– Σκιές του Νότου o τίτλος του νέου σας νουάρ βιβλίου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Υπήρξε κάποιο κίνητρο για να γράψετε το νέο σας μυθιστόρημα;

Το κίνητρο ήταν ότι πάντα ήθελα να γράψω ένα διαφορετικό νουάρ. Ένα νουάρ που πέρα από τη γνώριμή μας, ιδιαίτερα προσφιλή, στιλιζαρισμένη απόδοση θα είχε και μια κοινωνική διάσταση. Η δεκαετία του ’80, και συγκεκριμένα το καλοκαίρι του ’87 κατά τη διάρκεια του οποίου εξελίσσονται οι Σκιές, αποτέλεσε έναν ιδανικό καμβά. Αυτό το βιβλίο περίμενε υπομονετικά για αρκετό καιρό. Βλέπετε, μεγάλωσα με Τσάντλερ, Χάμετ, Χάισμιθ και συνεχίζω με τους σύγχρονους. Οπότε μετά το Ομπλίκ και το Μικρό Ταξίδι σε Δανεικό Χάρτη, που είχαν δράση – όμως σε άλλη φόρμα, είχε έρθει η ώρα για ένα νουάρ.

-Πώς προέκυψε η ανάγκη να μιλήσετε γι’ αυτή την περίοδο; Μια επιμελώς χαλκευμένη αλήθεια.

Είναι μια περίοδος που έχω ζήσει πολύ έντονα. Είχα την ανάγκη να μιλήσω για τα 80s προκειμένου να σχηματίσω έναν αντίλογο απέναντι στην επιμελή προώθησή τους ως μια ιδανική δεκαετία, δήθεν πιο ελεύθερη από αυτή που διανύουμε. Στο οπισθόφυλλο παίζω με την έκφραση «χαλκευμένη αλήθεια» για δύο λόγους: Πρώτον γιατί τα 80s είναι πλέον πλήρως χαλκευμένα στις πρόσφατες αποδόσεις τους, και η ιστορία που διαβάζεις σου δείχνει την αλήθεια τους. Δεύτερον γιατί η περίοδος είναι απλά το φόντο. Η ιστορία του εγκλήματος που αναφέρω θα μπορούσε να έχει συμβεί σε οποιαδήποτε επαρχιακή πόλη και δεκαετία.

-Το πρώτο πράγμα που με εντυπωσίασε στο βιβλίο σας είναι οι ήρωες: παιδιά και άνθρωποι του υποκόσμου ζουν τη ζωή που τους δόθηκε, ονειρεύονται, κάνουν καλύτερο τον κόσμο γύρω τους ή και συντρίβονται. Ποιες δυσκολίες συναντήσατε προσπαθώντας να ρίξετε φως στους χαρακτήρες και στην ψυχή τους;

Δεν ήταν δύσκολο καθώς τους χαρακτήρες που αναφέρω τους έζησα. Όλοι αυτοί οι ήρωες ήταν άνθρωποι με τους οποίους είχα καθημερινή σχεδόν επαφή και είναι πραγματικοί, από τον «Νικόκα» και τη «Νονά» μέχρι τους θαμώνες του μπαρ. Άλλαξα φυσικά ονόματα για να προστατεύσω κάποιους που στέκονταν από τη μία ή από την άλλη πλευρά του νόμου, και που διαβάζοντάς το αναγνώρισαν τους εαυτούς τους. Όσον αφορά τους «ήρωες», να πω ότι τρεις αναγνώστες που διάβασαν το βιβλίο με το που κυκλοφόρησε, μου έστειλαν μήνυμα να μου πουν ότι τους άρεσε ο «κεντρικός χαρακτήρας». Αποδείχθηκε ότι και οι τρεις μιλούσαν για διαφορετικό χαρακτήρα. Στο βιβλίο ο καθένας θα δει τον ήρωα που θέλει να δει, ανάλογα με τις επιλογές του και το σύστημα ηθικών αξιών του. Η ηρωοκεντρική αφήγηση προσωπικά με κουράζει, τη βρίσκω μονόπλευρη. Θέλω να δίνω βήμα σε όλους, και αυτό κάνουν οι Σκιές. Εξάλλου ποτέ δεν υπάρχει μία μόνο αλήθεια, έτσι δεν είναι;

-Λίγες, διαλεχτές λέξεις και ένα τοπίο οικείο, μιας Ελλάδας που αλλάζει τόσο αργά, δίνουν μορφή στην ιστορία σας! Από την εμπειρία σας, τι λέτε, μπορούμε να ελπίζουμε στη νέα γενιά;

Σίγουρα μπορούμε να ελπίζουμε στη νέα γενιά. Το μόνο που μας εμποδίζει να το κάνουμε είναι μια δυσλειτουργική παρελθοντολαγνεία. Αυτό είναι και ένα έμμεσο μήνυμα του βιβλίου, μιας και καταρρίπτει απερίφραστα, όχι μέσω διδαχών, αλλά μέσω της ίδιας της πλοκής, τον μύθο για τα «παλιά καλά χρόνια». Παλιά ήταν, καλά δεν ήταν. Είχαμε ενδοοικογενειακή βία, κακοποιητικές σχέσεις, bullying, επιλεκτική τυφλότητα απέναντι στα ψυχικά νοσήματα, λεκτική και σωματική βία. Τώρα δεν τα έχουμε; Ναι, σαφώς και τα έχουμε, μα πλέον δεν τα θεωρούμε φυσιολογικά. Αντιδράμε. Η νέα γενιά κατηγορείται συχνά ως υπερευαίσθητη –και πιστεύω ότι είναι–, όμως πρόκειται για μια δικαιολογημένη αντίδραση. Έτσι κινείται το εκκρεμές, κάποια στιγμή θα ισορροπήσουμε.

-Ο Λάζαρος Αλεξάκης ποια μηνύματα προσπαθεί να περάσει μέσα από το μυθιστόρημά του; Τελικά ποιοι κερδίζουν, οι κακοί ή οι καλοί;

Θα έλεγα πως κάνω αγωνιώδη προσπάθεια για να μην περάσω κάποιο μήνυμα, όχι με έκδηλο τρόπο τουλάχιστον. Θέλω ο αναγνώστης να μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί, δεν υπάρχει άσπρο και μαύρο. Οι Σκιές είναι γκρι.

-Οι άνθρωποι έχουμε δείξει σε βάθος χρόνου ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Είναι κι αυτό ένα μέρος της εσωτερικής εξέλιξης που ατροφεί μέσα μας;

“History will teach us nothing”, όπως τραγουδούσε ο Sting. Η προσωπική εξέλιξη γίνεται μόνο μέσα από εμπειρίες που όχι απλά βιώνουμε, αλλά παίρνουμε και τον χρόνο που χρειάζεται για να τις αναλύσουμε. Συνήθως προτιμάμε να αποδίδουμε στα γεγονότα ένα κέντρο ελέγχου έξω από μας: η μοίρα, η τύχη, οι συγκυρίες, τα ζώδια, το θέλημα του Θεού και έπεα πτερόεντα. Προσπαθούμε απεγνωσμένα να πιστέψουμε οτιδήποτε μας αθωώνει και μας απαλλάσσει από τις ευθύνες μας. Η εσωτερική εξέλιξη όμως θέλει ενοχή και κουπί, που συχνά δεν είμαστε διατεθειμένοι να τραβήξουμε.

-Μια ήττα, μεγάλη ή μικρή, είναι ικανή να διαλύσει μέσα μας όσα έχουμε χτίσει σε αυτοπεποίθηση;

Αν είναι, τότε δεν έχουμε χτίσει σωστά. Σε μια μάχη φτάνεις σε ένα σημείο που δεν σε νοιάζει πλέον αν χάσεις, σε νοιάζει όμως να μην τελειώσει ξέροντας ότι δεν τα έδωσες όλα.

-Απολογισμό πιστεύω δεν κάνετε ακόμη, αλλά στόχους βάζετε. Ποιος είναι ο επόμενός σας;

Αρκετοί. Μεταφράζω το ιδιαίτερα αγαπητό κόμικ που φτιάχνουμε με τον Κλήμη Κεραμιτσόπουλο, τα Μπαντιλίκια, για να κυκλοφορήσει και στο εξωτερικό, κλείνω μια συλλογή διηγημάτων που θα κυκλοφορήσει –πάλι από τη Διόπτρα– το 2024, ενώ έχω ξεκινήσει το επόμενο μυθιστόρημα για το 2025, που θα είναι επίσης νουάρ, με μια γερή δόση μυστηρίου αυτή τη φορά.