Η καθυστερημένη απόφαση του πρωθυπουργού να αποδεχθεί έντεκα ημέρες μετά την παραίτηση του αναπληρωτή υπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Τόσκα και να μην περιμένει τον ανασχηματισμό που επίκειται αποδεικνύει αφενός τη δύσκολη θέση της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Τσίπρα, που ψάχνει να μεταφέρει τις δικές του ευθύνες, και αφετέρου δείχνει ότι η πίεση της κοινής γνώμης αλλά και του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ προς τον πρωθυπουργό να διώξει τον «εξωκομματικό» Νίκο Τόσκα ανάγκασε τον πρωθυπουργό να αναιρέσει όλη την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης για την εθνική τραγωδία στο Μάτι. Από το ότι «όλα έγιναν σωστά» μέχρι το ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν λόγω της άναρχης και αυθαίρετης δόμησης.

Οι πληροφορίες έλεγαν ότι μετά και την ανάληψη των αρμοδιοτήτων Τόσκα από τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη δεν αναμένεται άμεσα ανασχηματισμός ή άλλες παραιτήσεις στην κυβέρνηση ή τον κρατικό μηχανισμό, αλλά η πίεση είναι μεγάλη και τίποτε δεν θα πρέπει να αποκλειστεί, καθώς σε αυτή τη φάση σύμβουλος του πρωθυπουργού είναι η απελπισία και ο πανικός.

Μια από τα ίδια

Ούτως ή άλλως, η παραίτηση Τόσκα, ο οποίος απομακρύνθηκε μετά τη συνέντευξη του διευθύνοντα συμβούλου της «Αυγής» κ. Στούμπου στην κρατική τηλεόραση, δεν άλλαξε και πολλά πράγματα για τον κ. Τσίπρα. Οι αρμόδιοι υπουργοί για τη διαχείριση της κρίσης συνεχίζουν να βρίσκονται στο στόχαστρο των υπόλοιπων υπουργών, αλλά και βουλευτών και κομματικών στελεχών, ενώ πυρά από όλες τις κατευθύνσεις (κυβέρνηση, Κοινοβουλευτική Ομάδα, κόμμα) δέχεται το στενό πρωθυπουργικό επιτελείο, οι ένοικοι του Μαξίμου, που κατηγορούνται ότι αρχικά παρέσυραν τον κ. Τσίπρα στη γραμμή «δεν έγινε κανένα λάθος», ανεβάζοντας την οργή της ελληνικής κοινής γνώμης στο κόκκινο και μετά διέδιδαν και διαδίδουν φήμες για ανασχηματισμό μετά τον 15αύγουστο, με σκοπό να τρομοκρατήσουν και να ελέγξουν κλίμα και αντιδράσεις.

Μπούμερανγκ…

Ακόμα όμως και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό ασκείται πολύ έντονη κριτική, καθώς στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του κόμματος συζητείται ότι η προσπάθειά του να μείνει εκτός του κάδρου των ευθυνών ώστε να μη φθαρεί περαιτέρω το πρωθυπουργικό του προφίλ, όπως προφανώς τον συμβούλεψαν οι ένοικοι του Μαξίμου, και οι προσπάθειες υπεράσπισής του, όπως αυτή του υπουργού Επικρατείας Χριστόφορου Βερναρδάκη που ζήτησε να μην του ασκείται κριτική επειδή είναι μόνο 44 ετών, έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα, εκθέτοντάς τον τελικά ακόμα περισσότερο.

Δριμεία κριτική δέχτηκε και από διεθνή πρακτορεία που τον χαρακτήρισαν «αόρατο», «γυμνό βασιλιά» κ.λπ.

Κρύβονται

Σε αυτό το κλίμα, το Μαξίμου βλέπει με μεγάλη ανησυχία το πολιτικό προσωπικό του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και κορυφαίους υπουργούς να καλύπτονται πίσω από το εμπάργκο στον ΣΚΑΪ, αλλά τελικά να μην εμφανίζονται πουθενά και να απέχουν επιδεικτικά από τη δημόσια συζήτηση, αφήνοντας όσους μιλούν δημοσίως εκ θέσεως να εμφανίζονται ως «εξιλαστήρια θύματα».

Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο το Μαξίμου όσο και η Κουμουνδούρου στοχοποιούν τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη, εκείνος με τη σειρά του, έχοντας και τη στήριξη των «53», έκανε υπόγειο πόλεμο στους υφισταμένους του, τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Τόσκα αλλά και τον γ.γ. Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Καπάκη που είναι μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά στην πολιτική κίνηση «Πράττω», οι οποίοι έγιναν αντικείμενο ειρωνικών σχολίων εντός του κυβερνώντος κόμματος για τη γραπτή δήλωση που είχε ως βασικό συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε με την πολιτική προστασία λόγω… Μνημονίων. Μετά τον κ. Τόσκα, «τελειωμένος», σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θεωρείται και ο κ. Καπάκης.

Οι φόβοι

Η αρχική απόφαση του πρωθυπουργού να μην υπάρξουν αλλαγές σε πρόσωπα ενώ τα γεγονότα εκτυλίσσονταν ήταν προϊόν αφενός της εισήγησης των ανθρώπων του στενού του επιτελείου να μη «φάει» κόσμο από την πρώτη ημέρα γιατί θα ξεκινήσει το ξήλωμα του πουλόβερ πολύ νωρίς με πολλές πιθανότητες να συνεχιστεί ανεξέλεγκτο και αφετέρου της αδυναμίας του να επιβληθεί στο εσωτερικό του κόμματός του, όπου είναι αναγκασμένος να διοικεί με συμβιβασμούς, συνεννοήσεις κάτω από το τραπέζι και παραχωρήσεις, σε αντίθεση με την εικόνα του αδιαμφισβήτητου ηγέτη που προσπαθεί να περάσει το Μαξίμου προς τα έξω.

Στο στόχαστρο πολλών βουλευτών και κομματικών στελεχών βρίσκεται ο επικεφαλής του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού Θανάσης Καρτερός, με την κατηγορία ότι παρασύρει τον κ. Τσίπρα σε λάθος πολιτικές και επικοινωνιακές επιλογές ή ακριβέστερα αντιμετώπισε με όρους επικοινωνίας και μόνο ακόμα και μία εθνική τραγωδία αυτού του μεγέθους, με δεκάδες νεκρούς.

Κυρίαρχο παράδειγμα, όπως λένε, η μεγάλη – και αχρείαστη όπως επιμένουν- ήττα στην επικοινωνιακή μάχη για το αν γνώριζε ή δεν γνώριζε ο κ. Τσίπρας το βράδυ της Δευτέρας που συγκάλεσε το Συντονιστικό την ύπαρξη νεκρών, όπου τελικά αποδείχθηκε ότι προφανώς και γνώριζε, όπως και όλοι εκείνοι που συμμετείχαν στη σύσκεψη και επέλεξαν να το αποκρύψουν -επειδή δεν μπορούσαν να υπολογίσουν εκείνη τη στιγμή πού μπορεί να φτάσει ο αριθμός των νεκρών-, με αποτέλεσμα υπουργοί όπως ο Σκουρλέτης, ο Πολάκης κ.ά. να αρχίζουν να λένε για ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες που όντως είχαν για νεκρούς, ενώ θα μπορούσαν να πουν από την αρχή την αλήθεια και η συζήτηση περί σκόπιμων ψεμάτων και υποκρισίας να μην ξεκινούσε ποτέ.

Μπάχαλο

Σε αυτό το κλίμα διάλυσης εμφανίστηκαν σε συγκεκριμένα ΜΜΕ πληροφορίες περί επιστροφής του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής Νίκου Παππά στο Μαξίμου «για να σώσει τον Τσίπρα». Παράλληλα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έστελναν σε δημοσιογράφους το τετράστιχο που έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς -το κάνει κάθε πρώτη του μήνα- με χλευαστικά σχόλια εναντίον του επειδή μιλούσε για «χαρούμενο Αύγουστο» σε ημέρες εθνικής θλίψης, ενώ το Μαξίμου αφήνει να διαρρεύσει ότι έρχονται «καρατομήσεις υπουργών» αλλά και αντικαταστάσεις επικεφαλής των Σωμάτων Ασφαλείας, προκειμένου να κατευθύνουν το ανάθεμα της ελληνικής κοινωνίας μακριά από τον Αλέξη Τσίπρα.

Οσο περνούν οι μέρες, το πολιτικό κλίμα επιδεινώνεται, ακόμα και η επιχείρηση «κατεδάφιση αυθαιρέτων» γυρίζει μπούμερανγκ και αντιμετωπίζεται ως άλλη μία… παράσταση από τη μεγάλη πλειονότητα της κοινής γνώμης, ακόμα και από ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Εξοργισμένος ο κόσμος

Το νέο στοιχείο, σε σύγκριση με αντίστοιχες καταστάσεις της περασμένης τριετίας, είναι ότι σε αυτήν την κρίση βάλλεται ευθέως και με καίριο τρόπο ο ίδιος ο πρωθυπουργός, παρά τις προσπάθειες του επιτελείου του να μείνει εκτός κάδρου, καθώς εξόργισε τους πολίτες -ανεξαρτήτως πολιτικής και ιδεολογικής τοποθέτησης- το γεγονός ότι ακόμα και την ώρα που η φωτιά ακόμα έκαιγε, ακόμα και τις πρώτες ώρες και ημέρες της πυρκαγιάς, πρώτιστο μέλημα των κυβερνώντων ήταν να φανεί ότι όλα ήταν δήθεν υπό έλεγχο, ότι ο πρωθυπουργός συσκέπτεται, να μη δει η κοινή γνώμη την ανικανότητα της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού, να ρίξουν την ευθύνη στα θύματα, στις προηγούμενες κυβερνήσεις, στους δήμους, στην Αστυνομία, στην Πυροσβεστική, οπουδήποτε αλλού πλην των πραγματικά υπευθύνων, δηλαδή των ιδίων.

Ψάχνουν το επόμενο βήμα

Απέναντι στο βαρύ κλίμα και τις εκτιμήσεις ότι η εθνική τραγωδία στο Μάτι αποτελεί τελικό χτύπημα για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει τον τρόπο να φτάσει ως τις επόμενες εθνικές εκλογές με το σενάριο του εκλογικού αιφνιδιασμού μέσα στο φθινόπωρο. Δεν επιβεβαιώνεται επισήμως, αλλά όλα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο πρωθυπουργός ετοιμάζει ανασχηματισμό και το επιτελείο του ανασχεδιάζει τις εκδηλώσεις για την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο οι οποίες δεν αναβάλλονται.

Με το επιχείρημα ότι «μετρήσεις δεν γίνονται τον Αύγουστο» το Μαξίμου διαψεύδει κατηγορηματικά ότι υπάρχουν δημοσκοπήσεις που δείχνουν νέα, μεγάλη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχει δημοσιευθεί σε κάποιες ιστοσελίδες.

Ωστόσο, το σενάριο του ανασχηματισμού πριν από τη ΔΕΘ, συνδυασμένο με καρατομήσεις υπουργών που θα ενισχύσουν το προφίλ του κ. Τσίπρα, είναι η εισήγηση στενών συνεργατών του, ως συνέχεια της κίνησης να αναλάβει την πολιτική ευθύνη, για την οποία στο πρωθυπουργικό επιτελείο εκτιμούν ότι λειτούργησε εκτονωτικά για την κοινή γνώμη.

Το βλέπουν ευκαιρία

Η εκτίμηση ότι η εθνική τραγωδία στο Μάτι βγάζει οριστικά εκτός κάδρου εκλογικό αιφνιδιασμό το φθινόπωρο δεν αποτελεί κοινό τόπο στην κυβέρνηση. Υπάρχουν υπουργοί, βουλευτές και στελέχη που σκέπτονται ότι με προϋπόθεση ότι η αντίδραση της κυβέρνησης στους τομείς της επόμενης ημέρας της τραγωδίας (ανακούφιση και στήριξη πληγέντων, θεσμικές αλλαγές, εικόνες με κατεδαφίσεις αυθαίρετων σπιτιών κ.λπ.) θα ισορροπήσει το κλίμα, η εθνική θλίψη για την ύπαρξη νεκρών θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στην εθνική οργή και -όπως συνέβη και το 2007- η κυβέρνηση θα μπορούσε να αιφνιδιάσει με εκλογές το φθινόπωρο. Αλλοι έχουν στο μυαλό τους το παράδειγμα του 1999, όταν η κυβέρνηση Σημίτη αντέδρασε στην αντιμετώπιση του μεγάλου σεισμού στην Αττική, ανέτρεψε την κατάσταση στις δημοσκοπήσεις και την άνοιξη του 2000 κέρδισε τις εκλογές.

Η κυρίαρχη τάση ωστόσο είναι ότι η κυβέρνηση -και δη η νέα κυβέρνηση που θα είναι και εκλογική- θα χρειαστεί πολύ χρόνο για να επαναφέρει την ομαλότητα στη δημόσια ζωή, πολλώ δε μάλλον για να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Αλλα μέτωπα

Κρίσιμη παράμετρος είναι το δημοψήφισμα στα Σκόπια στις 30 Σεπτεμβρίου, είτε είναι θετικό -όπως έχει διαβεβαιώσει την Αθήνα ο Ζόραν Ζάεφ- είτε είναι αρνητικό. Αν είναι αρνητικό, η κυβέρνηση θα δεχθεί άλλο ένα πολιτικό και επικοινωνιακό χτύπημα με απρόβλεπτες διαστάσεις, επειδή άνοιξε ένα εθνικό ζήτημα χωρίς να έχει διασφαλίσει τις προϋποθέσεις επίλυσής του.

Μεγάλη ανησυχία υπάρχει στους κόλπους της κυβέρνησης και για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και την επίδραση της εικόνας μίας χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και υπό συνθήκες πολιτικής ρευστότητας, στην προσπάθεια για προσέλκυση επενδύσεων και ανάπτυξη. Ηδη η πορεία των spreads είναι ανοδική, έχουν ξεπεράσει το 4% και βρίσκονται σε απαγορευτικό επίπεδο ακόμα και για δοκιμαστική επίπεδο στις αγορές.

Σε ό,τι αφορά το Σκοπιανό, αν το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα είναι θετικό, η κυβέρνηση θα έχει κάποιους μήνες μπροστά της μέχρι να έρθει η επικυρωμένη συμφωνία προς έγκριση και στην Αθήνα, ακόμα και αν ο Σκοπιανός πρωθυπουργός χρειαστεί να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Αυτή τη στιγμή, άποψη των πολλών εντός της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο ορατός ορίζοντας δεν περιλαμβάνει εκλογές, με τα βασικά σενάρια να παραμένουν αυτό των τριπλών εκλογών τον Μάιο και αυτό στο τέλος της τετραετίας, μετά από ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές, με όλα τα συν και τα πλην που έχουν ήδη καταγραφεί.

Στο Μαξίμου αυτό που τώρα ελπίζουν είναι – με ενδιάμεσο σταθμό την υπογραφή για την έξοδο από το πρόγραμμα που είναι άγνωστο το πώς τελικά θα παρουσιαστεί- η παρουσία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ να γίνει σε κανονικές και όχι έκτακτες συνθήκες.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]