Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής συντάσσει μια λίστα με βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων που μεταλαμπαδεύουν γνώσεις, εγείρουν συναισθήματα και ταξιδεύουν τον νου σε αλλοτινές εποχές.

Διαβάσαμε «απνευστί» το «Λαζαρέτο της Σύρου» με το επίκαιρο θέμα για την προστασία της δημόσιας Υγείας έναντι της ελευθερίας της μετακίνησης, καθώς και ωραίες εκδόσεις για την εξέλιξη της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Αμερικής. Στις προτάσεις μας ξεχωρίζουν και δύο εξαιρετικά βιβλία για τον Χριστιανισμό και τον Αγιο Παΐσιο.

«ΛΑΖΑΡΕΤΟ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ»

Ενα συναρπαστικό βιβλίο-μελέτη που μας ταξιδεύει στην πρώτη πόλη κατά την Ελληνική Επανάσταση, στη σημερινή πρωτεύουσα των Κυκλάδων, την Ερμούπολη και φωτίζει τον διαχρονικό προβληματισμό για την προστασία της δημόσιας Υγείας έναντι της ελευθερίας της μετακίνησης. Με τη ματιά στραμμένη στην Ιστορία και τη σκέψη στο σήμερα, το «Λαζαρέτο της Σύρου» εξιστορεί τις συνθήκες που επικρατούσαν τα πρώτα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821, όταν η πανούκλα εκδηλώθηκε με τη μορφή επιδημίας, κυρίως σε λιμάνια κοντά στις πόλεις και στα νησιά της Ελλάδας που είχαν συμμετάσχει στον πόλεμο εξαιτίας της συρροής ελληνικών και συμμαχικών πλοίων. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο λαζαρέτο της χώρας ιδρύεται στο λιμάνι της Ερμούπολης, στη Σύρο.

Μέσα στις σελίδες ο αναγνώστης συναντά τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε, ένα γαϊτανάκι γεγονότων κατά τον πρώιμο και μέσο 19ο αιώνα. Η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας και της Σύρου αποκαλύπτουν την αλληλεξάρτηση των ιατρικών ερευνών και πρακτικών με την οικονομία. «Το βιβλίο δεν είναι μόνον ιστορικό αλλά ανήκει επίσης στην ενότητα συγκρότησης δημοσίων πολιτικών (αυτό που στα αγγλικά θα βρούμε ως politics for the making of public policy) και πολιτικών υγειονομικής προστασίας έναντι πολιτικών εμπορίου (και ταξιδιωτικών μετακινήσεων)» αναφέρει χαρακτηριστικά στον πρόλογό του ο επίκουρος καθηγητής Πολιτικής και Ιστορίας των Υπηρεσιών Υγειονομικής Φροντίδας – Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΙΘ Κώστας Δικαίος.

Από το 1827 η Ερμούπολη αναπτύσσεται τόσο ώστε να γίνει ένας από τους πιο σημαντικούς ενδιάμεσους εμπορικούς σταθμούς της Ανατολικής Μεσογείου. Η πρακτική της καραντίνας στο πλαίσιο του λοιμοκαθαρτηρίου παρουσιάζει ενδιαφέρον όχι μόνο για την υγειονομική πρόληψη και τον περιορισμό της πανούκλας, αλλά και για τον ρόλο που διαδραματίζει στην οικονομία της εποχής, στο διαμετακομιστικό εμπόριο. Ξεχωριστό κεφάλαιο στο βιβλίο, η μαρτυρία του Γάλλου ιατρού Segur Dupeyron, που έζησε εκ των έσω τις συνθήκες εγκλεισμού, καθαρισμού και καραντίνας στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα στην Ερμούπολη, τότε που τα καράβια από την Ανατολή, μαζί με ανθρώπους, πλούτο και ιδέες, μετέφεραν και πανούκλα.

Η μελέτη του Θράσου Καμινάκη, γνωστού και διακεκριμένου στον χώρο του πολιτισμού και ανταποκριτή διεθνών κινηματογραφικών φεστιβάλ, παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό μια άκρως ενδιαφέρουσα… ανταπόκριση του χθες από τη Σύρο, που ξετυλίγεται στο σήμερα σαν ένα ντοκιμαντέρ γεμάτο εικόνες, χρώματα και γνώση.

Συγγραφέας: Θράσος Καμινάκης • Εκδόσεις: Φίλντισι

«ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ, 1910-2001»

Ενα βιβλίο που διατρέχει όλη τη σύγχρονη ελληνική ιστοριογραφία ξεκινώντας από τη χρονιά του Κινήματος στο Γουδή μέχρι το 2001 όταν η χώρα εγκαταλείπει το εθνικό της νόμισμα για να υιοθετήσει το κοινό ευρωπαϊκό και εισέρχεται σε μια εποχή άρνησης του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας για προσαρμογή στη νέα, σκληρή, αλλά και γεμάτη ευκαιρίες πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης. Με συνοπτικό τρόπο και νηφαλιότητα ο αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος αναδεικνύει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της χώρας μας, τον κρατικό μηχανισμό και τη μεταπολεμική εξέλιξη, από τον εξευρωπαϊσμό έως την κομματικοποίηση της διοίκησης. Πρόκειται για πολυπρισματική μελέτη δοσμένη με εύληπτο και συμπυκνωμένο τρόπο.

Συγγραφέας: Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος • Εκδόσεις: Εστία

«Ο “ΑΛΛΟΣ” ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ – Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1953-1973»

Η επίκουρη καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ Ζηνοβία Λιαλιούτη παραδίδει το παρόν βιβλίο, μέσα από το οποίο φωτίζει την παρουσίαση της στρατηγικής και των μέσων που υιοθέτησε η πολιτιστική διπλωματία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα την περίοδο 1953-1973. Η συγγραφή υπό το πρίσμα της συγκρότησης της μεταπολεμικής αμερικανικής ηγεμονίας στηρίζεται στη μελέτη και την επεξεργασία εκτεταμένου πρωτογενούς υλικού, το οποίο περιλαμβάνει τα αρχεία του Bureau of Educational and Cultural Affairs του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, της United States Information Agency, καθώς και τα προεδρικά αρχεία Τρούμαν, Αϊζενχάουερ, Κένεντι και Τζόνσον, τα οποία αποτυπώνουν τη διαμόρφωση των προπαγανδιστικών δράσεων και των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων της αμερικανικής κυβέρνησης.

Συγγραφέας: Ζηνοβία Λιαλιούτη • Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

«ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»

Ο συγγραφέας των κλασικών μυθιστορημάτων «Ο αόρατος άνθρωπος» και «Ο πόλεμος των κόσμων» εξετάζει σε αυτό το βιβλίο ποικίλα ιστορικά στάδια όπως η Νεολιθική Εποχή, η εμφάνιση του Ιουδαϊσμού, ο Χρυσός Αιώνας της Αθήνας, η ζωή του Χριστού, η άνοδος του Ισλάμ, η ανακάλυψη της Αμερικής και η Βιομηχανική Επανάσταση. Ξεκινώντας από την καταγωγή της Γης και καταλήγοντας στα αποτελέσματα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, η «Σύντομη Ιστορία του κόσμου» συνθέτει μια πολύπλευρη και συναρπαστική αφήγηση με θέμα την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Το βιβλίο, γραμμένο με οξυδέρκεια, παραμένει από τα πιο ευανάγνωστα του είδους του.

Συγγραφέας: H.G. Wells • Eκδόσεις: Κέδρος

 «ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ. Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ»

Στη ζωή και το έργο αυτού του αγίου ανθρώπου είναι αφιερωμένο το βιβλίο, που και σε αυτές τις μέρες του κορονοϊού οι ρήσεις του έχουν γίνει πολύ επίκαιρες. Ο Αρσένιος Εζνεπίδης (ο μετέπειτα Αγιος Παΐσιος) ήρθε από την Καππαδοκία με την «ανταλλαγή» του 1924, προσφυγόπουλο σαράντα ημερών στη Μητέρα Ελλάδα, ως παιδί του πόνου, για να αγκαλιάσει τους πονεμένους και να κάνει δικό του για εβδομήντα χρόνια τον δικό τους πόνο. Ο ονομαστός Γέροντας Παύλος Σιναΐτης σημειώνει σχετικά: «Η ζωή του ήταν θαυμαστή. Ο,τι και αν πει κανένας γι’ αυτόν τον ευλογημένο άνθρωπο είναι λίγο. Είχε πολλή αγάπη και το ακατάκριτο. Δεν κατηγορούσε τους ανθρώπους. Δεν κατέκρινε ποτέ του κανέναν. Είχε και πολλή ταπείνωση. Πάνω από όλα ήταν η αγάπη».

Συγγραφέας: Γεώργιος Ν. Φουκαδάκης • Εκδόσεις: Ουρανός

«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ»

Πώς μια ομάδα διασκορπισμένων χωρικών, μια χούφτα οπαδοί ενός καταδικασμένου σε θάνατο «εγκληματία» από μια απόμακρη περιφέρεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έγιναν οι απόστολοι της μεγαλύτερης θρησκείας του πλανήτη; Η μεταμόρφωση του Χριστιανισμού από παράνομη ομάδα σε θρησκεία καθώς και η διάδοσή του σε όλο τον πλανήτη είναι απίστευτα συναρπαστικά γεγονότα. Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ανασκόπηση αυτών των δύο χιλιάδων χρόνων. Πρόκειται για αφήγηση όχι μόνο σχετικά με το πώς ο Χριστιανισμός άλλαξε τον κόσμο, αλλά και το πώς ο κόσμος άλλαξε τον Χριστιανισμό.

Συγγραφέας: Τζόναθαν Χιλ • Εκδόσεις: Ουρανός

«ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»

O διακεκριμένος Αυστραλός ιστορικός Τζον Χιρστ συνθέτει το πανόραμα της ευρωπαϊκής Ιστορίας ξεκινώντας από την αρχαιότητα και φτάνοντας ως τις μέρες μας. Σε κάθε κεφάλαιο εστιάζει σε μια συγκεκριμένη πτυχή. Κατά την πορεία των γεγονότων, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει έναν απίθανο πρωταγωνιστικό θίασο: από ευσεβείς ιππότες έως φιλοπόλεμους Πάπες, από Γερμανούς ρομαντικούς έως Γάλλους επαναστάτες, από απλούς ανθρώπους έως ιδιοφυείς ηγέτες. Εμπλουτισμένο με χάρτες, διαγράμματα και εικόνες, το σύντομο αυτό βιβλίο είναι μια οξυδερκής, προκλητική αλλά και χιουμοριστική καταγραφή της εξέλιξης ενός από τους σημαντικότερους ανθρώπινους πολιτισμούς. Μετάφραση: Ελένη Λούση

Συγγραφέας: Τζον Χιρστ • Εκδόσεις: Μεταίχμιο

«Ο ΑΙΩΝΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ – ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 20^ΟΥ ΑΙΩΝΑ»

Με τον John Higgs ως οδηγό βγαίνουμε από την κύρια οδό της ιστοριογραφίας και περιπλανιόμαστε σε μερικά από τα πιο δύσβατα μονοπάτια του 20ού αιώνα. Εξερευνούμε γνωστές και άγνωστες πτυχές της περιόδου, ταξιδεύουμε συντροφιά με μερικούς από τους πιο ριζοσπάστες καλλιτέχνες και επιστήμονες, με ιδιοφυείς και εκκεντρικούς της εποχής. Μαζί τους ανακαλύπτουμε ότι οι μεγάλες καινοτομίες, όπως η θεωρία της σχετικότητας, ο κυβισμός, η κβαντομηχανική, ο μεταμοντερνισμός και τα μαθηματικά του χάους δεν είναι αφηρημένες, ακατανόητες έννοιες, αλλά οδοδείκτες οι οποίοι μας κατευθύνουν στον κόσμο που ζούμε σήμερα.

Μετάφραση: Ελένη Αστερίου.

Συγγραφέας: John Higgs • Εκδόσεις: Μεταίχμιο