συνεχίζουμε με μια εργασία μνήμης, είτε πρόκειται για την παιδική μας ηλικία είτε για το περιβάλλον που αλλάζει γύρω μας ραγδαία. Και είναι, επίσης, μια εργασία επανενεργοποίησης άχρηστων, υποτίθεται, υλικών, μια επαναφορά χρήσης μηχανών και υλικών που συνδέονται με το άμεσο βίωμα», μας λέει ο κ. Τσουμπλέκας.

Εξωτικά φυτά

Σχετικά με το πώς προέκυψε ο τίτλος της έκθεσης, κ. Τσουμπλέκας αναφέρει: «Ο Νίκος Κεσσανλής είχε βαπτίσει Αμαζόνιο μια γωνιά του κτήματος που συνορεύει με το ρέμα στο οποίο είχε φυτέψει εξωτικά φυτά. Σε ένα φαντασιακό επίπεδο το όνομα απηχεί τη φαντασίωση του εξωτισμού, που μπορεί να βρίσκεται και δίπλα μας, την ακατάλυτη δύναμη της φύσης και της οργιώδους βλάστησης, που, εκτός από μεγαλείο και ομορφιά, συνδέεται και με τη φθορά, τη σήψη. Στα φυτά η ζωή είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τον θάνατο, κοιτάς αυτά τα τρομερά δέντρα – πάνω τα φυλλώματα και τα πουλιά και κάτω το χώμα και τα σκουλήκια. Είναι μια αλυσίδα ζωής και θανάτου που δουλεύει ακούραστα και ταυτόχρονα μια μηχανή ζωής χάρη στην οποία ζούμε κι εμείς. Κυριολεκτώ: Χάρη σε αυτήν αναπνέουμε».

Οταν ρωτάμε τον εικαστικό ποιες είναι οι μνήμες που ανασύρονται από τον χρόνο κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του στο κτήμα, εκείνος μας απαντάει: «Θυμάμαι πως ό,τι έστηνα άλλαζε με τον χρόνο, τα αντικείμενα μεταλλάσσονταν. Μανιτάρια φύτρωναν στους τοίχους, μία κολοκύθα που χρησιμοποιούσα για νεκρές φύσεις σάπισε και προσείλκυσε μυρμήγκια, η σκόνη έφτιαχνε σχέδια και οι αράχνες αρχιτεκτονική, ο τοίχος πρασίνιζε από την υγρασία. Δουλεύοντας συνειδητοποιούσα ότι το εργαστήριο είναι ένας τόπος ελευθερίας χωρίς ωράρια, μια μηχανή παραγωγής καλλιτεχνικού έργου που σου επιτρέπει να παίζεις».

Info

«ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ»

του Δημήτρη Τσουμπλέκα

ΠΟΥ: Από το ΕΜΣΤ ενότητα «Extra Muros» στο Ρέμα Πολυδρόσου

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Μέχρι 03-07-2022

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ – ΠΡΟΣΒΑΣΗ: Κεσσανλή Σταματάκη 10, Μαρούσι