Η «υπόθεση Πάτση», που χτύπησε ευαίσθητες χορδές της μεσαίας τάξης, εκτός από τη σχετικά άμεση αντιμετώπισή της, φαίνεται πως λειτουργεί και σαν επιταχυντής διορθώσεων και αλλαγών, προκειμένου να μην μπορούν να επαναληφθούν τόσο ακραίες και αντιθεσμικές συμπεριφορές. Σύμφωνα με πληροφορίες το Μ. Μαξίμου σχεδιάζει σειρά αλλαγών, οι οποίες θα ενισχύουν τα «φίλτρα», ώστε να μην μπορούν να περνούν -έστω και «λάθρα»- «Πάτσηδες». Εξετάζεται π.χ. ο κάθε υποψήφιος να υπογράφει ότι είναι σε γνώση του το άρθρο 57 του Συντάγματος, περιγράφει επακριβώς τι δεν μπορεί να κάνει ένας βουλευτής, αλλά και να γίνει πιο αυστηρή η επιτροπή που καταρτίζει τα ψηφοδέλτια του κόμματος.
Δικλίδες ασφαλείας
Επίσης μελετώνται πρόσθετες δικλίδες, ώστε η Επιτροπή Πόθεν Εσχες της Βουλής να γίνει περισσότερο ουσιαστική και λιγότερο «διεκπεραιωτική». Ενώ οι ορκωτοί λογιστές που συμμετέχουν να ασχολούνται πιο επιμελώς και σε βάθος με το πόθεν έσχες του κάθε βουλευτή. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον κ. Πάτση ζητήθηκαν περισσότερες από τρεις τροποποιητικές δηλώσεις για το πόθεν έσχες του (κάποιες πληροφορίες κάνουν λόγο για 9!), καθώς έλειπαν κρίσιμα στοιχεία και παραστατικά. Ωστόσο η «γκέλα» έγινε.
Παράλληλα στην κορυφή της ηγεσίας της κυβέρνησης φαίνεται πως έχει συνειδητοποιηθεί πως το «επιτελικό κράτος», παρά την πολύ σημαντική συμβολή του στην αντιμετώπιση των «καταιγίδων» (πανδημία, αντιμετώπιση ενεργειακής κρίσης και φυσικών καταστροφών, ένταση στον Εβρο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλαγή του οικονομικού μοντέλου και υπέρβαση των στόχων για ανάπτυξη, προσέλκυση επενδύσεων και αύξηση των εξαγωγών κ.λπ.), χρειάζεται αλλαγή μοντέλου. Κυβερνητικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι ειδικά τον τελευταία χρόνο τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετώπισε η κυβέρνηση δεν προήλθαν από λάθη υπουργών, αλλά από «επιτελικές αποφάσεις» και ενέργειες.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου το βασικότερο νομοσχέδιο που συζητήθηκε είναι αυτό το οποίο ουσιαστικά σηματοδοτεί τη μετάβαση στο «επιτελικό κράτος 2». Με αναδιάταξη των αρμοδιοτήτων στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, ενισχύοντας τα επίπεδα διοίκησης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Απολογισμός
Τα συμπεράσματα από την πρώτη τετραετία λειτουργίας του επιτελικού κράτους (θετικά και αρνητικά) έχουν βγει και οδηγούν κατά τα φαινόμενα και σε αλλαγές ή σε αναδιάταξη ρόλων και προσώπων.
Η δεύτερη τετραετία, εφόσον, όπως παραμένει το πιθανότερο, η Ν.Δ. κερδίσει τις εκλογές, θα έχει το «επιτελικό κράτος 2», που όπως φαίνεται, θα είναι ένα «άλλο επιτελικό κράτος». Καταλύτης για την αναθεώρηση ήταν το «σοκ» των απομακρύνσεων του Γρ. Δημητριάδη και του Γ. Κοντολέοντα. Η «υπόθεση Πάτση» απλώς επιτάχυνε κι άλλο τις εξελίξεις.
Η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να γενικεύσει και να βάλει τη «λάσπη στον ανεμιστήρα» -εκτός του ότι δεν αποδίδει- ουσιαστικά παραβίασε ανοιχτές πόρτες. Η κυβέρνηση συνεχίζει να βρίσκεται πολλά βήματα μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος απέναντι στις άμεσες παρεμβάσεις του πρωθυπουργού, έχει να «επιδείξει» δυο υπουργούς του, οι οποίοι αντιμετωπίζουν Ειδικό Δικαστήριο, με την αμέριστη στήριξη του κόμματος, και τη «διαγραφή» Κουρουμπλή. Η οποία αποδείχθηκε το πιο σύντομο ανέκδοτο μετά το καλωσόρισμά του στην Κ.Ο. του – «δικαιωμένος» για τους «δολοφόνους». Για τον Α. Πάτση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, δεν υπάρχει περίπτωση επιστροφής του στη Ν.Δ. Ενώ η προσπάθεια της Κουμουνδούρου να βάλει στο κάδρο και άλλους υπουργούς, όπως τον Κ. Πιερακάκη και τον Γ. Τσιάρα, όπως εκτιμάται, μάλλον δείχνει άγχος για τη στήριξη του νέου και «απελπισμένου» αφηγήματος περί «γενικευμένου πλιάτσικου».
Ισχυρή διπλωματία και μέτρα στήριξης
Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση, έχοντας ενισχύσει καθοριστικά τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ (το περιεχόμενο του τηλεφωνήματος του κ. Μπλίκεν στον Κ. Μητσοτάκη περιγράφεται ως ανοιχτή και καθαρή στήριξη της Ελλάδας απέναντι στους τουρκικούς ισχυρισμούς και αμφισβητήσεις), αλλά και με τη Γερμανία (η πρόσφατη συνάντηση Κ. Μητσοτάκη-Ο. Σολτς σηματοδοτεί στρατηγική αναβάθμιση των σχέσεων των δυο χωρών σε πολλαπλά επίπεδα), στρέφει την προσοχή της στη στήριξη της κοινωνίας για την αντιμετώπιση των σημαντικών συνεπειών της ενεργειακής κρίσης.
Χωρίς βιαστικές κινήσεις, μέχρι την πρόσκαιρη έστω σταθεροποίηση των τιμών ενέργειας και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της οικονομίας, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να στηρίζει την κοινωνία, με «κάθε τρόπο», και «όταν η στόχευση είναι ασφαλής». Υπ’ αυτήν την έννοια παραμένει ανοικτή η ενίσχυση στο πετρέλαιο κίνησης στην αντλία, ενώ ο Κ. Χατζηδάκης έφερε πιο νωρίς τις αυξήσεις των συντάξεων από 1/1/2023.
Παρά τις όποιες «αναταράξεις», η κυβέρνηση εκτιμά ότι το δίλημμα των επόμενων εκλογών -εκτός της σύγκρισης των πεπραγμένων- θα είναι το «Μητσοτάκης ή Τσίπρας;». Εκεί δηλαδή που ο τέως πρωθυπουργός, έχοντας χάσει πλήρως την αξιοπιστία του με αποτέλεσμα ένα πολύ μεγάλο τμήμα της κοινωνίας να μην ακούει καν τι λέει, δεν προκύπτει ότι έχει την παραμικρή τύχη.