• Για το τι σημαίνει πια να είσαι άνθρωπος και Ελληνας το 2017: Είμαστε ο αρχαιότερος πολιτισμός της Ευρώπης, φωτοδότης. Το έχουν πει οι σοβαροί και υπεύθυνοι πνευματικοί άνθρωποι της Ευρώπης όπως ο Γκαίτε και ο Σίλερ ότι όλοι είμαστε κατά βάθος Ελληνες. Περνάμε κρίση τώρα αλλά αυτή δεν είναι οικονομική. Πρωτίστως είναι πολιτισμική. Αλλοιωθήκαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλάξαμε ως λαός. Αφήσαμε τις μεγάλες παραδοσιακές αξίες και περάσαμε σε σκοτεινούς διαδρόμους ακολουθώντας τις μόδες. Μπήκαμε σε ξένα χωράφια που δεν τα ξέρουμε και δεν μπορούμε να σκάψουμε τα δικά μας.

Επιπλέον, ο Ελληνισμός βρίσκεται σε μια στιγμή που δεν ξέρει πώς να ενωθεί, κάτι που είναι μεγάλη πληγή για τον τόπο.

Υπάρχει και ένα τρίτο στοιχείο που θα απασχολήσει την επόμενη ταινία μου. Οταν ο Καποδίστριας προσπάθησε να οργανώσει ένα έννομο κράτος όπου η βασική επιδίωξη ήταν να γίνει η Ελλάδα Ελβετία του πολιτισμού, της πρωτοπορίας και του πνεύματος, δολοφονήθηκε από τις φατρίες. Ενα στοιχείο που κρατάει την Ελλάδα πίσω και είναι κυρίαρχο είναι οι φατρίες. Τα μικρά λόμπι που διοικούν τον τόπο. Οχι μόνο στην οικονομία αλλά και στον πολιτισμό. Το ποιος χαράσσει πολιτική στον πολιτισμό και την Παιδεία ελέγχεται απολύτως. Υπάρχει βαρονία και έχει ονοματεπώνυμο αυτός που ελέγχει και οι γύρω του.

• Για το τι θα έγραφε ο Καζαντζάκης αν ζούσε σήμερα: Πριν να γράψει για την εποχή μας, ο Καζαντζάκης θα έφευγε. Γιατί τα λόμπι τον εξόρισαν τότε. Είναι άγρια η κατάσταση στη χώρα γιατί κυριαρχεί το κατώτερο στοιχείο και όχι το ανώτερο. Τι να κάνει ένας αητός ανάμεσα στα φίδια και τα ερπετά;

• Για την προσωπική, πνευματική του σχέση με τον Καζαντζάκη: Μέχρι να φύγω στα 16 μου χρόνια από την Κρήτη στην Αθήνα, ως εσωτερικός μετανάστης, είχα διαβάσει όλα τα βιβλία του. Και δεν σταμάτησε ποτέ αυτή η σχέση. Συνομιλώ 55 χρόνια μαζί του. Το σπίτι μου από το δικό του στο Ηράκλειο έχουν απόσταση 300 μέτρα. Δεν αισθανόμουν όμως ότι είχαν συσσωρευτεί οι δυνάμεις που θα μου επέτρεπαν να στρογγυλέψω τη σχέση μου μαζί του. Ηρθε τώρα η στιγμή που ένιωσα ότι μπορώ να το κάνω και το τόλμησα. Πλέον αισθάνομαι εσωτερική γαλήνη και πληρότητα.

• Για το νέο ελληνικό σινεμά: Στο ελληνικό σινεμά υπάρχουν εξαιρετικά ταλαντούχοι άνθρωποι, σκηνοθέτες, διευθυντές φωτογραφίας κ.λπ. Ομως η μέχρι τώρα πολιτική της φατρίας ήθελε μια συγκεκριμένη θεματολογία που έχει να κάνει με την παραβατικότητα και τον αρνητισμό. Αυτά τα παιδιά με τα τεράστια ταλέντα μπήκαν σε αυτές τις θεματολογίες γιατί αυτές χρηματοδοτούνται και γιατί οι μόδες του εξωτερικού τις ευνοούν. Αυτό οδήγησε στο να υπάρξει μια θεματολογία βαρβαρότητας. Αν αυτοί οι άνθρωποι στραφούν προς την ελληνική θεματολογία και αυτό στηριχθεί από το κράτος, θα έχουμε κινηματογράφο αληθινά ελληνικό. Το παράδοξο (weird) αφορά σε άλλες κουλτούρες, βόρειες, που δεν κυριαρχούνται από το φως, όπως η δική μας. Αυτά τα παιδιά θα βρουν το δρόμο τους και πραγματικά το εύχομαι γιατί είναι μεγάλα ταλέντα.

• Για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σχετικά με τον ελληνικό κινηματογράφο: Θεωρώ ότι οι πρωτοβουλίες της είναι εξαιρετικά σοβαρές. Πρώτη φορά ένα υπουργείο κατανοεί τη διαπλοκή στους θεσμούς και παίρνει στα χέρια του μια υπόθεση πάρα πολύ σοβαρή για την Ελλάδα, την οικονομία της, τον τουρισμό και τον πολιτισμό της. Πιστεύω ότι θα δούμε σύντομα αποτελέσματα γιατί έχουν πάρει πρωτοβουλίες χωρίς τη διαπλοκή. Δεν συνομιλούν μαζί της.

• Για τον Στάθη Ψάλτη και την τελευταία του εμφάνιση: Οταν ήρθε στο γραφείο ο Στάθης Ψάλτης, του είπα ότι δεν τον ήθελα για τις ικανότητές του στην υποκριτική. Τον ήθελα για να καταθέσει την ψυχή του. Και αυτός μου απάντησε ότι για τον ίδιο λόγο ήρθε σε μένα. Και το έκανε. Εχει ένα ρόλο κόντρα, είναι ο ηγούμενος της Μονής Σινά που είναι πρόσωπο-οδηγός στην ταινία. Ολα όσα λέει στον Καζαντζάκη εκείνος τα βρίσκει αργότερα στην πορεία του, στο «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», στον «Τελευταίο πειρασμό»… Είναι κομβικό πρόσωπο.

Info
«ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ»
Πρεμιέρα: 23/11
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σμαραγδής
Παίζουν: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Μαρίνα Καλογήρου, Στέφανος Ληναίος

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΛΙΓΚΑΣ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής