Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Με γνώμονα και βάση το παραπάνω, η Ελλάδα σπρώχνεται, εμμέσως πλην σαφώς, στο να εισέλθει σε ένα σπιράλ ατέρμονων συνομιλιών με την Τουρκία και με τις ευλογίες της Γερμανίας, η οποία ασκεί το δεύτερο εξάμηνο του 2020 την προεδρία στην Ε.Ε., ελπίζοντας με αυτό τον τρόπο ότι σε περίπτωση «ευτυχούς» κατάληξης των συνομιλιών μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας θα αποκτήσει -πέραν των άλλων- και ένα σαφές διπλωματικό προβάδισμα στο ευρωπαϊκό γεωπολιτικό στερέωμα έναντι της εμφανιζόμενης μεν, αλλά σχετικά περιθωριοποιημένης Γαλλίας.

Είναι επίσης γνωστό ότι η Γαλλία, για τους δικούς της λόγους, αποζητά με κάθε τρόπο «ερείσματα» στην Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να διατηρήσει μια σχετική παρουσία, αλλά και με τα τωρινά δεδομένα να καλύψει το αμερικανικό κενό στην περιοχή (το οποίο επί Τραμπ είναι ορατό). Και στην προσπάθειά της αυτή συναντά απέναντί της την ολοένα πιο απαιτητική Τουρκία, που από το 2010 και μετά έχει επιδοθεί στην προσπάθεια αποδοχής από τη διεθνή κοινότητα της επιχειρούμενης ανατροπής του υπάρχοντος στάτους κβο στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και στη μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε τουρκική λίμνη βάσει των αναλύσεων περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Αυτός είναι ένας από τους σοβαρότερους λόγους που το Παρίσι αποφάσισε να στηρίξει τόσο την Αθήνα όσο και τη Λευκωσία.

Από την άλλη, το Βερολίνο, με την ουδετερότητα που δείχνει, φαίνεται ότι επιλέγει να στηρίξει την Αγκυρα προσπαθώντας όμως να μη χολώσει περισσότερο την Ελλάδα και την Κύπρο, μιας και οι 3 χώρες ανήκουν στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα στη ζώνη του ευρώ. Ομως, η ατζέντα που προωθεί η καγκελαρία είναι μονόπλευρη, μιας και οι δηλώσεις της ηγεσίας της είναι στο μήκος του… συζητήστε για όλα και το Βερολίνο είναι εδώ.

Η απέναντι πλευρά

Η Τουρκία έχει από καιρό προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο της έναρξης συνομιλιών με τη χώρα μας και η ατζέντα της εμπεριέχει όλα τα θέματα που κατά καιρούς «κατασκευάζει», όπως η παραποίηση της ερμηνείας του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας κατά τα συμφέροντα της Τουρκίας, η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης μέχρι το 2023, το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» των 6 θαλασσών, η αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, η δήθεν καταπάτηση των δικαιωμάτων της μειονότητας της Θράκης, η μη ύπαρξη τεμένους στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της επέκτασης των εθνικών χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια (ν.μ.), η αμφισβήτηση (γκριζάρισμα) της κυριότητας νησίδων και βραχονησίδων, το μνημόνιο Σάρατζ-Ερντογάν και πολλά ακόμη, που θα προκύψουν μελλοντικά…

Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ» ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

Η διατύπωση ότι η Ελλάδα είναι πάντα υπέρ του διαλόγου αλλά όχι υπό το καθεστώς εκβιασμών είναι απόλυτα σωστή (εκεί περίπου εστιάζεται η θέση του Κυριάκου Μητσοτάκη). Θα συμπληρώναμε δε ότι σαν ενισχυτικό της αποφασιστικότητάς μας και ότι δεν θα διαπραγματευτούμε τα κεκτημένα μας θα αποτελούσε η κατάθεση από μέρους μας μιας ατζέντας θεμάτων που θα αντικρούουν και τις τουρκικές αξιώσεις με τρόπο που θα έφτανε μέχρι τα όρια του κυνισμού. Αυτό θα έστελνε ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η Ελλάδα δεν θα παίξει άλλο τη γάτα με το ποντίκι ούτε στον Εβρο ούτε στο Αιγαίο ούτε στην Ανατ. Μεσόγειο.

Η «ελληνική ατζέντα» που θα πρέπει να αποσταλεί προς την (ουδέτερη) γερμανική πρωτοβουλία θα περιλαμβάνει απαραιτήτως τα εξής:

1. Η Ελλάδα αποδέχεται ως μόνη διαφορά με την Τουρκία την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, σύμφωνα με το ισχύον Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 στην Τζαμάικα. Για την έναρξη της όποιας όμως συζήτησης απαραίτητη προϋπόθεση είναι:

• Η υπογραφή της Σύμβασης του Αμβούργου από την τουρκική πλευρά, ώστε να υπάρξει κοινή βάση έναρξης των συνομιλιών.
• Η ακύρωση του προβληματικού τουρκολιβυκού μνημονίου της 27-11-2019, το οποίο καταπατά ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Κρητικό-Λιβυκό Πέλαγος.

2. Για το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, η Ελλάδα θεωρεί ότι η Τουρκία συνιστά ευθεία στρατιωτική απειλή εναντίον της, τόσο με την ύπαρξη στις δυτικές ακτές της και απέναντι των ελληνικών νησιών της 4ης Στρατιάς, ή όπως την ονομάζουν και οι ίδιοι Στρατιά Αιγαίου (διοίκηση εκπαιδευτικών και άλλων δραστηριοτήτων σε Αδραμύτιο, Φώκαια, Ντενιζλί, Μούγλα κ.ά.), όσο και με την υιοθέτηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», με το οποίο αμφισβητείται η μισή νησιωτική μας χώρα από τον 24^ο μεσημβρινό και ανατολικά. Για τον λόγο αυτό η Ελλάδα επικαλείται το άρθρο 51 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, με το οποίο παρέχεται το νόμιμο δικαίωμα αυτοάμυνας έναντι οποιασδήποτε υπαρκτής απειλής. Υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να συζητηθεί μια κάποια μορφή μερικής αποστρατικοποίησης (όχι πλήρης), όπως:

• Η κατάργηση της Στρατιάς Αιγαίου και η διάλυση των οργανικών της σχηματισμών.
• Η μετακίνηση του συνόλου του αποβατικού στόλου, της ταξιαρχίας πεζοναυτών και των αμφίβιων ειδικών μονάδων SAS – SAT σε λιμένα του Εύξεινου Πόντου, ώστε να εναρμονιστεί η πολυκλαδική αυτή αμφίβια δύναμη με το δόγμα του ΝΑΤΟ, μιας και η Ελλάδα δεν θεωρείται εχθρική χώρα αλλά σύμμαχος και να δοθεί έτσι έμφαση στην αντιμετώπιση της απαράδεκτης συμβατικής και υβριδικής ρωσικής προκλητικότητας και θρασύτητας απέναντι σε Ουκρανία και Γεωργία.
• Εναλλακτικά, θα ήταν αποδεκτή η παραμονή της Στρατιάς Αιγαίου στις παρούσες θέσεις της αλλά από πλήρη ΝΑΤΟϊκό επιχειρησιακό έλεγχο και όχι υπό εθνικό, λαμβάνοντας εντολές και οδηγίες, για οποιαδήποτε επιχειρησιακή ή εκπαιδευτική δραστηριότητα, από την έδρα του ΝΑΤΟ στη Μονς του Βελγίου ή στην JFC στη Νάπολη.

3. Για το θέμα της Συνθήκης της Λωζάννης κατ’ αρχάς να ειπωθεί ότι η συνθήκη αυτή δεν αποτελεί μια συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά μια συνθήκη διεθνή με κράτη όπως η Ιαπωνία, η Ιταλία, η Μ. Βρετανία, η Ρουμανία κ.ά. και για την όποια αλλαγή της θα πρέπει να συνηγορήσουν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές (και όχι μονομερώς η Αγκυρα). Αυτό από μόνο του οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν θα υπάρξει η απόλυτη πλειοψηφία των εμπλεκομένων για να αναθεωρηθεί η συνθήκη κατ’ απαίτηση της τουρκικής πλευράς. Θα μπορούσε υπό το πρίσμα του γράμματος του νόμου και της συνθήκης να σημειωθούν τα παρακάτω:

• Το γεγονός ότι η Τουρκία έχει παραιτηθεί από κάθε εδαφική διεκδίκηση πέραν των 3 ν.μ. από τις ακτές της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και η στρατιωτική εισβολή της στην Κύπρο το 1974, οι εισβολές στο Β. Ιράκ και οι συνεχιζόμενες εντός του εδάφους της Συρίας τέσσερις στρατιωτικές επιχειρήσεις (Ινλίμπ-Τζαραμπλούς-Αφρίν και Ταλ Αμπιάντ/Ρασ α Λέιν) και φυσικά η στρατιωτική παρουσία της ως και συμμετοχή στον λιβυκό εμφύλιο αποτελούν παραβιάσεις της συνθήκης.
• Θα μπορούσε βέβαια να επανεξεταστεί το καθεστώς κυριότητας κάποιων νήσων, μικρονήσων και βραχονησίδων που θεωρούνται τουρκικό έδαφος, αλλά βρίσκονται πέραν των 3 ν.μ. από τις κύριες ακτές, τότε και σύμφωνα με την ισχύουσα συνθήκη οι νησίδες αυτές θα πρέπει να περάσουν στην ελληνική κυριότητα. Υπόψη ότι από τα παραπάνω εξαιρούνται τα νησιά Ιμβρος και Τένεδος, καθώς και το νησιωτικό σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου, μιας και τα 2 πρώτα δόθηκαν ονομαστικά στην Τουρκία ενώ τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν με την ίδια συνθήκη στην Ιταλία το 1932.

4. Για το θέμα της μη ύπαρξης (μέχρι σήμερα) τεμένους στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη το θέμα κρίνεται ανάξιο λόγου ή αναφοράς, μιας και στις παραπάνω περιοχές ΔΕΝ διαβιεί αναγνωρισμένη μειονότητα. Η σοβαρότητα του θέματος είναι τόση όση κι αν με τη σειρά μας κι εμείς ζητήσουμε να ανεγερθεί χριστιανικός ναός στην Αγκυρα ή να ζητήσουμε να επαναλειτουργήσει σε μόνιμη βάση ξανά σαν μοναστήρι η Παναγία Σουμελά.

5. Για το ζήτημα των δικαιωμάτων της μειονότητας, η χώρα μας δεν θεωρεί ότι θα πρέπει να καταστεί υπόλογη έναντι της Τουρκίας για θέμα το οποίο είναι εσωτερική της υπόθεση.

Ισως είναι ένα προωθημένο πακέτο προτάσεων, αλλά κάποια στιγμή η πλευρά των γειτόνων πρέπει να λάβει ένα μήνυμα…

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr