Πιο συγκεκριμένα, η κρισιμότητα των ημερών προέρχεται από το γεγονός ότι τους αμέσως επόμενους μήνες θα αποφασιστεί αν η χώρα μας μπορεί να αξιολογηθεί ως κατάλληλη για μαζικές επενδύσεις από τον σημερινό προθάλαμο βαθμολογίας που βρίσκεται.

Παράλληλα, στο διάστημα μέχρι το τέλος του 2026 πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα και οι επενδύσεις που προσφέρει το ειδικό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το οποίο διαθέτει η κοινότητα στις χώρες-μέλη. Μας προσφέρεται, επομένως, μια ιστορική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα τεράστια ποσά που βρίσκονται μπροστά μας από τους διεθνείς επενδυτές που αξιολογούν τη χώρα μας ως ευκαιρία και από το ειδικό πακέτο χρηματικών πόρων που έχει δημιουργηθεί από την Ε.Ε. 

Κύριοι «παίκτες»

Πώς διαμορφώθηκε το πολιτικό σκηνικό από τη μεταπολίτευση και μετά και ακολούθως πήραν μορφή η κοινωνία και η οικονομία μας; Η κυριαρχία δύο πολιτικών πόλων, δεξιού και κεντρώου, προϋπήρχε στην Ελλάδα από πολύ παλιά. Από το 1974 και μετά όμως η παράταξη της Ν.Δ. με κεντροδεξιό προφίλ και του ΠΑΣΟΚ με κεντροαριστερό προφίλ εμφανίζονται ως οι κύριοι πόλοι σε ένα νέο πολιτικό τοπίο που ξεδιπλωνόταν.

Οι δύο αυτές παρατάξεις μπόρεσαν από το 1981 έως και το 2009 να προσελκύουν κατά καιρούς πάνω από 3 εκατομμύρια ψηφοφόρους η κάθε μία (βλέπε πίνακα 1), ενώ παράλληλα διαμορφωνόταν ο χώρος του ΚΚΕ σε ένα σχετικά σταθερό ποσοστό της τάξης του 6% και άρχιζε η διεκδίκηση των κεντρώων ψηφοφόρων από το κόμμα του Συνασπισμού που μετεξελίχθηκε αργότερα σε ΣΥΡΙΖΑ. Η τάση απώλειας ψήφων του ΠΑΣΟΚ ήταν μεγάλη μετά το 2009, με αποτέλεσμα στις τελευταίες εκλογές η διαφορά του με τη Ν.Δ. να πλησιάζει τις 2 εκατ. ψήφους, παρόμοια δηλαδή ψαλίδα με όταν το ΠΑΣΟΚ μπήκε στον πολιτικό στίβο το 1974.

Τα πράγματα, όμως, συνεχώς αλλάζουν και βλέπουμε σήμερα ότι ο μοναδικός στόχος της Ν.Δ. είναι να διατηρήσει τα ποσοστά που τη φέρνουν στην αυτοδυναμία ενώ άρχισε μια σκληρή μάχη μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ τώρα που τα ποσοστά τους συγκλίνουν και η επιδίωξη πλέον είναι ποιος θα κερδίσει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (βλέπε πίνακα 2). Το γεγονός αυτό ήδη επισημοποιεί ο ασταμάτητος πολιτικός καβγάς των δύο παρατάξεων που ξεκίνησε από το βράδυ των τελευταίων εκλογών. Ιδιαίτερα καυστική είναι η γλώσσα του ΠΑΣΟΚ στην προσπάθεια να κερδίσει τους ψηφοφόρους που παλαιότερα το προτιμούσαν και σήμερα φαίνεται να εγκαταλείπουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Το βασικό, όμως, αποτέλεσμα που σφράγισαν οι πρόσφατες εκλογές είναι ότι οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ αναζητούν μια περισσότερο πειστική λύση κάπου στον χώρο του κέντρου αλλά όχι μόνο στο ΠΑΣΟΚ που κάποτε τον ηγεμόνευε.

Οπως ανάγλυφα φαίνεται στον πίνακα 3, οι σχεδόν 600 χιλιάδες ψήφοι που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τις εκλογές του 2019 αθροίζονται στις ψήφους που κέρδισαν την ίδια περίοδο τέσσερα κόμματα (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Πλεύση Ελευθερίας). Οι επιλογές, βέβαια, των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προς κάθε κατεύθυνση μετά το γενικό κομφούζιο των προγραμμάτων και πολλών αντιφατικών υποσχέσεων που άκουσαν. Η απλή λογική των πολιτικών ρευμάτων που όλοι γνωρίζουμε σήμερα λέει ότι σχεδόν όλα τα κόμματα «ψαρεύουν» στη δεξαμενή του κέντρου όπου η ψήφος ήταν και είναι ρευστή.

Επομένως το να εκτιμά κανείς ότι τα κέρδη των παραπάνω τεσσάρων κομμάτων είναι αποτέλεσμα κυρίως των όσων ψήφων χάθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι μια λογική εκδοχή. Οπως επίσης και ότι η τάση αυτή μπορεί να επαναληφθεί σε ένα βαθμό και στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, εφόσον ο κάθε ισχυρισμός του φθαρμένου πλέον ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίζει τουλάχιστον τέσσερις αντιλέγοντες που είναι σε θέση να καταθέσουν ένα πειστικότερο πολιτικό αφήγημα.

Οι «μικροί»

Τα κόμματα που αλιεύουν ψήφους από τον κεντρώο χώρο είναι πολύ περισσότερα από αυτά που προαναφέραμε. Πολλά μικρά κόμματα λειτουργούν κατά καιρούς ως διάττοντες αστέρες με αποτέλεσμα να διαφοροποιούν το τελικό αποτέλεσμα σε βάρος του ενός ή του άλλου μεγάλου κόμματος. Τα κόμματα αυτά εμφανίστηκαν και εμφανίζονται σε όλο το φάσμα του πολιτικού τόξου.

Στον πίνακα 4 καταγράψαμε τα μικρά κόμματα που έχουν πάρει στο παρελθόν πάνω από 3% και μπήκαν στην Ελληνική Βουλή. Την περίοδο μετά τη μεταπολίτευση που η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ μετρούν 50 χρόνια ζωής, λίγα από τα μικρά κόμματα κατόρθωσαν να έχουν διάρκεια πολιτικού βίου πάνω από δύο εκλογικές αναμετρήσεις (πίνακας 4).

Επίσης, τα περισσότερα γεννήθηκαν την περίοδο των μνημονίων και της διαμαρτυρίας των πολιτών προς κάθε πολιτικό φορέα εντός και εκτός Ελλάδος. Τα πιο μακρόβια από τα μικρά κόμματα αποδεικνύεται ότι ήταν οι ΑΝ.ΕΛ. και η Χρυσή Αυγή.

Το μεν πρώτο επιβίωσε ως εναλλακτική δεξιόστροφη λύση και απορρόφησε κυρίως ψήφους διαμαρτυρίας κατά της Ν.Δ., ενώ το δεύτερο ως ακραίο εθνικιστικό ναζιστικό κόμμα έμεινε αυτόνομο για 7 χρόνια και δύο μήνες μέχρι τα απομεινάρια του να καταλήξουν στη φυλακή.

Σήμερα, ενώ τα κόμματα του πίνακα 4 έχουν εκμηδενιστεί, υπάρχουν τρία (ΜέΡΑ25, Πλ. Ελευθερίας και Νίκη) που τρέφουν ελπίδες να μπουν και να αλλοιώσουν το τελικό αποτέλεσμα των τριών μεγάλων και κυρίως της Ν.Δ. που αναμένει το μπόνους των εδρών στις επόμενες εκλογές. Από αυτά δεν φαίνεται να έχει ελπίδες το ΜέΡΑ25 την εποχή που οι θεωρητικές υπερβολές και οι αλλοπρόσαλλες εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ήδη στιγματίσει τον χώρο στον οποίο είχε συμπράξει και ακόμα κινείται ο Γ. Βαρουφάκης. Το θολό τοπίο και η καταστροφολογία έχουν αποβληθεί από το σημερινό εκλογικό σώμα, γεγονός που έχει παρασύρει προς τα κάτω το ΜέΡΑ25.

Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με τη ΝΙΚΗ, όπου οι ψηφοφόροι που το επέλεξαν φαίνεται να προέρχονται από μια νέα δεξαμενή που δεν υπήρχε ή απείχε μέχρι σήμερα από τις εκλογές. Δύσκολα θα εμποδιστεί η είσοδός του στη Βουλή αλλά και δύσκολα θα μακροημερεύσει εκεί βάσει του ιστορικού των μικρών κομμάτων. Καλές ελπίδες φαίνεται να έχει επίσης το κόμμα της Ζ. Κωνσταντοπούλου που μπόρεσε από το 2019 έως σήμερα να υπερδιπλασιάσει τον αριθμό των ψηφοφόρων που την επέλεξαν. Οσο μπορεί να ξεμπροστιάζει τα λάθη και τις απύθμενες καταστροφολογίες του ΣΥΡΙΖΑ θα αυξάνεται ο αέρας στα πανιά της «Πλεύσης».

Ο αριθμός των ψήφων που παίρνει κάθε κόμμα καθορίζει την ιεράρχηση της σειράς κατάταξης. Τον αριθμό των βουλευτών όμως τον καθορίζει το ποσοστό που το καθένα παίρνει. Για τα μικρά κόμματα το κρίσιμο ποσοστό είναι το 3% που αυτόματα τους δίνει 8 με 9 βουλευτικές έδρες, ανάλογα με το δεκαδικό πλέον του 3%. Επίσης, στο ενισχυμένο αναλογικό σύστημα που ισχύει τώρα οι έδρες κατανέμονται με έναν πιο σύνθετο τρόπο λόγω του μπόνους που δικαιούται το πρώτο κόμμα, αλλά και του γεγονότος ότι υπάρχουν εννέα μονοεδρικές περιφέρειες όπου την έδρα παίρνει το κόμμα με τις περισσότερες ψήφους.

Ψήφοι και ποσοστά

Από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 έως σήμερα η τάση στα τρία μεγάλα κόμματα είναι σαφής. Με την αύξηση του αριθμού των όσων συμμετείχαν στις εκλογές η Ν.Δ. ανέβηκε κατά 12,7 ποσοστιαίες μονάδες και πήρε 881.000 περισσότερες ψήφους φτάνοντας έτσι σήμερα σε 2,4 εκατ. ψηφοφόρους (πίνακας 5).

Ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε κατά 15,4 ποσοστιαίες μονάδες και απώλεσε 742 χιλιάδες ψήφους σε σχέση με το 2015 πλησιάζοντας τις 1,2 εκατ. ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ είχε άνοδο κατά 5,2 ποσοστιαίες μονάδες, κέρδισε 334 χιλιάδες επιπλέον ψήφους και έφτασε συνολικά στις 676 χιλιάδες ψήφους. Δηλαδή, ουσιαστικά διπλασίασε τον αριθμό των ψηφοφόρων του από το 2015. Αλλά και το ΚΚΕ ευνοήθηκε από την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ αφού αύξησε το ποσοστό του από 5,6% το 2015 σε 7,2% σήμερα και κέρδισε έτσι 125 χιλιάδες επιπλέον ψήφους.

Το μεγάλο ερώτημα σήμερα είναι πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση κατά τις εκλογές της 25^ης Ιουνίου, εφόσον ξεκινούν όλα από την αρχή. Ας δούμε πρώτα ποιες θα ήταν οι έδρες των κομμάτων εάν τα ίδια ποσοστά επιτυγχάνονταν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Σε αυτή την περίπτωση το αποτέλεσμα των εδρών για τα τρία μεγάλα κόμματα θα είναι: Ν.Δ. 171 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ 60 έδρες, ΠΑΣΟΚ 34 έδρες. Τα ποσοστά των κομμάτων όμως πιθανότατα θα διαφοροποιηθούν. Στην περίπτωση της Ν.Δ. υπάρχουν λόγοι που συνηγορούν στο ότι μπορεί να υπάρξει χαλαρή ψήφος. Ταυτόχρονα, όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ισχύει ο αέρας της νίκης που εύκολα εξουδετερώνει τις πιθανές απώλειες λόγω της χαλαρής ψήφου.

Παράλληλα, η πτωτική τάση στον ΣΥΡΙΖΑ πολύ δύσκολα θα ανατραπεί με αποτέλεσμα να επωφεληθούν τουλάχιστον το ΠΑΣΟΚ και η Πλεύση Ελευθερίας, με ίσως κάποια κέρδη και για το ΚΚΕ. Το κόμμα ΝΙΚΗ μπορεί, όπως ήδη σημειώσαμε, να αντλήσει ψήφους από έναν βουβό κόσμο που μέχρι τώρα δεν είχε εκδηλωθεί. Σε μια πιθανή επτακομματική Βουλή επομένως και τις τάσεις στα ποσοστά να κυμαίνονται όπως τα περιγράψαμε, μέχρι τώρα η εκτίμηση των εδρών για τα τρία μεγαλύτερα κόμματα είναι: Ν.Δ. 163 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ 44 έδρες και ΠΑΣΟΚ 39 (πίνακας 6).

Ειδήσεις σήμερα

Συντάξεις Ιουλίου: Δείτε πότε θα πληρωθούν

ΗΠΑ: Θρίλερ με την συντιβή του Cessna στην Βιρτζίνια – Χωρίς τις αισθήσεις του ο πιλότος, τέσσερις νεκροί

Τα 7 SOS για τις φετινές φορολογικές δηλώσεις – Πώς θα αποφύγετε τα τεκμήρια