Γράφει ο ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, αφού άκουσε εισηγήσεις, έχει πάρει τις αποφάσεις του: Οι εκλογές θα γίνουν το 2023, προκειμένου η χώρα μέσα σε αυτές τις ρευστές συνθήκες να έχει σταθερότητα και η κυβέρνηση να μπορέσει να ξεδιπλώσει το πρόγραμμά της, ελπίζοντας στο τέλος του πολέμου και στη σταδιακή εξομάλυνση της ενεργειακής κρίσης.

Ακυρο στις φήμες για εκλογές 

Η απόφαση του πρωθυπουργού βγάζει από τον χάρτη όχι μόνο το σενάριο των εκλογών του Μαΐου, αλλά και το ενδεχόμενο των φθινοπωρινών εκλογών. Καθώς η εκλογολογία λειτουργεί εξ αντικειμένου αποσταθεροποιητικά και ουσιαστικά βοηθά τον ΣΥΡΙΖΑ να καλύπτει τα ζέοντα εσωκομματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Η απόφασή του, όμως, όπως φαίνεται, εδράζεται και στην πίστη του ότι το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμά του και οι δυνατότητες ανάπτυξης της χώρας θα αποδώσουν καρπούς το φθινόπωρο και θα γίνουν αντιληπτοί στο βιοτικό επίπεδο και στην τσέπη του πολίτη. Υστερα από ένα καλό τουριστικό καλοκαίρι -παρ’ όλα όσα συμβαίνουν οι βασικές τάσεις δεν έχουν αλλάξει-, με αποκλιμακωμένη την πληθωριστική κρίση και με τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης να φθάνουν στην αγορά, διαμορφώνονται νέες συνθήκες.

Ο Κ. Μητσοτάκης γνωρίζοντας ότι σε συνθήκες κρίσεων οι πολίτες ζητούν ισχυρή ηγεσία, η οποία όμως -όπως έδειξε και στο μήνυμά του- αφουγκράζεται και συμμερίζεται τα προβλήματα των πολιτών, έστειλε το ξεκάθαρο μήνυμα «ξέρω πού πάω-ξέρω πώς θα πάω». Διασφαλίζοντας τη χώρα από τον κίνδυνο νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού και νέων περιπετειών. Ωστόσο γνωρίζει ότι ακόμα κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελειώσει (;) την άλλη εβδομάδα, δεν θα τελειώσουν αμέσως ούτε ο πληθωρισμός ούτε η ακρίβεια. Θα μειωθούν, αλλά δεν θα τελειώσουν. Για αυτό, όπως λένε οι πληροφορίες, η κυβέρνηση κρατά «εφόδια και για το μέλλον», γνωρίζοντας ότι είναι πιθανό να χρειαστεί και νέο πακέτο στήριξης. Αλλωστε, εκτός από τα 2,6 δισ. που έχουν διατεθεί έως σήμερα για την επιδότηση των λογαριασμών του ρεύματος και του φυσικού αερίου και το πακέτο στήριξης του 1,1 δισ. που ανακοινώθηκε, εκκρεμούν δυο ακόμα σημαντικά μέτρα, τα οποία θα ενισχύσουν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών: Η νέα μείωση για το 80% του ΕΝΦΙΑ και η επικείμενη σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού. Επομένως περί τα τέλη Απριλίου θα φανεί το πραγματικό και τελικό μέγεθος του νέου πακέτου στήριξης το οποίο θα υπερβαίνει κατά πολύ τα 3,6 δισ.

Ταυτοχρόνως, εκκρεμεί και η «ευρωπαϊκή απάντηση» για την ενεργειακή κρίση. Το επικρατέστερο σενάριο είναι, με βάση και τους ακόμα αργούς ρυθμούς που χαρακτηρίζουν τις αποφάσεις της Ε.Ε., η τελική λύση να διαμορφωθεί τον Μάιο. Στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, μάλλον δεν αναμένονται «εκπλήξεις». Ισως όμως υπάρξει μια απόφαση για ευρωπαϊκό πλαφόν στη χονδρική τιμή των καυσίμων και κοινή αγορά ενέργειας από όλη την Ε.Ε. Μια τέτοια εξέλιξη θα διευκολύνει την κυβέρνηση να επισπεύσει την περαιτέρω ανακούφιση των καταναλωτών από τις ιλιγγιώδεις τιμές της ενέργειας. Ενδιαφέρον είχε και η «τετραμερής της Ρώμης», στην οποία δυο πρωθυπουργοί που ανήκουν στο ΕΛΚ (Μητσοτάκης–Ντράγκι) και δυο που ανήκουν στην Σοσιαλιστική Ομάδα (Σάντσεθ–Κόστα) του Ευρωπαϊκού Νότου συντόνισαν προς αυτόν το στόχο τα βήματά τους, εν όψει της Συνόδου Κορυφής που θα γίνει στις 24 και 25 Μαρτίου.

Η κυβέρνηση όμως -στην ίδια κατεύθυνση- έχει λάβει και δύο άλλες κρίσιμες αποφάσεις:

1. Ο επικεφαλής της ΡΑΕ Α. Δαγούμας σε στενή συνεργασία με τον υπουργό Ενέργειας Κ. Σκρέκα εξετάζουν ενδελεχώς τα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να διαπιστωθεί η ανάγκη μιας έκτακτης φορολογίας σε υπερκέρδη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΔΕΗ, λόγω των μεγάλων ενισχύσεων που δίνει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ το 2022 θα μπορούσε να παρουσιάσει μεγάλα κέρδη, θα εμφανιστεί με οριακά κέρδη, λόγω της επιδότησης των λογαριασμών.
2. Εχει κληθεί η εταιρία εξόρυξης που έχει αναλάβει την έρευνα για τα κοιτάσματα στο Ιόνιο και στη Δυτική Κρήτη να καταθέσει άμεσα την έκθεσή της, προκειμένου να υπάρξουν ανακοινώσεις για το χρονοδιάγραμμα της εκμετάλλευσης των υπαρχόντων κοιτασμάτων.

«Ανοικτά» ανασχηματισμός ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

Η ΕΙΚΟΝΑ που ξαφνικά θόλωσε με τον βάρβαρο πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, που παρόξυνε την ενεργειακή κρίση και προκάλεσε πληθωριστική κρίση και κρίση ακρίβειας, ήρθε τη στιγμή που είχε αρχίσει να ξεθολώνει η εικόνα από την κρίση της πανδημίας. Μετά από μια εύλογη και ολιγοήμερη αναταραχή που υπήρξε και στο Μ. Μαξίμου ο Κ. Μητσοτάκης φαίνεται πως ξεκαθάρισε τη δική του εικόνα για τον επόμενο χρόνο έως τις εκλογές. Επιμένει στην κεντρώα και μεταρρυθμιστική πολιτική του, πιστεύοντας ότι από το φθινόπωρο και μετά θα δημιουργηθεί -εκτός νέου απροόπτου!- ένας καθαρός διάδρομος έως τις εκλογές του 2023. Τότε δηλαδή που θα τεθεί το ξεκάθαρο δίλημμα «σταθερότητα ή ακυβερνησία και περιπέτειες».

Σε αντίθεση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ότι ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος της κυβέρνησης, οι ενδείξεις δείχνουν ότι τελικά λειτουργεί υπέρ της και εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Η Κουμουνδούρου, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, χωρίς την «εκλογική ετοιμότητα» των εκλογών του Μαΐου, αλλά και του Οκτωβρίου και «χωρίς ουσιαστική πολιτική, πέραν της ανεύθυνης και της εκ του ασφαλούς παροχολογίας», θα επιστρέψει στα «άλυτα εσωκομματικά ζητήματα» εν όψει του συνεδρίου της. Στο μεταξύ θα έχει δώσει κι άλλα «δείγματα γραφής», όπως με τον αρχικό «ισαποστακισμό» στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και με την πολιτική των «λεφτόδενδρων», που γύρισε τη χώρα στην μνημονιακή περίοδο του 2012-2019.

Αυτό που φαίνεται πως υπάρχει ανοικτό -αν και ο Κ. Μητσοτάκης δεν έχει μετακινηθεί από τη θέση του- είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου. Η όποια συζήτηση γίνεται, γίνεται κυρίως για το πότε πρέπει να αλλάξει -αν αλλάξει- ο εκλογικός νόμος. Μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν την αλλαγή του εκλογικού νόμου επικρατεί η άποψη πως η αλλαγή πρέπει να γίνει αρκετά πιο νωρίς από τον χρόνο των εκλογών. Ενώ δεν αποκλείεται η οριστικοποίηση των εκλογών για το 2023 να επιφέρει ένα «φρεσκάρισμα» στην κυβέρνηση προς το τέλος του καλοκαιριού.

Σε ποιον απευθυνόταν ο Ακάρ;

«ΜΑΣΑΖ» στο βαθύ κράτος της Τουρκίας θεωρείται η δήλωση του Υπ. Αμυνας της γειτονικής χώρας Χ. Ακάρ, μετά τη συνάντηση με τον Ν. Παναγιωτόπουλο στο περιθώριο της έκτακτης συνόδου των υπουργών Αμυνας στο ΝΑΤΟ. Ο Τούρκος υπουργός ουσιαστικά είπε ότι μεταξύ άλλων συζητήθηκε και η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου. Η διάψευση του Ν. Παναγιωτόπουλου ήταν άμεση και κατηγορηματική και βρίσκεται και κοντά στην πραγματικότητα. «Ακόμα κι αν ετίθετο ένα τέτοιο ζήτημα, θα το συζητούσαν οι υπουργοί…  Αμυνας;», σχολίαζαν σκωπτικά διπλωματικοί κύκλοι.

Ο Χ. Ακάρ, πέραν του ότι ανήκει στους «σκληρούς» του καθεστώτος Ερντογάν, απολαμβάνει και της εμπιστοσύνης των εθνικιστικών κύκλων της Αγκυρας. Και σύμφωνα με μια ανάγνωση της προβοκατόρικης δήλωσής του, λέγοντας ότι είπε, μάλλον «πίεσε» τον Τούρκο πρόεδρο και προσπάθησε να καθησυχάσει όσους δεν είδαν με καλό μάτι το «μορατόριουμ», στο οποίο φαίνεται ότι συμφώνησαν Κ. Μητσοτάκης και Τ. Ερντογάν στην πρόσφατη συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη.

Στην Αθήνα, χωρίς να περνά απαρατήρητη η δήλωση Ακάρ, δεν θεωρείται ότι αναιρεί το συμφωνηθέν πλαίσιο. Στόχος παραμένει ένα ήρεμο καλοκαίρι και η δημιουργία μιας θετικής ατζέντας, με άξονες τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, την οικονομία, τον τουρισμό και την ενέργεια. Επίσης συνεχίζει να καταγράφεται η συμπεριφορά της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου. Ωστόσο, με τα σημερινά δεδομένα δεν θεωρείται ότι απειλείται το «μορατόριουμ». Δεδομένου μάλιστα, ότι ο Τ. Ερντογάν, μετά το νέο αμερικανικό όχι για τα μαχητικά αεροσκάφη και τους S-400, επιδίδεται σε μια εμφανή προσπάθεια να αναθερμάνει τις σχέσεις του τόσο με το ΝΑΤΟ όσο και με την Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, δεν ήταν καθόλου χωρίς νόημα η αναφορά του Ε. Μακρόν, μιλώντας για το «εγκεφαλικά νεκρό ΝΑΤΟ», στις απειλές της Τουρκίας εναντίον χώρας-μέλους της Συμμαχίας, εννοώντας προφανώς την Ελλάδα και την Κύπρο.