Αυτό επισημαίνουν πηγές της ευρωζώνης, στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με τις οποίες στους κόλπους των θεσμικών οργάνων αλλά και των εταίρων επικρατεί μεγάλη ικανοποίηση γιατί είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που οι δύο πλευρές βρίσκουν κοινό βηματισμό στη συνεργασία με στόχο την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στη χώρα.

Οι σχέσεις ορισμένων Ευρωπαίων αξιωματούχων με την προηγούμενη κυβέρνηση και ειδικότερα τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, είχαν επιδεινωθεί σημαντικά από την αρχή του 2019 φτάνοντας σε οριακό σημείο λίγες βδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές. Ο λόγος αυτής της συγκρουσιακής κατάσταση ήταν το γεγονός ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διαπιστώνοντας στις δημοσκοπήσεις ότι χάνει τις εκλογές, στην ουσία εγκατέλειψε τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει στο πλαίσιο των προηγούμενων αξιολογήσεων, ενώ προχώρησε σε παροχές, οι περισσότερες από τις οποίες δεν είχαν κανένα αναπτυξιακό στίγμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι τότε, δηλαδή λίγες μέρες πριν τις εκλογές, ο επικεφαλής του ΕSM, του Ταμείου Διάσωσης της Ευρωζώνης Κλάους Ρέγκλινγκ, βγήκε δημόσια και μίλησε για πιθανό δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας. Δεν το έκανε γιατί δεν συμπαθούσε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί συνειδητοποίησε ότι τα ίδια πρόσωπα ήταν μέλη της κυβέρνησης που το πρώτο εξάμηνο του 2015 έφτασαν την Ελλάδα στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής. Και επειδή η ιστορία ενίοτε επαναλαμβάνεται, εξέφρασε την ανησυχία του δημόσια.

Σε ένα κλίμα κλονισμένης εμπιστοσύνης έναντι της χώρας μας έγιναν οι εκλογές τον Ιούλιο, από τις οποίες προέκυψε η σημερινή κυβέρνηση. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίστηκαν τις πρώτες μέρες ιδιαίτερα προσεκτικοί περιμένοντας δείγματα γραφής από την Αθήνα, τα οποία δεν άργησαν. Στην πρώτη παρουσία στο Εurogroup στις 13 Σεπτεμβρίου στο Ελσίνκι, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έστειλε τα μηνύματα εκείνα που περίμεναν οι εταίροι και δανειστές. Δηλαδή συνάντησαν έναν Ελληνα υπουργό, ο οποίος τους είπε τι θέλει να κάνει αυτή η κυβέρνηση. Τους είπε επίσης ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτά που θέλει να κάνει πάνε πολύ πιο μακριά από αυτά που ζητούν οι θεσμοί.

Την περασμένη βδομάδα την ίδια άποψη σχημάτισαν και οι τεχνοκράτες των θεσμικών οργάνων, στη διάρκεια της αποστολής που πραγματοποίησαν στην Αθήνα. Το κλίμα αυτό μετέφεραν την Πέμπτη μέσω της ιεραρχίας τους και στους τεχνοκράτες του ΕWG, δηλαδή της ομάδας με τους εκπροσώπους των κρατών-μελών που προετοιμάζει τις εργασίες και αποφάσεις των υπουργών στο Εurogroup.

Οι εκκρεμότητες και οι διαφορετικές εκτιμήσεις υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν, κυρίως όταν συζητάς και προβλέπεις για οικονομία. Αλλωστε, η ίδια η Κομισιόν υποχρεώνεται σε συνεχείς αναθεωρήσεις των οικονομικών προβλέψεων που κάνει λίγους μήνες νωρίτερα. Το ζητούμενο είναι να αναζητείται κοινός τόπος επί κοινών στόχων και αυτό δεν υπήρχε στις συζητήσεις, τις διαπραγματεύσεις και τις διαβουλεύσεις των δανειστών με την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία δεν είχε κανένα σχεδιασμό, ούτε πρόγραμμα. Το ό,τι δεν υπήρχε σχεδιασμός φαινόταν από το γεγονός ότι κάθε χρόνο «τσεκούρωνε» τις δαπάνες για τις δημόσιες επενδύσεις προκειμένου να εμφανίσει μεγαλύτερο πλεόνασμα και να το μοιράσει στο τέλος του χρόνου, πάλι χωρίς κανένα σχέδιο, απλώς αναζητώντας εκλογική πελατεία σε βάρος της ανάπτυξης της οικονομίας.

Αναφορικά με τις συζητήσεις στην Αθήνα, πέρα από την ατμόσφαιρα και τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, προκύπτουν και μια σειρά διαπιστώσεων επί της ουσίας.

Ειδικότερα, σε σχέση με το δημοσιονομικό τομέα, οι δανειστές θεωρούν ότι το 2019 η Ελλάδα θα πετύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ. Για του χρόνου είναι πιο επιφυλακτικοί, ωστόσο πολύ λιγότερο από ό,τι ήταν πριν από λίγες βδομάδες. Τώρα βλέπουν μια πιθανή απόκλιση από το στόχο (δηλαδή το 3,5%) της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ ή σε απόλυτους αριθμούς περίπου 1 δισ. ευρώ. Δεν είναι σίγουροι όμως και περιμένουν από την κυβέρνηση να τους κοινοποιήσει πιο πρόσφατα στοιχεία, αυτά του Σεπτεμβρίου, για τα δημόσια έσοδα, ώστε να έχουν μια πιο προχωρημένη εικόνα. Αυτό αναμένεται να γίνει πριν από τα μέσα Οκτωβρίου, όπου η ελληνική κυβέρνηση, όπως και των άλλων χωρών, οφείλει να υποβάλει τα σχέδια προϋπολογισμού του 2020 στην Κομισιόν. Και πάλι, όμως, εάν χρειαστεί μπορεί να τροποποιηθεί ο προϋπολογισμός μέχρι την ψήφισή του στη Βουλή στο τέλος του έτους. Πρόθεση και των δύο πλευρών είναι να καταλήξουν σε έναν κοινό τόπο όσο πιο κοντά γίνεται στην πραγματικότητα.

Σχετικά με το αίτημα της κυβέρνησης για πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων του ΔΝΤ, την τελική απόφαση θα τη λάβει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) τις επόμενες βδομάδες, ωστόσο απαιτείται πολιτικά το πράσινο φως των κρατών-μελών. Ο επικεφαλής του ΕSM, Κλάους Ρέγκλινγκ, έχει δηλώσει δημόσια ότι υποστηρίζει το αίτημα της κυβέρνησης γιατί οδηγεί σε ελάφρυνση του χρέους και συνεπώς αναμένεται να εισηγηθεί απόψε να γίνει δεκτό. Τα κράτη-μέλη έκαναν το ίδιο την Πέμπτη στο ΕWG, ενώ η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.

Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα κλείσουν και όλες οι εκκρεμότητες σε σχέση με τον τομέα της ενέργειας, όπου αναμένεται να υπάρξει συμφωνία για το μέλλον της ΔΕΗ, την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και την πώληση της συμμετοχής του κράτους στα ΕΛ.ΠΕ. Αναμένεται επίσης να επιτευχθεί συμφωνία και σε σχέση με τα «κόκκινα» δάνεια.

Τον Νοέμβριο θα ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση, ενώ η επικύρωση των αποφάσεων στο Eurogroup στις 4 Δεκεμβρίου.

Από την έντυπη έκδοση