Γράφει ο Στέργιος Πουλερές
Το γνωστό έργο του Αλέξανδρου Ρίζου-Ραγκαβή είναι ένα έργο που έχει ανέβει πολλές φορές σε κάποια σκηνή. Άρα η σχέση του θεατή με το έργο ξεφεύγει κάθε φορά από το κείμενο αυτό καθαυτό. Αρχίζει να πηγαίνει σε άλλα πράγματα. Στην σκηνοθετική προσέγγιση. Στην δραματουργική επεξεργασία. Στο Θέατρο Βασιλάκου που ανεβαίνει η παράσταση, το ενδιαφέρον και η προσδοκία περιστρέφεται γύρω από την Σμαράγδα Καρύδη.
Όπως και να το κάνουμε, είναι η πρώτη της σκηνοθετική προσπάθεια. Αυτό το στοιχείο επισκιάζει κάθε άλλο ενδιαφέρον στον θεατή. Όσοι την έχουν εκτιμήσει ως ηθοποιό, θέλουν να δουν και πως εγκολπώνει σκηνοθετικά τα διδάγματα και τις εμπειρίες της. Κι αυτό που συμβαίνει στο τέλος, είναι ως και εξωπραγματικό. Μπορείς να πεις πολλά για το έργο Του Κουτρούλη Ο Γάμος. Μπορούσες να πεις πολλά και πριν την δουλειά της Σμαράγδας. Όλα όμως χάνονται μπροστά στην δική της προσέγγιση, η οποία σαφώς πήρε και πλεύσεις από τους ηθοποιούς.
Λευκές σελίδες εμφανίζονται και προκαλούν νέες εκτιμήσεις, νέα λόγια. Ώσπου συνειδητοποιείς ότι τα πολλά λόγια είναι όντως φτώχια. Αρκεί μια λέξη. Θέατρο. Αυτό βλέπεις. Όλοι οι συντελεστές καταθέτουν όλη τη δουλειά τους πάνω στη σκηνή. Δεν κλέβουν ούτε δέκατο του δευτερολέπτου. Κι αυτό το καταλαβαίνει κανείς στο τέλος, στο κοινό τραγούδι, εκεί που φαίνεται να εναποθέτουν ένα βάρος στο έδαφος και να είναι πια πιο ανάλαφροι. Ειδικά εκείνοι που βιώνουν για πρώτη φορά αυτό το είδος θέατρου.
Η Σμαράγδα Καρύδη και όλος ο θίασος έχουν αγκαλιάσει την τέχνη τους με αυτή τη δουλειά. Το γράφω αυτό συνεπαρμένος από την αγάπη που νιώθω για τις παραστάσεις που προσφέρουν μια πανδαισία ανθρώπων και κινήσεων. Γοητεύομαι από τη συλλογική κίνηση ενός θιάσου η οποία συνοδεύεται από μουσική, από μουσική σε ένταση. Αυτό που συμβαίνει για παράδειγμα στη σκηνή μετά τον γάμο, που συγκρούονται οι υπέρ του Κουτρούλη με τους κατά του Κουτρούλη, είναι η ολότητα του θεάτρου.
Κάπως έτσι καλύπτεται η απόσταση της καθαρεύουσας με το νέο κοινό της εποχής. Το κείμενο ως κείμενο δεν είναι κοντά μας. Το βλέπουμε με κυάλια. Είναι ο τρόπος που πλαισιώνεται και καθίσταται ισότιμο με τα άλλα θεατρικά στοιχεία που μας φέρνει σε μια προσβασιμότητα, μια οικειότητα.
Εκτός από την χορωδιακή λειτουργία, που δεν γίνεται να μην σε οδηγήσει σε συνειρμούς αρχαίας κωμωδίας, υπάρχουν και οι παρεμβάσεις «εκσυγχρονισμού» του έργου. Η σκηνή που οι Μεγάλες Δυνάμεις διεκδικούν τον Κουτρούλη για το κόμμα τους, είναι ένα ακραιφνές δείγμα του ότι η Καρύδη και ο θίασος δεν φοβήθηκαν, δεν δείλιασαν, δεν ακολούθησαν πεπατημένη, δεν μιμήθηκαν. Επέτρεψαν όλοι στις επιδράσεις τους να βρουν χώρο μέσα στο έργο.
Κι αυτό είναι, υποθέτω, απελευθερωτικό για τους ίδιους. Θα γίνεται περισσότερο απελευθερωτικό όσο αυξάνεται η τριβή τους επί σκηνής. Κι όταν αυτό πάρει ένα πιο ολοκληρωμένο σχήμα, θα έχει μεγαλύτερο εύρος στον θεατή η κωμική αισθητική του έργου όπως το πληρώνουν οι συντελεστές του.
17 Νοεμβρίου 1973: Τα τραγούδια που συνδέθηκαν με την Εξέγερση του Πολυτεχνείου [βίντεο]
Για το τέλος, να μιλήσουμε για τους ανθρώπους. Ο Νίκος Κουρής είναι τρομερός. Μια λέξη απείρως χρησιμοποιημένη για την περίπτωσή του, αλλά είναι δικό του φταίξιμο που μας περιορίζει το λεξιλόγιο. Ειδικά η επιλογή να προσθέσει ίχνη τραυλίσματος στον ρόλο, είναι κάτι που αν το βλέπαμε κινηματογραφικά σε κάποιον ρόλο, τύπου Τζόκερ καλή ώρα, θα το αποθεώναμε για μήνες.
Ιδιαίτερα εύσημα ανήκουν και στους ανθρώπους που κλήθηκαν να είναι μουσικοί και ηθοποιοί, με μια απαιτητική ερμηνεία μάλιστα. Άκρως προσεγμένοι και εντός του μέτρου όλοι τους. Κώστας Κορωναίος, Γιώργος Ψυχογιός, Ευγενία Σαμαρά και Σπύρος Χατζηαγγελάκης έρχονται να συνθέσουν ένα «πολύχρωμο» πλέγμα στη σύνδεση των δύο κεντρικών ρόλων με τους υπόλοιπους χαρακτήρες.
Θα κλείσουμε με αυτή που πρακτικά αρχίσαμε. Η Σμαράγδα Καρύδη παίρνει την θέση της στο σκηνοθετικό μετερίζι του ελληνικού θεάτρου και αποδεικνύει ότι αυτό δεν είναι χαριστικό, ούτε ότι η ιδιότητα της ηθοποιού είναι που της το προσφέρει αυτό. Το κατακτά με αυτή την παράσταση. Είναι μια ακόμα γυναικεία παρουσία στον χώρο που μπορεί να πράξει σημαντικά και ως σκηνοθέτιδα.
Συντελεστές:
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ- ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ : Σμαράγδα Καρύδη
ΣΚΗΝΙΚΑ : Γιώργος Γαβαλάς
ΚΟΥΣΤΟΥΜΙΑ: Νίκος Χαρλαύτης
ΜΟΥΣΙΚΗ: Μίνως Μάτσας
ΣΤΙΧΟΙ: Σοφια Καψούρου
ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μπέττυ Δραμισιώτη
ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Σίμος Σαρκετζής
ΒΟΗΘΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Γιώργος Σκληρός, Γιώργος Σουλεϊμάν
ARTWORK : Kωνσταντίνος Γεωργαντάς
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: People Entertainment Group
ΠΑΙΖΟΥΝ:
Σμαράγδα Καρύδη
Νίκος Κουρής
Κώστας Κορωναίος
Ευγενία Σαμαρά
Σπύρος Χατζηαγγελάκης
Γιώργος Ψυχογιός
Βασίλης Παπαγεωργίου
Αλέξανδρος Τσώτσης
Γιώργος Σουλεϊμάν
Τάσος Ροδοβίτης
Αντώνης Κυριακάκης
Οδυσσέας Κωνσταντόπουλος
Πληροφορίες: Θέατρο Βασιλάκου, Προφήτου Δανιήλ 3, 2110132002, Ώρες και μέρες: Τετάρτη 20:00, Πέμπτη-Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 & 21:00, Κυριακή 19:00
* Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή