Τις τελευταίες μέρες έχουν ανοίξει οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δυο πλευρές σε κάθε επίπεδο, με αποκορύφωμα την τηλεφωνική επικοινωνία την οποία είχε ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ με τον Ελληνα ομόλογο του Νίκο Παναγιωτόπουλο.

Επίσημα η επικοινωνία έγινε για να συγχαρεί ο Ακάρ τον Ν. Παναγιωτόπουλο για την ανάληψη των καθηκόντων του, αλλά στη διάρκεια της συνομιλίας τους συζητήθηκαν διμερή ζητήματα που αφορούν στα δυο υπουργεία. Και σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών των δυο χωρών έχουν γίνει διαδοχικές επαφές για την προετοιμασία της συνάντησης.

Δεν μπορούν να θεωρηθούν τυχαία γεγονότα η αποχώρηση του γεωτρύπανου «Γιαβούζ» από την περιοχή της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας ούτε οι πληροφορίες που θέλουν να αποχωρεί και το γεωτρύπανο «Φατίχ» με κατεύθυνση τη Μαύρη Θάλασσα. Επίσης, η απόφαση του Τούρκου εισαγγελέα να θέσει στο αρχείο την κατηγορία περί στρατιωτικής κατασκοπείας εναντίον των δυο Ελλήνων στρατιωτικών, που είχαν συλληφθεί στην Αδριανούπολη τον Μάρτιο του 2018, ίσως δεν είναι μόνο σύμπτωση. Δύο αναμένεται να είναι τα βασικά θέματα συζήτησης του κ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας. Το πρώτο είναι το προσφυγικό καθώς η Αθήνα ανησυχεί για τις αυξημένες προσφυγικές ροές από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Επίσης υπάρχει έντονος σκεπτικισμός από τις απειλές που εκστόμισαν Τούρκοι αξιωματούχοι αλλά και ο Ερντογάν πως θα ανοίξουν τα σύνορα για να αφήσουν τους πρόσφυγες να ταξιδέψουν στην Ευρώπη. Η Αγκυρα ζητά οικονομική ενίσχυση και να υποστηριχθεί το σχέδιό της για δημιουργία ζώνης ασφαλείας εντός της Συρίας.

Θέλει στήριξη

Στο ζήτημα αυτό ο Ερντογάν θέλει τη στήριξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη καθώς η Ελλάδα σε ευρωπαϊκό θέμα μπορεί να ζητήσει περισσότερη ενίσχυση και της Αθήνας και της Αγκυρας για να αποφευχθεί ένα νέο προσφυγικό κύμα.

Η Τουρκία σήμερα φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και υποστηρίζει πως έχει δαπανήσει 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ε.Ε. έχει αποφασίσει να την ενισχύσει με 3+3 δισεκατομμύρια ευρώ βάσει της «δήλωσης» του 2016, με την Αγκυρα να δέχεται της επαναπροωθήσεις, να δεσμεύεται να «σφραγίσει» τα σύνορά της και με τις Βρυξέλλες να υπόσχονται οικονομική βοήθεια αλλά και την άρση της βίζας προς τους Τούρκους πολίτες. Ο πρόεδρος της Τουρκίας υποστηρίζει πως η Ε.Ε. δεν εφαρμόζει τα συμφωνηθέντα. Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε ο Ερντογάν με την Ανγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος φέρεται να τον ρώτησε «Τι θέλετε πέρα από τα 6 δισεκατομμύρια;» και ο Τούρκος πρόεδρος της υπενθύμισε τα ποσά που δαπανά η Αγκυρα.

Ο Ερντογάν απειλεί την Ευρώπη με νέο προσφυγικό κύμα από το Ιντλίμπ της ΒΔ. Συρίας, από όπου -σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης στην περιοχή- ενδέχεται να οδηγηθούν προς την Τουρκία άλλα 3 εκατομμύρια πρόσφυγες. Δεύτερο ζήτημα που έχει σημασία και αξία στη συνάντηση θα είναι το ζήτημα του Κυπριακού και τα κοιτάσματα αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Μητσοτάκης και Ερντογάν ενδέχεται να καταφέρουν να ωθήσουν όλες τις πλευρές σε ένα νέο ξεκίνημα στις συνομιλίες χωρίς να είναι ξεκάθαρο το σημείο αφετηρίας.

Με Αναστασιάδη

Ο πρωθυπουργός είχε την Παρασκευή τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, με τον οποίο μίλησε για τις τελευταίες εξελίξεις πριν από το ταξίδι τους στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη συνομιλία υπήρξε αμοιβαία ενημέρωση σχετικά με το Κυπριακό και τα ενεργειακά ζητήματα, καθώς και για τις τουρκικές ενέργειες στην περιοχή. Οι δύο πλευρές συζήτησαν και για τις επικείμενες συναντήσεις που θα έχουν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ενώ συμφώνησαν να συναντηθούν στη Νέα Υόρκη μετά τη συνομιλία που θα έχει ο πρωθυπουργός με τον πρόεδρο της Τουρκίας, ώστε να υπάρξει εκ νέου συντονισμός.

Ο Νίκος Αναστασιάδης θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη έχοντας θέσει συγκεκριμένους στόχους, όπως να προβεί σε αυστηρές αναφορές ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Θα θέσει σε όλες του τις επαφές στον ΟΗΕ -και ενώπιον του γενικού γραμματέα- τις ενέργειες της Τουρκίας και του Τούρκου υπουργού Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Στο θέμα της Αμμοχώστου θα αποφασίσει τις ενέργειές του λαμβάνοντας υπόψη και την έκθεση που θα του δοθεί σήμερα και θα επιδιώξει να πετύχει κοινή συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί και τον Αντόνιο Γκουτέρες εντός του Οκτωβρίου, όπως ήταν και οι αρχικές συνεννοήσεις. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, που φαίνεται να έχει πολλές διαφωνίες με την Αγκυρα, θα ταξιδέψει τη Δευτέρα στη Νέα Υόρκη.

Πάντως η Αγκυρα, πριν συζητήσει για το Κυπριακό, έχει βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και την Αμμόχωστο, με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας να αναφέρει πως «κάνουμε προετοιμασίες για να ανοίξουμε την Αμμόχωστο… Στην Ανατολική Μεσόγειο κανένας δεν μπορεί να μας κάνει υποδείξεις ούτε μπορεί να μας εμποδίσει. Εμείς θα υποστηρίξουμε τα δικαιώματά μας, όπως και αυτά των Τουρκοκυπρίων», είπε χαρακτηριστικά. Ηδη οι Τουρκοκύπριοι έχουν αρχίσει την καταγραφή περιουσιών στην Αμμόχωστο, από τα τέλη Ιουλίου. Τότε είχε επισκεφτεί την πόλη ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι και είχε αναφέρει πως μετά από 45 χρόνια, για πρώτη φορά, μια τόσο μεγάλη αντιπροσωπεία άρχισε τη διερεύνηση στην περιοχή.

Προκαλεί για την Αμμόχωστο

Σε παρόμοιο ύφος ήταν και οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι. Την Παρασκευή, σε εκδήλωση στην Αγκυρα, είπε ότι «η Αμμόχωστος θα ανοίξει, αφού επιστραφούν οι περιουσίες με δίκαιο τρόπο βάσει ιστορικών στοιχείων». Αυτή η λεπτομέρεια περί «ιστορικών στοιχείων» είναι πολύ σημαντική, καθώς ο Οκτάι ισχυρίστηκε πως ιστορική έρευνα υποστηριζόμενη από την Τουρκία διαπίστωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων στα Βαρώσια ανήκει σε τουρκικούς οργανισμούς! Εκανε δε, λόγο για εκτάσεις και ακίνητα που «παραδόθηκαν παράνομα σε άτομα από τη βρετανική αποικιακή διοίκηση τη δεκαετία του 1950» και πρόσθεσε ότι υπάρχουν έγγραφα τα οποία «δείχνουν αυτήν την παρανομία». Ουσιαστικά ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας αμφισβητεί τους τίτλους ιδιοκτησίας και τα νόμιμα δικαιώματα των πολιτών της Κύπρου αφού κατηγορεί και τη διοίκηση των Βρετανών πριν από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας!

Ο Οκτάι κατηγόρησε την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι συμπεριφέρεται σαν μοναδικός ιδιοκτήτης του νησιού. Οπως είπε, η Αγκυρα δεν θα εγκρίνει τις πρωτοβουλίες της ελληνοκυπριακής πλευράς, την οποία κατηγόρησε ότι «πιστεύει πως είναι ο μόνος ιδιοκτήτης των φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Από την έντυπη έκδοση