της Δρος. Άννας Κωνσταντινίδου*

Οφείλουμε να καταθέσουμε αυτό που δεν είναι ευρύτατα γνωστό. Μέσω της άρνησής της το 2018 για μεγάλες επενδύσεις των Καταριανών στο Ιόνιο και τη Δυτική Ελλάδα, η χώρα μας επέτρεψε το κράτος αυτό του Κόλπου να γίνει ο καλύτερος χρηματοδότης της Τουρκίας. Το Κατάρ επιδίωκε μία άμεση διασύνδεση με τη Δύση και τους δυτικούς οργανισμούς της, εν γένει και τη διασύνδεση αυτή του την προσέφερε η Τουρκία, επειδή εμείς αρνηθήκαμε!

Όσοι ασχολούνται επιστημονικά με την εθνολογία και την εθνογραφία του αραβικού κόσμου, είναι γνωστό ότι το Κατάρ το αποτύπωμα που φέρει για τα υπόλοιπα ομοφυλετικά κράτη της περιοχής του εξαντλείται στα πετροδολάρια χωρίς κανένα άλλο έρεισμα. Ως εκ τούτου είναι φυσικό ότι το ίδιο επιδιώκει με κάποιο τρόπο να βρίσκεται στα διπλωματικά πράγματα. Κάτω από το πλαίσιο αυτό, το ίδιο”πιάστηκε” και δημιουργεί την πολιτική του ως ενδιάμεσο κράτος ανάμεσα σε οργανώσεις και το δυτικό παράγοντα, μια και αυτές φέρουν αρνητικό πρόσημο για τα υπόλοιπα αραβικά κράτη με τα οποία συνεργάζονται οι Δυτική. Το Κατάρ κάνει πράξη το ρόλο του χρήσιμου διαπραγματευτή, προκειμένου να έχει ρόλο στη διπλωματική σκακιέρα.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή, που εκτός των άλλων η Τουρκία κάθε άλλο παρά φέρει θετικό πρόσημο για τη Δύση και κυρίως για την αμερικανική πολιτική, εκτός των άλλων και για τον τρόπο που διαχειρίζεται τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, το Κατάρ θέλει -γιατι όχι- την “αντικατάσταση του ρόλου της από την Ελλάδα. Μπορεί η  καταριανή πετρελαϊκή εταιρεία να συμπράττει σε κοινό κοινοπρακτικο σχήμα με την αμερικανική ExxonMobil στη διαχείριση των οικοπέδων Κύπρου και Ελλάδας για τη γεώτρηση υδρογοναθράκων, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Διπλωματία είναι πολυεπίπεδο “άθλημα” και δεν εξαντλείται μόνο στα ενεργειακά, ούτε η διασύνδεση με τις ΗΠΑ εξαντλείται στο κομμάτι αυτό.

Ας μην ξεχνάμε δύο τινά:

α. Η Ελλάδα διατηρεί τις καλύτερες των σχέσεων τόσο με όλα τα αραβικά κράτη όσο και με το Ισραήλ, όπως επίσης τη δεδομένη στιγμή είμαστε ο δίαυλος ανάμεσα σε Μέση Ανατολή και Δύση και

β. το Κατάρ παρά το γεγονός ότι έχει πολύ καλές σχέσεις σε διπλωματικό επίπεδο τόσο με Ινδία όσο με Κίνα, καθώς ένα τεράστιο ποσοστό των μεταναστών που ζουν στη συγκεκριμένη χώρα του Κόλπου προέρχεται από τα δύο αυτά Κράτη, ωστόσο δεν παύει ότι η διπλωματική αυτή συνεργασία να ενισχυθεί περισσότερο και κυρίως με την Ινδία (διάδρομος IMEC) εάν υπάρχει και κάποιος ευρωπαϊκός/ δυτικός κρίκος ανάμεσά τους.

Το Κατάρ, ένα κράτος χωρίς ιδιαίτερο πολιτιστικό αποτύπωμα, που το υπόβαθρό του εξαντλείται στο πετρέλαιο και ό,τι αυτό μπορεί να του διαμορφώσει  με τον περιφερειακό περίγυρό του και το ευρύτερο γεωγραφικό περιβάλλον, όλα τα δεδομένα για αυτό αρχίζουν και καταλήγουν σε ένα μόνο στοιχείο, το οικονομικό σκέλος… Όλα είναι χρήμα… Γιατί είναι μία χώρα που κατ’ουσίαν “γεννήθηκε από τα πετροδολάρια”.Και καθώς υφίσταται η γνώση από το ίδιο για το πώς τα υπόλοιπα Κράτη του Διεθνούς Συστήματος το αντιλαμβάνονται -και πάντως όχι με αξιόπιστο πρόσημο- προσπαθεί να διαμορφώσει συνθήκες και καταστάσεις που τουλάχιστον να τους είναι χρήσιμο.

Η χώρα μας είναι μια δυτική, ευρωπαϊκή χώρα, μέλος στους περισσότερους διεθνείς οργανισμούς και με άριστες σχέσεις με τα περισσότερα κράτη του Κόσμου και τη δεδομένη στιγμή, φέρει άριστες σχέσεις με όλους τους εμπλεκόμενους στον πόλεμο που διεξάγεται στο ισραηλινό έδαφος. Συγχρόνως, η Ελλάδα ετοιμάζεται να καταστεί και το “προγεφύρωμα” του IMEC με τη Δύση. Μέσω αυτού του διαδρόμου, το ίδιο το Κατάρ θέλει μερίδιο στη νέα αυτή διπλωματική και εμπορική κίνηση, προκειμένου εκτός των άλλων να συμβαδίσει και σε νέο πλαίσιο με Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Αίγυπτο και της επιφυλακτικότητας που υφίσταται (παρόλο που τυπικά αποκατέστησαν τις μεταξύ τους σχέσεις) λόγω του ισλαμικού εξτρεμισμού.

Και ας μην μας διαφεύγει κάτι σημαντικό. Μετά την πρόσφατη συνάντηση Σίσι με Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος για το θεαθήναι ενώ προηγουμένως είχε αφαιρέσει την τουρκική υπηκοότητα σε πολλά από τα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για τη συνάντηση που επίκειτο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, συναντήθηκε με υψηλόβαθμα στελέχη του τρομοκρατικού οργάνου όπου όχι μόνο εξέφρασε την προσήλωσή του σε αυτό, αλλά δήλωσε ότι σύντομα θα υπάρξει αποκατάσταση των στελεχών που τους αφαιρέθηκε η υπηκοότητα μέσα από τις αποφάσεις του τουρκικού ανώτατου δικαστηρίου.

Όπως αντιλαμβανόμαστε, ένας μη αξιόπιστος (Κατάρ) και ακόμα ένας περισσότερο μη αξιόπιστος (Τουρκία) για τη Διεθνή Διπλωματία και δη στους καιρούς που διανύουμε, δεν είναι δυνατόν να συμπορευτούν και να βγάλουν αποτέλεσμα. Γι’ αυτό η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στο κράτος του Κόλπου στάθηκε “βούτυρο στο ψωμί” του Αλ Θάνι, καθώς προσβλέπει σε έναν κρίκο που εμπιστεύονται τα περισσότερα κράτη του Διεθνούς Συστήματος.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης είναι παίκτης. Γνωρίζει πότε είναι το κατάλληλο timing, ώστε να διαμορφώσει τις θετικές εξελίξεις προς συμφέρον του Κράτους του.

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του ΑΠΘ, διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ).