Τα όσα έγιναν πριν και μετά τη συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας προσφέρουν στην κυβέρνηση το βασικό δίλημμα, το οποίο της έλειπε, εν όψει των ευρωεκλογών: «Ψήφος για την κανονικότητα ή πολιτική αβεβαιότητα». Ή, με άλλα λόγια, «Σταθερότητα ή πισωγύρισμα» σε καταστάσεις θεσμικής ανισορροπίας, οικονομικής καχεξίας και επικράτησης του λαϊκισμού και της τοξικότητας.
Δίλημμα
Το εκλογικό δίλημμα που αναμένεται να θέσει ο Κ. Μητσοτάκης έχει πλεονεκτήματα, αλλά και δυσκολίες, αφ’ ενός λόγω του πιο χαλαρού χαρακτήρα των ευρωεκλογών και αφ’ ετέρου γιατί η κυβέρνηση άφησε να χαθεί πολύτιμος χρόνος υποτιμώντας την κοινωνική αντανάκλαση που είχε η τραγωδία των Τεμπών.
Το βασικό πλεονέκτημα του διλήμματος είναι ότι «πατάει» στην πραγματικότητα. Η πρόσκαιρη συμπόρευση της αντιπολίτευσης σε μια γραμμή σεναριολογίας, λαϊκών δικαστηρίων και απροκάλυπτης εργαλειοποίησης των θυμάτων και των συγγενών τους, δεν μπορεί να αποκρύψει τον εσωτερικό αλληλοσπαραγμό στο ετερόκλητο «μέτωπο της δυσπιστίας» (κυρίως μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ).
Γεγονός που δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις διαμόρφωσης εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης. Η μεγαλύτερη δυσκολία που έχει, είναι να πείσει όσους προσανατολίζονται σε «ψήφο διαμαρτυρίας», ότι όσο κι αν δεν πέφτει η κυβέρνηση -πόσω μάλλον αν έχει μπροστά της τρία χρόνια καθαρής θητείας- ένα ενδεχόμενο κακό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές θα θολώσει το τοπίο, δίνοντας χώρο στον λαϊκισμό και την πολιτική μπαχαλοποίηση.
Ο Κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, έχοντας επίγνωση της πραγματικότητας, αναμένεται να προχωρήσει στην ανάπτυξη και των 4 αξόνων της καμπάνιας του:
1 Γείωση
Φάνηκε και από το περιεχόμενο και από το ύφος της ομιλίας του στη Βουλή, απευθυνόμενος κυρίως στους συγγενείς των θυμάτων, ότι είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει φαινόμενα και συμπεριφορές, οι οποίες δείχνουν έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα, έπαρση και έλλειψη ενσυναίσθησης.
2 Αντεπίθεση
Μητσοτάκης: Το Δημόσιο θα αναλάβει την πλήρη αποκατάσταση της πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους
Το σαφές μήνυμά του, ότι «δεν θα συγκυβερνήσω με κανένα παράκεντρο», έχει αποδέκτες, όπως λένε συνεργάτες του, και τα «παράκεντρα» και τους «εντολοδόχους» τους. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να μην αφεθεί αναπάντητο τίποτα που να δημιουργεί σκιές. Αντιθέτως, αναμένεται να ριχτεί φως σε πράξεις και παραλείψεις πολιτικών αρχηγών, οι οποίοι φλερτάρουν με συνεννοήσεις και «πολιτικά deal» του παρασκηνίου.
3 Ανασύνταξη
Η αποχώρηση των δυο στενότατων συνεργατών του, Γ. Μπρατάκου και Στ. Παπασταύρου, από το Μ. Μαξίμου, οδηγεί σε αλλαγή μοντέλου λειτουργίας του επιτελικού κράτους. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να αναβαθμιστεί ο ρόλος του Μ. Βορίδη, ο οποίος θα απορροφήσει τις αρμοδιότητες που είχε ο Στ. Παπασταύρου. Κι έτσι αναμένεται να αναλάβει εκτός από την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του πρωθυπουργού και το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης. Λόγω του όγκου του χαρτοφυλακίου, είναι πιθανόν να οριστεί υφυπουργός Επικρατείας -με επικρατέστερο τον Στέλιο Κουτνατζή-, ο οποίος θα συνεπικουρεί τον Μ. Βορίδη.
Η δεύτερη κρίσιμη απόφαση είναι η ουσιαστική αναβάθμιση δυο παλαιών και έμπιστων συνεργατών του Κ. Μητσοτάκη. Ο Γ. Μυλωνάκης και ο Μιχ. Μπεκίρης, χωρίς να εγκαταλείψουν τους θεσμικούς ρόλους που έχουν (γενικός γραμματέας της Βουλής και διευθυντής του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Βουλή), αναμένεται να έχουν πολύ πιο ενεργό ρόλο στη λειτουργία του Μ. Μαξίμου.
Οπως λένε κυβερνητικές πηγές, θα διαχειρίζονται τις κρίσιμες αρμοδιότητες που είχε ο Γ. Μπρατάκος, η θέση του οποίου ουσιαστικά καταργείται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο απ’ αυτήν την άποψη η παρουσία των Γ. Μυλωνάκη και Μιχ. Μπεκίρη -για πρώτη φορά- στην προχθεσινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Πρόκειται, όπως εκτιμάται, για «παρουσία-μήνυμα» εντός κι εκτός της κυβέρνησης.
Στη θέση του διευθυντή του Γραφείου του Πρωθυπουργού αναμένεται να τοποθετηθεί πρόσωπο χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, το οποίο θα έχει κυρίως διοικητικό χαρακτήρα και διοικητικές ικανότητες. Σταθερός στη θέση και στις αρμοδιότητές του παραμένει ο υπουργός Επικρατείας Α. Σκέρτσος. Αλλαγές αναμένονται στο Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού (λόγω της υποψηφιότητας του Δ. Τσιόδρα στις ευρωεκλογές), όπως και αναδιανομή ρόλων στο επικοινωνιακό επιτελείο του Μ. Μαξίμου. Στο πλαίσιο του ίδιου σχεδιασμού, απορρίφθηκαν μετ’ επαίνων κυρίως οι σκέψεις για διπλές εκλογές τον Ιούνιο, αλλά και η πραγματοποίηση ανασχηματισμού πριν από τις ευρωεκλογές. Οι πληροφορίες επιμένουν ότι η απόφαση για ουσιαστικό ανασχηματισμό της κυβέρνησης είναι ειλημμένη, αλλά θα γίνει μετά τις ευρωεκλογές κι αφού συνεκτιμηθεί το αποτέλεσμά τους.
4 Επιστροφή στην καθημερινότητα
Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού στα 830 ευρώ θεωρείται ακόμα ένας κρίκος στην προσπάθεια μόνιμης εισοδηματικής ενίσχυσης των εργαζομένων, ώστε ο κατώτατος μισθός να φτάσει στα 950 ευρώ και ο μέσος μισθός στα 1.500 ευρώ. Παράλληλα με την εισοδηματική ενίσχυση πάνω από τον τρέχοντα πληθωρισμό, αναμένεται να ενταθεί η μάχη με την ακρίβεια, η οποία παραμένει το σημαντικότερο πρόβλημα της κοινωνίας.
Ηδη οι προσπάθειες και τα μέτρα του υπ. Ανάπτυξης Κ. Σκρέκα, όπως εκτιμάται, έχουν αρχίσει να αποδίδουν στο ράφι. Η μεγαλύτερη ένταση των ελέγχων για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας είναι στις κυβερνητικές προτεραιότητες. Ικανοποίηση υπάρχει για την πτώση των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα -«μπορεί να ξεπέρασε και τις δικές μας προσδοκίες», είπε ο Κ. Μητσοτάκης στο προχθεσινό Υπ. Συμβούλιο-, σε αντίθεση με την ανησυχία που υπάρχει για την άνοδο των τιμών της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης. Ασφάλεια, άμυνα, μεταναστευτικό, Υγεία και Παιδεία συμπληρώνουν την πρώτη γραμμή των κυβερνητικών προτεραιοτήτων, οι οποίες, μαζί με την ευρωπαϊκή διάσταση αυτών των προβλημάτων, θα συγκροτούν την πρόταση της Ν.Δ. εν όψει των εκλογών της 9ης Ιουνίου.
Αφετηρία το συνέδριο της Ν.Δ.
Αφετηρία της γαλάζιας προεκλογικής εκστρατείας θα είναι η έναρξη του Συνεδρίου της στις 5 Απριλίου, το οποίο θα έχει εορταστικό χαρακτήρα, λόγω της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την ίδρυση της Ν.Δ. και θα γίνει για συμβολικούς λόγους στο Ζάππειο.
Εκεί ο πρωθυπουργός αναμένεται να πει ότι «χρειαζόμαστε ευρωβουλευτές με ευρωπαϊκή γραμμή, αλλά ταυτόχρονα με δυνατή εθνική φωνή», συνδέοντας ευθέως τις ευρωεκλογές με τη σταθερότητα: «Στην ίδια κάλπη θα ζυγιστεί προφανώς και η πολιτική σταθερότητα, αλλά και η συνέχεια μιας πορείας που, παρά τις δυσκολίες, οδηγεί μπροστά».
ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ Γ. ΜΠΡΑΤΑΚΟΥ – ΣΤ. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της «βεγγέρας» και το «λάθος μήνυμα»
Οι συνέπειες της αποχώρησης του Γ. Μπρατάκου και του Στ. Παπασταύρου από την κυβέρνηση ήταν κάτι παραπάνω από αισθητές στην τελευταία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το κλίμα, παρά τη «χαρμόσυνη ατζέντα» της συνεδρίασης (αύξηση του κατώτατου μισθού), ήταν πολύ βαρύ. Κανένας δεν έκανε την παραμικρή νύξη για το θέμα, το οποίο όμως επλανάτο στην ατμόσφαιρα.
Οι δυο παραιτηθέντες υπουργοί δεν ήταν μόνο κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης και στενότατοι συνεργάτες του πρωθυπουργού. Ηταν και φίλοι του. Οπως φίλοι έγιναν και με σχεδόν όλους τους υπουργούς και τα στελέχη του Μ. Μαξίμου.
Ειδικά ο Γ. Μπρατάκος, ο οποίος ως γραμματέας της Ν.Δ. είχε καθοριστική συμβολή στις εκλογικές νίκες της Ν.Δ. και στενούς δεσμούς με όλη τη ραχοκοκαλιά του κόμματος. Ενώ ο Στ. Παπασταύρου κατάφερε να γίνει η «φωνή της λογικής» και ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών. Κι όμως ο Κ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να πάρει τη δύσκολη απόφαση. Για κάποιους ήταν «μονόδρομος» αφού διέρρευσε η επίσκεψή τους στο σπίτι του Β. Μαρινάκη, το βράδυ της Κυριακής, όταν το πρωί της ίδιας μέρας είχε δημοσιευτεί στο «Βήμα» ο τίτλος «Μονταζιέρα» σε ένα ρεπορτάζ, που ήταν η «πάσα» στον Ν. Ανδρουλάκη να πάρει την πρωτοβουλία για την κατάθεση πρόταση μομφής.
Καμία σκιά
Ο Κ. Μητσοτάκης, όπως λένε συνεργάτες του, ήταν υποχρεωμένος να μην αφήσει να πλανώνται σκιές στη διάρκεια της συζήτησης της πρότασης μομφής. Αλλά και να αποδείξει πως όταν λέει «δεν συγκυβερνώ με παράκεντρα», το εννοεί. Η εξήγηση για τις αποπομπές των «Διόσκουρων» του πρωθυπουργού ήταν «το λάθος μήνυμα» που έδωσε η παρουσία τους τη συγκεκριμένη στιγμή, στο σπίτι του επιχειρηματία, ο οποίος γιόρταζε την επόμενη. Οσοι γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, γνωρίζουν π.χ. ότι ο Γ. Μπρατάκος και ο Β. Μαρινάκης είναι παιδικοί φίλοι κι έχουν μεγαλώσει μαζί, λόγω της στενής φιλίας που είχαν οι πατεράδες τους, Αγγ. Μπρατάκος, υπουργός και γραμματέας της Ν.Δ., και Μιλτιάδης Μαρινάκης, που διετέλεσε βουλευτής της Ν.Δ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν η βραδιά της 24ης Μαρτίου εξελιχθεί σε «βεγγέρα», υπήρξε η «συζήτηση των τεσσάρων»: Των δυο πρώην υπουργών με τον Β. Μαρινάκη κι έναν πολύ στενό συνεργάτη του ιδιοκτήτη της Alter Ego, προκειμένου να διευκρινιστεί αν υπάρχει «πόλεμος» κι αν μπορούσε να εκτονωθεί η κατάσταση… loose-loose. Οπως λένε οι πληροφορίες, ήταν μια συζήτηση «χωρίς δεσμεύσεις και διαπραγματεύσεις», αλλά όπως οι συζητήσεις που γίνονται σε δύσκολες στιγμές και επί όλων των κυβερνήσεων. Οι καλεσμένοι του Β. Μαρινάκη φαίνεται ότι άρχισαν να καταφθάνουν περίπου την ώρα που ολοκληρώθηκε η «συζήτηση των τεσσάρων». Τότε έγινε και το λάθος του «λάθους μηνύματος». Οι δυο τέως υπουργοί παρέμειναν στη «βεγγέρα», στην οποία συμμετείχαν άλλα 8 άτομα, επιχειρηματίες και δημοσιογράφοι, που διατηρούν κοινωνικές σχέσεις με τον Β. Μαρινάκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις προσώπων που είναι σε θέση να γνωρίζουν, η διαρροή για τη «βεγγέρα» με τα κουβανέζικα πούρα και το ουίσκι δεν έγινε από το περιβάλλον του Β. Μαρινάκη. Διέρρευσε, λέγεται, από αντίπαλο του Β. Μαρινάκη επιχειρηματία, ο οποίος έχει παράπονα και από το Μ. Μαξίμου και από το… λιμάνι.