Μετά την επιστροφή του από το ταξίδι του στις ΗΠΑ, αλλά και έντεκα χρόνια αδράνειας με ευθύνη της γειτονικής χώρας, ο πρωθυπουργός ανοίγει το Σκοπιανό. Το επιχείρημα προς την κοινή γνώμη ήταν ότι στα Σκόπια είχε αναδειχθεί μία νέα κυβέρνηση, αυτή του κ. Ζάεφ, που δείχνει να ακολουθεί πιο διαλλακτική γραμμή στο θέμα από την προηγούμενη του κ. Γκρούεφσκι και έχει ανοίξει «παράθυρο ευκαιρίας» για επίτευξη συμφωνίας.
Επί της ουσίας, η πρωτοβουλία έχει τον ίδιο παρονομαστή με όλες τις «πρωτοβουλίες» του ΣΥΡΙΖΑ στα τρία χρόνια διακυβέρνησης. Την εκμετάλλευσή της, ενάντια στους πολιτικούς της αντιπάλους.

Εχοντας μείνει αρκετά πίσω στις δημοσκοπήσεις -ακόμα και στις μετρήσεις των εταιριών που η κυβέρνηση δεν θεωρεί «εχθρικές»- και με εικόνα παγίωσης της διαφοράς υπέρ της Ν.Δ., ο κ. Αλέξης Τσίπρας και το επιτελείο του είδαν στο Σκοπιανό την ευκαιρία να ανατρέψουν την πορεία των πολιτικών εξελίξεων.

Το Σκοπιανό άνοιξε από την πλευρά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. ως ένα εθνικό θέμα, μικρότερης επικινδυνότητας από το Τουρκικό ή το Κυπριακό, με το οποίο η κυβέρνηση από την αρχή στοχεύει να διχάσει τη Νέα Δημοκρατία, να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις της με τους διεθνείς συμμάχους της και αναταραχή στο Κίνημα Αλλαγής.

Απέναντι στην υπολογισμένη από την ηγετική ομάδα του κ. Τσίπρα κυβερνητική κρίση που θα προκαλούσε η αντίδραση του Πάνου Καμμένου και των ΑΝ.ΕΛ. επιλέχθηκε το σχέδιο να προχωρήσει, εκτιμώντας ότι σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας, κραδασμοί στη Ν.Δ. και ενδεχομένως και στο Κίνημα Αλλαγής θα ήταν πιο δύσκολα διαχειρίσιμοι. Εξαρχής ο στόχος ήταν να περάσει ενδεχόμενη συμφωνία με τα Σκόπια με τις ψήφους βουλευτών άλλων κομμάτων ανεξαρτήτως της στάσης των ΑΝ.ΕΛ., με το «επιχείρημα» ότι η κυβέρνηση πέφτει μόνο όταν χάνει τη δεδηλωμένη.

Τα σενάρια

Η κυβέρνηση αποσκοπούσε και αποσκοπεί σε επίτευξη συμφωνίας και ευρεία στήριξή της στη Βουλή, ώστε από τη μία πλευρά να εμφανίσει απομονωμένη την αξιωματική αντιπολίτευση και από την άλλη να ξεφύγει από τη δική της πολιτική απομόνωση και να ανοίξει νέους διαύλους επικοινωνίας με το Κίνημα Αλλαγής ή με βουλευτές του, εκμεταλλευόμενη διαφωνίες στο εσωτερικό του. Τα σενάρια που επεξεργάστηκε το κυβερνητικό επιτελείο ήταν τρία.

• Στο πρώτο σενάριο, ο κ. Τσίπρας καταφέρνει να φέρει συμφωνία στη Βουλή στη βάση της εθνικής γραμμής του Βουκουρεστίου (σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό έναντι όλων και αφαίρεση από το Σύνταγμα των Σκοπίων των αλυτρωτικών διαθέσεων των γειτόνων). Με την πίεση των ΗΠΑ να αποκαλύπτεται ακόμα και δημοσίως (παρέμβαση Πάιατ), το κυβερνητικό επιτελείο εκτίμησε ότι η νέα κυβέρνηση των Σκοπίων θα δεχθεί μία τέτοια συμφωνία και η κυβέρνηση, ακόμα και χωρίς τη συγκατάθεση του κ. Καμμένου και των ΑΝ.ΕΛ., θα πετύχει οριζόντια και ευρεία στήριξη μέσα στη Βουλή, μεταφέροντας το πρόβλημα στο βασικό της αντίπαλο, τη Νέα Δημοκρατία. Σύμφωνα με τους κυβερνητικούς υπολογισμούς, με προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συμφωνία με τα Σκόπια που θα μπορεί να παρουσιαστεί στη Βουλή, θα στήριζαν από 170 βουλευτές έως 193.
• Στο δεύτερο σενάριο, οι προσπάθειες δεν καταλήγουν σε συμφωνία με τα Σκόπια, αλλά η κυβέρνηση πείθει τις ΗΠΑ, τους Ευρωπαίους και την ελληνική κοινή γνώμη ότι υπεύθυνη για το νέο αδιέξοδο είναι η νέα κυβέρνηση των Σκοπίων, επιχειρώντας να διατηρήσει την πίεση προς την πλευρά των γειτόνων και να ανανεώσει τη στήριξη του διεθνούς παράγοντα.

• Στο τρίτο σενάριο, οι προσπάθειες δεν καταλήγουν σε συμφωνία, το νέο αδιέξοδο μοιράζεται σε Αθήνα και Σκόπια ή βαραίνει περισσότερο τη δική μας πλευρά.

Το συλλαλητήριο

Η επιλογή ενός εθνικού θέματος, όπως το Σκοπιανό, δεν ήταν τυχαία προκειμένου να καταφέρει η κυβέρνηση να διχάσει το εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας και να εγκλωβίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ανάμεσα σε δύο γραμμές και να τον εμφανίσει αδύναμο να επιβάλει την άποψή του. Σκοπός της κυβέρνησης, ήταν και είναι να αναδείξει εσωτερικά προβλήματα στη Νέα Δημοκρατία, αναμένοντας και τις επιπτώσεις μίας τέτοιας εξέλιξης στις δημοσκοπήσεις. Αν η αξιωματική αντιπολίτευση θα στήριζε τις κυβερνητικές προσπάθειες, τότε θεωρούσαν βέβαιο ότι ο κ. Μητσοτάκης θα είχε πρόβλημα με τον Αντ. Σαμαρά και άλλες φωνές στο εσωτερικό της Ν.Δ., αν όχι, τότε θα κατηγορείτο ο κ. Μητσοτάκης για εξάρτηση από την Ακροδεξιά ή εθνικιστική πτέρυγα του κόμματός του. Το σχέδιο αυτό όμως δεν φαίνεται να προχωρά και τρεις είναι οι βασικές αιτίες:

• Πρώτον, η Νέα Δημοκρατία με πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη και παρεμβάσεις του Κώστα Καραμανλή και του Αντώνη Σαμαρά λειτούργησε με προτεραιότητα να μη διαρραγεί η ενότητα του κόμματος, κάτι που αποτελούσε στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης.

• Δεύτερον, το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, το οποίο η κυβέρνηση αρχικά υποτίμησε αναμένοντας όχι πάνω από 50.000 πολίτες, λειτούργησε και λειτουργεί ως απρόβλεπτος παράγοντας.

Η κυβέρνηση είδε μπροστά της μια μεγάλη και υπολογίσιμη αντίδραση στα σχέδιά της που δεν ανέμενε, μια κοινωνική αντίδραση μεγάλου βεληνεκούς και με σαφή αντικυβερνητικό χαρακτήρα, που εφόσον έχει συνέχεια στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου, τότε μπορεί να εξελιχθεί σε καταλύτη πολιτικών εξελίξεων.

• Τρίτον, το συλλαλητήριο ακύρωσε την όποια ευελιξία είχαν ο Πάνος Καμμένος και οι ΑΝ.ΕΛ., που πλέον βλέπουν τη στάση τους στο Σκοπιανό καθοριστική για το πολιτικό τους μέλλον. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη στο εσωτερικό των ΑΝ.ΕΛ. επικρατεί αρνητικό κλίμα για τον τρόπο που έχει διαχειριστεί προσωπικά ο κ. Τσίπρας την άποψη Καμμένου, κυρίως μετά την κάθετη και χωρίς συζήτηση απόρριψη των προτάσεων του υπουργού Εθνικής Αμυνας για διενέργεια δημοψηφίσματος και σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Το νέο κόμμα

Οι παράλληλες προσπάθειες του κυβερνητικού μηχανισμού να διαρρέουν συστηματικά σενάρια σχηματισμού νέου κόμματος στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας -η τελευταία version είχε πρωταγωνιστή τον κεντρικό ομιλητή του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης πρώην στρατηγό Φράγκο Φραγκούλη- είχαν στόχο να φέρουν σε δύσκολη θέση τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έναντι τριών επιλογών:

1 Να στηρίξει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για συμφωνία με τα Σκόπια στη γραμμή του Βουκουρεστίου (σύνθετη ονομασία με χρήση του όρου Μακεδονία και γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό έναντι όλων και αλλαγή στο Σύνταγμα των Σκοπίων των αλυτρωτικών διαθέσεων των γειτόνων) διακινδυνεύοντας να ανοίξει εσωτερικό ρήγμα στο κόμμα του.

2 Να μη στηρίξει τις προσπάθειες της κυβέρνησης, δίνοντας το δικαίωμα στην κυβέρνηση να υποστηρίξει ότι επηρεάζεται και εξαρτάται από την ακροδεξιά πτέρυγα του κόμματός του, κάτι που επηρεάζει και το φιλελεύθερο προφίλ του προέδρου της Ν.Δ.

3 Να περιγράψει τη συμφωνία την οποία θεωρεί λύση, αλλά να ξεκαθαρίσει ότι δεν θεωρεί την κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου ικανή να υπερασπιστεί τα εθνικά συμφέροντα και παράλληλα να δώσει γενικό αντικυβερνητικό χαρακτήρα στη στάση του.

Ο πρόεδρος της Ν.Δ. και το επιτελείο του επιλέγουν την τρίτη λύση και ποντάρουν πολλά στο ενδεχόμενο οι αντιδράσεις για το Σκοπιανό να λάβουν χαρακτηριστικά συνολικής αντίδρασης ενάντια στην κυβέρνηση. Με τη στάση Καραμανλή και Σαμαρά να μην ευνοούν διχαστικά σενάρια για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η Πειραιώς ποντάρει στο ότι η κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να έρθει σε συμφωνία με την κυβέρνηση Ζάεφ, αναμένοντας τότε να δικαιωθεί η στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη και το σχέδιο του κ. Τσίπρα να καταρρεύσει.
Παράγοντες της Ν.Δ. ανέδειξαν την ανάγκη σκληρής γραμμής έναντι της κυβέρνησης στο Σκοπιανό, επειδή ανησύχησαν για το ενδεχόμενο δημιουργίας νέου κόμματος στα δεξιά τους.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι που δεν θεωρούν κατ’ ανάγκη μια τέτοια εξέλιξη αρνητική για την αξιωματική αντιπολίτευση. Διαβάζουν τα πράγματα εντελώς διαφορετικά από την κυβέρνηση εκτιμώντας ότι μια τέτοια προσπάθεια θα προκαλούσε μεγαλύτερη δημοσκοπική και πολιτική ζημιά στους ΑΝ.ΕΛ. και τη Χρυσή Αυγή, παρά στη Νέα Δημοκρατία. Η επιλογή της Νέας Δημοκρατίας να αναδείξει τον καιροσκοπισμό της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα προσωπικά πιάνει τόπο. Πριν από τις συναντήσεις του κ. Νίμιτς στην Αθήνα την ερχόμενη Τρίτη, ο πρωθυπουργός αποφάσισε να ενημερώσει ο ίδιος τους πολιτικούς αρχηγούς χθες, όταν ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε συνεδρίαση προ ημερησίας διατάξεως στην Ολομέλεια της Βουλής.

Στο κενό και οι προσδοκίες για στήριξη από το Κίνημα Αλλαγής

Στην κυβέρνηση αρχικά θεώρησαν ότι το Κίνημα Αλλαγής θα στηρίξει μία ενδεχόμενη συμφωνία με τα Σκόπια και με αυτόν τον τρόπο διάβασαν και την αρχική τοποθέτηση της κ. Φ. Γεννηματά υπέρ της σύνθετης ονομασίας. Κυβερνητικές πηγές ξεκίνησαν να διαρρέουν ότι στα εθνικά θέματα η κ. Γεννηματά ακούει τον Γ. Παπανδρέου που έχει σταθερή θέση υπέρ της συμφωνίας με τα Σκόπια, αλλά και ότι το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη έχει δεσμευθεί δημοσίως ότι θα στηρίξει μια συμφωνία με τα χαρακτηριστικά της εθνικής γραμμής, εφόσον αυτή υπάρξει. Πρόσφατα, η κ. Φ. Γεννηματά σημείωσε δημοσίως πως η στάση του Κινήματος Αλλαγής έναντι του Σκοπιανού δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, κατηγορώντας παράλληλα ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. για μικροπολιτική εκμετάλλευση ενός εθνικού ζητήματος.

Η Χαριλάου Τρικούπη ενοχλήθηκε από τις κυβερνητικές διαρροές που έδωσαν την εικόνα ότι η θέση της είναι δεδομένη, αλλά και ότι το αντικυβερνητικό μέτωπο, στο Σκοπιανό, μονοπωλείται από τη Νέα Δημοκρατία. Το κλίμα επικείμενης συμφωνίας εξελίχθηκε σε νέο πολιτικό καβγά ανάμεσα σε Τσίπρα και Γεννηματά.

Με την ευκαιρία της τηλεφωνικής επικοινωνίας της περασμένης Παρασκευής ανάμεσα στον κ. Τσίπρα και την κ. Γεννηματά για τη χθεσινή συνάντηση στο Μαξίμου, προκλήθηκε νέο επεισόδιο μεταξύ τους. Στη διαρροή της Χαριλάου Τρικούπη ότι η κ. Γεννηματά είπε στον κ. Τσίπρα ότι κάνει μυστική διπλωματία και ότι δεν έχει εξασφαλίσει συναίνεση για το Σκοπιανό ούτε εντός της κυβέρνησής του, αλλά δέχεται να τον συναντήσει και να ενημερωθεί, ζητώντας σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών. Το Μαξίμου απάντησε ότι η κ. Γεννηματά πρέπει να βρίσκεται σε μεγάλη πολιτική δυσκολία για να προβαίνει σε ανακριβείς διαρροές για υποτιθέμενους διαλόγους με τον πρωθυπουργό. «Δυστυχώς για τον κ. Τσίπρα, το ποιος λέει ψέματα σε αυτόν τον τόπο είναι πια γνωστό», ανταπάντησε η Χαριλάου Τρικούπη.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]