«Έγινε πριν από λίγες ημέρες μια επιτυχής επιχειρηματική αποστολή στο Κόσοβο. Είναι η πρώτη αυτού του τύπου που γίνεται. Είναι μια περιοχή με την οποία δεν είχαμε ιδιαίτερες οικονομικές σχέσεις, αν και είναι γειτονική. Είναι μια χώρα που δεν έχουμε αναγνωρίσει, όπως γνωρίζετε, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να έχουμε διμερείς οικονομικές σχέσεις. Όπως άλλωστε έχουν και άλλες χώρες που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, μεταξύ αυτών και η ίδια η Σερβία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.

Ξεκαθάρισε, μάλιστα, πως οι διμερείς οικονομικές σχέσεις με το Κόσοβο δεν συνιστούν έμμεση αναγνώριση του από την Ελλάδα. «Υπάρχουν πέντε χώρες στην ΕΕ που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, και πολλές άλλες εκτός ΕΕ. Αυτό είναι ένα πολιτικό ζήτημα. Προφανώς αποτελεί έναν περιορισμό. Ωστόσο, μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω οι οικονομικές σχέσεις με την περιοχή, ακόμη και με αυτή τη συνθήκη. Έχουμε κάθε λόγο να το κάνουμε. Το επιθυμούν και οι δύο πλευρές», σημείωσε.

Ο γενικός γραμματέας ΔΟΣ επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως η επιχειρηματική αποστολή, αλλά και τα αποτελέσματά της, ανοίγουν ένα δρόμο σε μια περιοχή όπου υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης σε τομείς όπως αυτός της ενέργειας, των εξαγωγών και ο κατασκευαστικός.

Επίσης, ενέταξε την πρωτοβουλία αυτή σε ένα γενικότερο πλαίσιο στρατηγικής για τα Βαλκάνια και σημείωσε πως «το ταξίδι του πρωθυπουργού στη Σερβία, που έγινε πριν από λίγες εβδομάδες και ήταν μια σημαντική επίσκεψη, σηματοδοτεί μια εκ νέου προσπάθεια προσανατολισμού προς τα Βαλκάνια, και πολιτικά και οικονομικά».

Στην κατεύθυνση αυτή, ο Γ. Τσίπρας παρατήρησε πως το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινούνται οι ελληνικές επιχειρήσεις στα επόμενα χρόνια στα Βαλκάνια θα είναι πιο δύσκολο λόγω της συρρίκνωσης της ελληνικής τραπεζικής παρουσίας, και τόνισε την ανάγκη «να καταβάλλουμε προσπάθειες, αν μη τι άλλο, να κρατηθούν οι θέσεις που έχουν καταλάβει στα Βαλκάνια οι ελληνικές επιχειρήσεις».

Αναλυτικά ακολουθεί η συνέντευξη του γενικού γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΔΟΣ) του υπουργείου Εξωτερικών Γιώργου Τσίπρα στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ποιος ήταν ο στόχος της επιχειρηματικής αποστολής και της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στο Κόσοβο;

Έγινε πριν από λίγες ημέρες μια επιτυχής επιχειρηματική αποστολή στο Κόσοβο. Είναι μια περιοχή με την οποία δεν είχαμε ιδιαίτερες οικονομικές σχέσεις, αν και είναι γειτονική. Είναι μια χώρα που δεν έχουμε αναγνωρίσει, όπως γνωρίζετε, αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να έχουμε διμερείς οικονομικές σχέσεις. Όπως άλλωστε έχουν και άλλες χώρες που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, μεταξύ αυτών και η ίδια η Σερβία. Υπάρχουν πέντε χώρες στην ΕΕ που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, και πολλές άλλες εκτός ΕΕ. Αυτό είναι ένα πολιτικό ζήτημα που θα συνεχίσει να είναι έτσι. Προφανώς, αποτελεί έναν περιορισμό. Ωστόσο, μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω οι οικονομικές σχέσεις με την περιοχή, ακόμη και με αυτή τη συνθήκη. Έχουμε κάθε λόγο να το κάνουμε. Το επιθυμούν και οι δύο πλευρές.

Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες και για ελληνικές εταιρείες να δραστηριοποιηθούν εκεί, δυνατότητες για εξαγωγές, καθώς και για το τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Συμμετείχαν στο επιχειρηματικό φόρουμ πάνω από 40 ελληνικές επιχειρήσεις και πάνω από 150 κοσοβάρικες. Υπήρχε γενικά μια ικανοποίηση για τα αποτελέσματα αυτών των επαφών. Τώρα για περισσότερες λεπτομέρειες θα πρέπει να περιμένουμε μερικές ημέρες ή εβδομάδες για να έχουμε πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα. Πάντως θεωρήθηκε από τους συμμετέχοντες επιτυχημένη.

Ποια είναι η σημασία αυτών των επαφών για την Ελλάδα;

Στα Βαλκάνια υπήρξε μια μεγάλη διείσδυση ελληνικών επιχειρήσεων από τη δεκαετία του ΄90, μεταξύ αυτών και τραπεζών που αποτέλεσαν τη ναυαρχίδα. Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, δυστυχώς, σε μια περίοδο που τουλάχιστον στον τραπεζικό τομέα θα υπάρξει μια ορισμένη συρρίκνωση, με στόχο να κρατηθούμε σε μια τράπεζα ανά χώρα. Η τραπεζική συρρίκνωσή μας προφανώς θα επηρεάσει και τις υπόλοιπες ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εκεί. Άρα, το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινούνται οι ελληνικές επιχειρήσεις στα επόμενα χρόνια στα Βαλκάνια θα είναι από αυτή την άποψη πιο δυσμενές. Πρέπει να καταβάλλουμε προσπάθειες, αν μη τι άλλο, να κρατηθούν οι θέσεις που έχουν καταλάβει στον χώρο αυτό οι ελληνικές επιχειρήσεις. Το Κόσοβο είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση γιατί δεν είχαμε κάποια σημαντική οικονομική παρουσία. Εκεί υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης. Το ένα είναι αυτό. Το δεύτερο είναι ότι και το ταξίδι του πρωθυπουργού στη Σερβία, που έγινε πριν από λίγες εβδομάδες και που ήταν μια σημαντική επίσκεψη, σηματοδοτεί μια εκ νέου προσπάθεια προσανατολισμού προς τις χώρες αυτές, και πολιτικά και οικονομικά. Άρα, και η αποστολή στο Κόσοβο εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο αυτό.

Από την πλευρά της Σερβίας, υπάρχει κάποια αντίδραση;

Δεν θα υπήρχε και λόγος να έχουμε αντίδραση, καθώς οικονομικές σχέσεις με το Κόσοβο έχει και η ίδια η Σερβία. Δεν υπάρχει κάποιο θέμα σε αυτό. Ούτε συνιστούν οι διμερείς οικονομικές σχέσεις έμμεση αναγνώριση.

Εντάσσονται οι πρωτοβουλίες αυτές σε ένα γενικότερο πλαίσιο για τα Βαλκάνια;

Ναι. Το οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια θα είναι δυσμενέστερο λόγω της συρρίκνωσης της τραπεζικής μας παρουσίας εκεί. Άρα, σε κάποιες χώρες ο στόχος είναι κυρίως να κρατήσουμε τις θέσεις που έχουν οι ελληνικές επιχειρήσεις. Σε κάποιες άλλες, και μία από αυτές είναι και το Κόσοβο, ο στόχος είναι η παραπέρα ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, γιατί υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες.

Σε ποιους τομείς επικεντρώνεται το ελληνικό ενδιαφέρον;

Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές υπάρχουν αρκετοί τομείς που μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη. Αλλά από εκεί και πέρα υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις, όπως στον τομέα της ενέργειας και στον κατασκευαστικό, που υπάρχει πεδίο αρκετά πλούσιο στον χώρο του Κοσόβου. Στο Κόσοβο, σε αντίθεση με την Ελλάδα, υπάρχει μεγαλύτερη ρευστότητα, υπάρχει περισσότερο χρήμα. Το τραπεζικό σύστημα είναι σχετικά υγιές. Αυτά όλα βοηθάνε.

Ποιες ήταν οι βασικές επισημάνεις των Ελλήνων επιχειρηματιών που συμμετείχαν στην επιχειρηματική αποστολή στο Κόσοβο;

Πέρα από μια γενική ικανοποίηση δεν μπορώ να μπω σε άλλες λεπτομέρειες γιατί είναι νωρίς. Όταν γίνεται μια επιχειρηματική αποστολή θα πρέπει κανείς να περιμένει μερικές ημέρες, ή και εβδομάδες, ή και μήνες πριν καταλήξουν οι καταρχήν επιχειρηματικές επαφές σε κάποιες συμφωνίες. Θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα το επόμενο διάστημα. Αλλά γενικά υπήρχε μια διάχυτη ικανοποίηση καταρχήν για την επίσκεψη, γιατί ανοίγει ένα δρόμο που δεν ήταν ανοιχτός μέχρι τώρα, αλλά και για το ίδιο το επιχειρηματικό φόρουμ και τα αποτελέσματα που έφερε. Εν κατακλείδι, αυτή τη στιγμή στο Κόσοβο υπάρχουν χώρες που δραστηριοποιούνται έντονα, και από τον χώρο της ΕΕ και η Τουρκία και οι ΗΠΑ, και είναι ένας χώρος στον οποίο εμείς δεν έχουμε αναπτύξει τις κινήσεις που θα μας αναλογούσαν με βάση το μέγεθος μας και τη γεωγραφική γειτνίαση.