Και σίγουρα δεν θύμιζε σε τίποτε τις δύο προηγούμενες συναντήσεις των δύο ηγετών . Από τη μια το βλοσυρό πρόσωπο του Τούρκου προέδρου και η με… δόντια χειραψία του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη κατέγραφε τα… δύσκολα μιας συνάντησης, που ακόμη και σε διάρκεια ήταν μικρότερη από την προηγούμενη.

Αν και οι δύο πλευρές δεν ήθελαν να γίνουν γνωστά όλα όσα συζητήθηκαν, η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κυπριακό ήταν αυτή που επιβεβαίωσε ότι ο ελέφαντας μπήκε χθες στο δωμάτιο. Και αυτό γιατί ο πρωθυπουργός επεσήμανε στον Τούρκο πρόεδρο την ανάγκη για επανεκκίνηση του διαλόγου.

Το Κυπριακό πενήντα χρόνια μετά από την τουρκική εισβολή βρίσκεται, ίσως, στην κρισιμότερη φάση του, καθώς ο Ερντογάν θέλει να αποφύγει την επανέναρξη του διαλόγου, εάν δεν γίνει αποδεκτή η θέση του για δύο ξεχωριστά κράτη. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο ότι στην ουσία τον τελευταίο καιρό κάνει τις… δημόσιες σχέσεις των κατεχομένων εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το ίδιο έκανε και τις ημέρες που βρέθηκε στην Ουάσιγκτον. Ετσι και αλλιώς, η «μπάλα» μεταφέρεται στο κυπριακό «γήπεδο», καθώς η ειδική απεσταλμένη των Ηνωμένων Εθνών παρέδωσε την έκθεσή της για το Κυπριακό, την οποία ανέμεναν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, ενώ η κυρία Ολγκίν ζήτησε να συναντηθεί στην Ουάσιγκτον με τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, προκειμένου να τους ενημερώσει για το περιεχόμενο. Αθήνα και Λευκωσία επιμένουν στη στρατηγική γραμμή ότι το Κυπριακό είναι ένα διεθνές και όχι διμερές ζήτημα και ότι πρέπει να λυθεί με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρωθυπουργός, δεν μπορεί 50 χρόνια μετά την τραγωδία του 1974 η Κύπρος, κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να παραμένει διαιρεμένη και επανέλαβε και προς τον Τούρκο πρόεδρο την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών. Αυτή εξάλλου είναι και η πρόταση της ειδικής απεσταλμένης του ΟΗΕ. Ο πρωθυπουργός την Παρασκευή θα είναι στη Νέα Υόρκη, όπου θα έχει συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Ηπιο κλίμα

Σε ό,τι αφορά τα Ελληνοτουρκικά, η εκτίμηση του Μαξίμου είναι ότι επιβεβαιώθηκε η διατήρηση του κλίματος ηρεμίας στις διμερείς σχέσεις, με τους δύο ηγέτες να συμφωνούν στο αμοιβαίο όφελος που προκύπτει. Τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο και η αποφυγή προκλήσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχιστεί η εξομάλυνση των σχέσεων και να δοθεί η δυνατότητα να μπουν στο τραπέζι των συζητήσεων τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών. Βέβαια ο στόχος αυτός δεν είναι ακόμη εφικτός, αλλά ίσως έχουμε περισσότερα στην επόμενη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, όπου είναι προγραμματισμένο νέο ραντεβού Μητσοτάκη-Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Ο πρωθυπουργός έθεσε στο ανώτατο επίπεδο, όπως είχε προαναγγείλει, το ζήτημα της Βόρειας Μακεδονίας και προειδοποίησε πως η παραβίασή της ή η επιλεκτική τήρησή της όχι μόνο υποβαθμίζει την αξιοπιστία όλων των προσπαθειών για διευθέτηση των εκκρεμών ζητημάτων στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. «Pacta sunt servanda – Οι Συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Αυτό πρέπει να το θυμόμαστε όλοι», είπε ο πρωθυπουργός.

Στην ενημέρωση από τη μεριά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε: «Ως γνωστόν, η Νέα Δημοκρατία δεν υπερψήφισε την εν λόγω Συμφωνία, καθώς εμπεριείχε κενά στις δικλίδες ασφαλείας και στις πρόνοιες. Μια θέση η οποία, εκ των πραγμάτων, δικαιώνεται σήμερα. Γι’ αυτό εξάλλου δεν έχουμε κυρώσει τα πρωτόκολλα που απορρέουν από τη Συμφωνία, ούτε θα το πράξουμε, εάν η γείτονα χώρα δεν συμμορφωθεί προς τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Ωστόσο, είναι προφανές ότι η πρόοδος, η ασφάλεια και η ευημερία βασίζονται στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συμφωνιών. Και όσο αυτό δεν το αντιλαμβάνονται οι γείτονές μας, η ευρωπαϊκή προοπτική τους θα παραμείνει κλειστή».