Τουρκικές υπερπτήσεις
Αλλωστε, σε αυτές τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις ο Κ. Μητσοτάκης είχε την ευκαιρία να επισημάνει ότι οι τουρκικές υπερπτήσεις στα ελληνικά νησιά γίνονται με F-16. Σύμφωνα με πληροφορίες, η οπτικοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και παρότρυνε Αμερικανούς γερουσιαστές και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων να εκφραστούν υπέρ της ανάγκης να μην εγκριθεί το πρόγραμμα για τα τουρκικά F-16.
Στόχος του Κ. Μητσοτάκη ήταν -και επιτεύχθηκε- «να επανατοποθετήσει τη χώρα ως αξιόπιστο και ισχυρό εταίρο των ΗΠΑ στο νέο τοπίο που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία», όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές. Αναδεικνύοντας τη συμπεριφορά της Τουρκίας όχι μόνο σαν ελληνοτουρκικό πρόβλημα, αλλά και σαν «ενδο-ΝΑΤΟϊκό».
Ο ευφυής χειρισμός του πρωθυπουργού σε πρώτο επίπεδο σήμαινε και τη «μερική αποτουρκοποίηση» της ελληνικής πολιτικής. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, παρότι υπηρετήθηκε με συνέπεια η προσπάθεια της επανατοποθέτησης της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον, ειδικά στο Κογκρέσο «υπήρξε πολύ περισσότερη Τουρκία απ’ όσο φάνηκε».
Κι όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, με πολύ ευνοϊκή αντιμετώπιση των ελληνικών θέσεων. Πέραν της τοποθέτησης νέων τηλεπικοινωνιακών συστημάτων στα 80 τουρκικά F-16 -που συνιστά μια τυπική αναβάθμισή τους- θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το Κογκρέσο δεν θα εγκρίνει ούτε την πώληση 40 νέων πολεμικών αεροσκαφών ούτε θα άρει τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τα F-35, στα οποία ωστόσο θα μπορεί να συμμετάσχει η Ελλάδα.
Ανοιχτό παραμένει και το ενδεχόμενο της χρηματοδότησης από τις ΗΠΑ προκειμένου να αντικατασταθούν παλιά ρωσικά οπλικά συστήματα (όπως οι S-300) με νέα πιο σύγχρονα οπλικά συστήματα, όπως π.χ. οι Patriot. Επιδραστικός αποδεικνύεται και ο καθαρός τρόπος με τον οποίο ο Κ. Μητσοτάκης έθεσε το Κυπριακό. Αφενός το συνέδεσε με τον τουρκικό αναθεωρητισμό, ο οποίος λόγω Ρωσίας αποτελεί «κόκκινο πανί» για τη Δύση, τονίζοντας την ανάγκη για εξεύρεση λύσης. Και αφετέρου κατέστησε σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρξει «λύση δυο κρατών», θέση η οποία επίσης βρήκε ευμενή αντιμετώπιση.
Μονογυιού για την ομιλία στην Μύκονο: Δηλώνω κατηγορηματικά τη στήριξή μου στην κυβέρνηση
Διπλή πρόσκληση
Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η κρίσιμη και ειδοποιός διαφορά αυτής της επίσκεψης του Κ. Μητσοτάκη -πέραν της κρίσιμης αλλαγής επιπέδου- ήταν η εξασφάλιση της «διπλής πρόσκλησης» από τον Λ. Οίκο και το Κογκρέσο. «Αρκετοί παίρνουν πρόσκληση από τον Λ. Οίκο, αλλά λίγοι από το Κογκρέσο» τονίζουν διπλωματικοί κύκλοι. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η «διπλή πρόσκληση», η οποία αποδεικνύεται και καταλυτική, υπήρξε πολύ σοβαρή, μακρά, επίπονη και μεθοδική προεργασία τόσο από την πρέσβη Αλ. Παπαδοπούλου όσοι και από σημαντικούς παράγοντες της ελληνικής Ομογένειας. Οι κ. Μανάτος και Καρλούτσος, επιφανή μέλη της ελληνικής Ομογένειας, με επιρροή στον Λ. Οίκο και το Κογκρέσο, συνέβαλαν ουσιαστικά στην επίτευξη αυτού του θετικού αποτελέσματος.
Στη διάρκειας 75 λεπτών συνομιλία του Κ. Μητσοτάκη με τον Τζ. Μπάιντεν, σύμφωνα με πληροφορίες έγινε εκτενής συζήτηση για όλα τα μεγάλα θέματα. Κυρίως για τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου υπήρξε ταύτιση απόψεων, αλλά και αναγνώριση του συνεπούς ρόλου της Ελλάδας, αλλά και το Αφγανιστάν. Σημαντικό, όμως, αλλά και ουσιαστικό μέρος της συζήτησης απασχόλησαν τα ενεργειακά, όπου υπήρξαν σημαντικά βήματα, τα οποία οδηγούν σε αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου. Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύεται η σημασία της Αλεξανδρούπολης, η οποία, πέραν του ενεργειακού, αναδεικνύεται και σε γεωπολιτικό κόμβο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη έχουν εκδηλώσει την επιθυμία να συμμετάσχουν η Σερβία και η Β. Μακεδονία, πέραν των χωρών που ήδη συμμετέχουν. Εξέλιξη που ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας στα Βαλκάνια.
Ενεργειακός ρόλος
Ιδιαίτερη σημασία όμως αποκτά και ο ενεργειακός ρόλος της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και σαν «γέφυρα» της Ευρώπης με τη Μ. Ανατολή και την Αφρική. Οι ΗΠΑ σύμφωνα με πληροφορίες παρέχουν την πλήρη στήριξη τόσο για το καλώδιο σύνδεσης με την Αίγυπτο για μεταφορά καθαρής ενέργειας όσο και για το καλώδιο με το Ισραήλ και την Κύπρο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο κ. Τσάφος, ο οποίος από τον Ιούνιο αναλαμβάνει καθήκοντα συμβούλου του Κ. Μητσοτάκη για τα ενεργειακά, έχει εξαιρετικές σχέσεις με τον κ. Χόχσταϊν ο οποίος είναι σύμβουλος του Τζ. Μπάιντεν για τα ενεργειακά και έχει συμμετάσχει ενεργά στη δημιουργία της νέας αρχιτεκτονικής για την ενεργειακή απεξάρτηση της Δύσης από τη Ρωσία. Ο κ. Τσάφος φέρεται να έχει παίξει κρίσιμο ρόλο και στην εκπόνηση του ευρωπαϊκού σχεδίου για τη χρηματοδότηση της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας -με έμφαση στις ΑΕΠ- και την απεξάρτηση από τη Ρωσία. Πρόκειται για το πακέτο των 300 δισ. (75 δισ. επιδοτήσεις-225 δισ. χαμηλότοκα δάνεια) που ανακοίνωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ
Η σημασία και η επιτυχία της επίσκεψης του Κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ δεν εξαντλείται ασφαλώς στα εντυπωσιακά θερμά χειροκροτήματα που έλαβε από το Κογκρέσο ούτε στον παροξυσμό που κατέλαβε την Αγκυρα. Οπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι, «τα αποτελέσματα, εκτός των άμεσων, θα ξεδιπλώνονται σιγά σιγά και σε βάθος χρόνου ενισχύοντας σημαντικά τη γεωπολιτική θέση της χώρας». Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις προφανώς βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους και ειδικά μετά την αναδιάταξη της Δύσης, την οποία προκάλεσε η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Και ο Κ. Μητσοτάκης έσπευσε να κεφαλαιοποιήσει τη συγκυρία. «Βοηθούμενος» απέξω, από τη στάση του Τ. Ερντογάν, ο οποίος, παζαρεύοντας για να μη βάλει βέτο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, παίζει με τα νεύρα της Δύσης. Και εκ των ένδον από τη μίζερη και καταφανώς ξεπερασμένη κριτική του Α. Τσίπρα, ο οποίος, ενώ έχει αλλάξει ο κόσμος, παραμένει προσκολλημένος σε στερεότυπα του παρελθόντος και σε επιφανειακές ατάκες περί «δεδομένου» και «τα έδωσε όλα, χωρίς να πάρει τίποτα».