Μετά το διεθνή διασυρμό της χώρας λόγω της υπόθεσης Eldorado Gold αλλά και την υπόθεση Κουρουμπλή με την τεράστια οικολογική καταστροφή στον Σαρωνικό, στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να βρίσκει εφαρμογή το ρητό «ενός κακού μύρια έπονται».

Το νέο «φρένο» του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στην επένδυση του Ελληνικού γκρεμίζει, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες εβδομάδες, το «φιλοεπενδυτικό» προφίλ της κυβέρνησης και προκαλεί ενδοκυβερνητικές ρωγμές, με τον Νίκο Φίλη να συμμετέχει στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας των αρχαιολόγων και τον Πάνο Σκουρλέτη να δηλώνει στη Βουλή πως οι αρχαιολόγοι «δίνουν μάχη υπεράσπισης της ταυτότητας της χώρας». Την ίδια στιγμή, η επικείμενη αποχώρηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Χρυσόγονου, με σκληρές καταγγελίες κατά του Μαξίμου, σπάει ένα «ταμπού» της Αριστεράς, προκαλώντας για πρώτη φορά από το 2016 ρήγμα στο κυβερνών κόμμα.

Η φθινοπωρινή μπόρα στο Μέγαρο Μαξίμου προκαλεί έντονο πονοκέφαλο στον ΣΥΡΙΖΑ, που εδώ και καιρό αδυνατεί να διαμορφώσει δική του πολιτική ατζέντα, τη στιγμή μάλιστα, που δεν μπορεί να αξιοποιήσει ούτε τα επικοινωνιακά οφέλη από τις επισκέψεις ξένων ηγετών στη χώρα μας (όπως του Μακρόν και του Τζεντιλόνι), αλλά ούτε και εκείνη του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ την εβδομάδα που μας πέρασε. Την ίδια στιγμή, όμως, το κυβερνητικό επιτελείο εκφράζει την ικανοποίησή του από την επιβεβαίωση των «όρκων αγάπης» με τον κυβερνητικό εταίρο Πάνο Καμένο, μετά την πλήρη κάλυψη από τον ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή του υπουργού Αμυνας για τις υποθέσεις του «Noor 1» και του καζίνο. Σε αντάλλαγμα, ο πρωθυπουργός εισέπραξε την πλήρη «αφοσίωση» του κ. Καμένου, ιδιαίτερα μετά τον κίνδυνο «απώλειας της δεδηλωμένης», με αφορμή την αρχική αρνητική στάση των ΑΝ.ΕΛ. και την απόσυρση της τροπολογίας για την Τουρκική Ενωση Ξάνθης.

Αποχώρηση με καταγγελίες

Η απόφαση του ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονου, που ηγείται της Σοσιαλιστικής Τάσης, να αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν αιφνιδίασε το Μαξίμου αλλά προκάλεσε έντονο εκνευρισμό. Ο κ. Χρυσόγονος εδώ και αρκετό καιρό είχε δείξει τις προθέσεις του, διαφοροποιούμενος από κεντρικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης και ασκώντας σκληρή κριτική στον πρωθυπουργό. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο κ. Τσίπρας είχε σε «καραντίνα» τον κ. Χρυσόγονο.

Τον περασμένο Ιανουάριο ο κ. Χρυσόγονος είχε δηλώσει πως έχει να δει τον πρωθυπουργό «δυο χρόνια» και εκτίμησε πως «προφανώς ενημερώνεται για τα ευρωπαϊκά θέματα από τον κ. Καρανίκα». Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είχε τοποθετηθεί πρόσφατα και στο θέμα της επένδυσης της Eldorado Gold, λέγοντας πως ο πρωθυπουργός πρέπει να δώσει ξεκάθαρη απάντηση σχετικά με το ποια είναι η θέση της κυβέρνησης στο θέμα αυτό.

Η αποχώρηση του κ. Χρυσόγονου μπορεί να μην απειλεί την κυβερνητική πλειοψηφία, καθώς είναι ευρωβουλευτής, αλλά προκαλεί διάσπαση στο -μέχρι τώρα- αρραγές μέτωπο του ΣΥΡΙΖΑ, βάλλοντας ταυτόχρονα στον πυρήνα του Μεγάρου Μαξίμου. Με δήλωσή του ο κ. Χρυσόγονος καταγγέλλει την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και ανακοινώνει πως η αποχώρηση του ιδίου και της Σοσιαλιστικής Τάσης από το κόμμα θα αποφασιστεί οριστικά με ηλεκτρονική ψηφοφορία που θα γίνει από τις 3 μέχρι τις 5 Οκτωβρίου. Αμέσως μετά θα αποχωρήσει επίσημα από τον ΣΥΡΙΖΑ και θα δημιουργήσει «αυτόνομη πολιτική κίνηση».

 Σε κατάσταση αποσύνθεσης η κυβέρνηση, με τα σημάδια διγλωσσίας αλλά και των διαφοροποιήσεων κορυφαίων στελεχών από κεντρικές πολιτικές του Μαξίμου να δίνουν την εικόνα της απόλυτης φθοράς

Στην ανακοίνωσή του τονίζει ότι οι «διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ διαψεύστηκαν», καθώς το κόμμα «έχει διαμορφωθεί σε ένα πιστό αντίγραφο των συγκεντρωτικών κομμάτων εξουσίας που καταγγέλλαμε το 2013», ενώ τονίζει ότι η Αριστερά «έχασε το κοινωνικό της πλεονέκτημα». Επιπλέον, ο κ. Χρυσόγονος αποδομεί πλήρως το κυβερνητικό αφήγημα, καταγγέλλοντας ότι με την πολιτική του ο ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί «σε παραπέρα φτωχοποίηση την ελληνική κοινωνία» και αναφέρει την αναβλητικότητα στις επενδύσεις, το κόψιμο του ΕΚΑΣ, τις συντάξεις χηρείας και τα αναπηρικά επιδόματα, τις βαρύτατες φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και την καθυστέρηση διαμόρφωσης και υλοποίησης ενός εθνικού σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Η περίπτωση του κ. Χρυσόγονου θα μπορούσε να ονομαστεί και ως «το χρονικό μιας προαναγγελθείσας αποχώρησης», καθώς οι κινήσεις του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια στην αποχώρησή του ή στη διαγραφή του. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2015, μεσούσης της διαπραγμάτευσης με επικεφαλής τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο κ. Χρυσόγονος είχε στείλει επιστολή στον πρωθυπουργό (τη δημοσιοποίησε τρεις μήνες μετά), με την οποία διατύπωνε με επίσημο τρόπο τη διαφοροποίηση του από την κυβερνητική πολιτική, προειδοποιώντας μάλιστα ότι «η ρήξη με τους δανειστές είναι μια ανέφικτη επιλογή και αν επιχειρηθεί, η κατάληξη θα είναι η χώρα να επιστρέψει στο μνημονιακό εγκλωβισμό υπό χειρότερους όρους».

Μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο, τον περασμένο Ιούνιο, ο κ. Χρυσόγονος, αναφερόμενος στο αποτέλεσμα της δεύτερης αξιολόγησης και στα σκληρά μέτρα που συμφωνήθηκαν, είχε ασκήσει και πάλι σκληρή κριτική, λέγοντας ότι «τα πλεονάσματα μπορούν να επιτευχθούν με τη συνέχιση της αφαίμαξης της πραγματικής οικονομίας», προκαλώντας για μια ακόμη φορά ενόχληση στην κυβέρνηση. Η αποχώρηση του Κώστα Χρυσόγονου είναι η πρώτη μετά το «σχίσμα» του 2015 και η πρώτη μετά την αποχώρηση του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου Γαβριήλ Σακελλαρίδη, τον Νοέμβριο του 2016, ο οποίος διαφώνησε με την ψήφιση του νόμου με τα προαπαιτούμενα και παρέδωσε τη βουλευτική του έδρα. Τότε η κυβέρνηση μέτρησε άλλες δυο απώλειες, καθώς διεγράφη από τον ΣΥΡΙΖΑ ο Στάθης Παναγούλης, που καταψήφισε, ενώ ανεξαρτητοποιήθηκε από τους ΑΝ.ΕΛ. ο Νίκος Νικολόπουλος. Από τότε η κυβερνητική πλειοψηφία μειώθηκε σε 153 βουλευτές, τους «153 προνομιούχους μετόχους Ανώνυμης Εταιρίας», όπως τους χαρακτήρισε πριν από λίγες μέρες σε επικριτικό του άρθρο ο Μίκης Θεοδωράκης.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο υπάρχει έντονη ανησυχία μήπως το επόμενο διάστημα ακολουθήσουν και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ το δρόμο που άνοιξε ο Κώστας Χρυσόγονος και απειληθεί η εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία.

Δύο γραμμές για επενδύσεις, σε δύο βάρκες ο Τσίπρας

Το νέο φιάσκο με την επένδυση του Ελληνικού για μια ακόμη φορά εγκλωβίζει την κυβέρνηση στις ιδεοληψίες μιας σημαντικής μερίδας του κομματικού μηχανισμού του ΣΥΡΙΖΑ που δεν επιθυμεί τις επενδύσεις και επιβεβαιώνει πως η κυβέρνηση, παρά τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού, συνεχίζει να πατάει σε δύο βάρκες, εκφράζοντας δύο διαφορετικές θέσεις. Το φιλοεπενδυτικό προφίλ, που πασχίζει να χτίσει ο Αλέξης Τσίπρας, κάθε φορά πέφτει πάνω στο τείχος αντίδρασης των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που διαφωνούν με αυτές τις επιλογές, είτε πρόκειται για το Ελληνικό είτε για τις Σκουριές είτε για οποιαδήποτε άλλη επένδυση, δείχνοντας να ταυτίζονται περισσότερο με την ευχή του κ. Καρανίκα να… πάνε «στα τσακίδια».

Το μπλόκο που για τρίτη φορά έβαλε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) στην επένδυση του Ελληνικού σήμανε συναγερμό στο Μέγαρο Μαξίμου, με τον πρωθυπουργό να συγκαλεί εκτάκτως το Πολιτικό Συμβούλιο για να επιβεβαιώσει πως η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να συνεχιστεί το έργο, τονίζοντας την αναγκαιότητα της «υλοποίησης της επένδυσης με απόλυτο σεβασμό στο νόμο και τις προβλεπόμενες διαδικασίες». Υπενθυμίζεται ότι η επένδυση του Ελληνικού αποτελεί προαπαιτούμενο και η τυχόν ματαίωση ή η ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση του έργου θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός δέχεται εισηγήσεις για την απομάκρυνση της προεδρεύουσας του ΚΑΣ και γενικής γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, η οποία ευθύνεται για τη νέα αναβολή. Ομως, όπως τονίζουν καλά πληροφορημένες πηγές, «παρασκηνιακά έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε την ερχόμενη Τρίτη, στη νέα συνεδρίαση του ΚΑΣ, να αρθεί το αδιέξοδο και να αποφευχθεί μια πολιτική σύγκρουση».

Η παρουσία του Νίκου Φίλη στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας των αρχαιολόγων την περασμένη εβδομάδα προκάλεσε νέο πονοκέφαλο στο Μαξίμου, ενώ η δήλωση που έκανε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, υπερασπιζόμενος τους αρχαιολόγους, αναδεικνύει τις δυο διαφορετικές γραμμές που ακολουθεί η κυβέρνηση στο θέμα των επενδύσεων. «Πρέπει να προστατεύουμε την πολιτιστική κληρονομιά και όχι χάριν της πολιτικής σκοπιμότητας να θέλουμε να καταλύσουμε το θεσμικό πλαίσιο. Διότι οι αρχαιολόγοι σήμερα δίνουν μια μάχη υπεράσπισης της ταυτότητας της χώρας και δεν μπορεί καμία πολιτική σκοπιμότητα να μηδενίζει το έργο τους. Ναι στις επενδύσεις αλλά με κανόνες που θα ισχύουν για όλες, όχι επιλεκτικά για κάποιους», τόνισε ο κ. Σκουρλέτης.

Ομηρος Καμμένου, Κουρουμπλή

Η εικόνα του ίδιου του πρωθυπουργού αλλά και των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να υποχρεώνονται να υπερασπιστούν με θέρμη από το βήμα της Βουλής τον Πάνο Καμμένο, για τις επαφές του με τον ισοβίτη καταδικασμένο για την υπόθεση του «Noor 1», αλλά και για την παρουσία του στο καζίνο του Λονδίνου, συνεχίζει να προκαλεί ενόχληση στην Κουμουνδούρου, με πολλά στελέχη να εκφράζουν τη δυσφορία τους για τη στάση που έχει τηρήσει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση και στα δύο θέματα. Η συμπόρευση με τον Πάνο Καμένο αποτελεί μονόδρομο για τον Αλέξη Τσίπρα, καθώς από αυτή τη συμπόρευση εξαρτάται η παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Αναγκαστική είναι η συμπόρευση και με τον κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή, παρά τις τραγελαφικές ενέργειες που ακολούθησαν τη βύθιση του πλοίου «Αγία Ζώνη» και την τεράστια οικολογική καταστροφή στον Σαρωνικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν πολλές φωνές που εκτιμούσαν ότι ο κ. Κουρουμπλής έπρεπε τελικά να καρατομηθεί από τον πρωθυπουργό.

Ο κ. Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στη Βουλή, στη συζήτηση για το αίτημα σύστασης Εξεταστικής από τη Ν.Δ., επιτέθηκε με σφοδρότητα στα μέσα ενημέρωσης, λέγοντας πως η κυβέρνηση δέχεται «διαρκείς και πρωτοφανείς επιθέσεις από την πλειοψηφία του Τύπου» και έκανε λόγο για «χυδαιότητα των μέσων ενημέρωσης που στο βωμό της αντικυβερνητικής προπαγάνδας δεν διστάζουν, δεν ορρωδούν προ ουδενός» και αρνήθηκε ότι η κυβέρνησή του επιχείρησε να ελέγξει τον Τύπο.

Η πλήρης στήριξη που παρέσχε ο ΣΥΡΙΖΑ για μια ακόμη φορά στον Πάνο Καμμένο, στη Βουλή, εξασφάλισε στον Αλέξη Τσίπρα την επιβεβαίωση της αφοσίωσης των ΑΝ.ΕΛ. στην κυβέρνησή του. Ο κίνδυνος «απώλειας της δεδηλωμένης», μετά την άρνηση των ΔΗ.ΣΥ. και Ν.Δ. να ψηφίζουν νομοσχέδια που δεν έχουν την κυβερνητική πλειοψηφία, για την ώρα φαίνεται πως απομακρύνεται. Οι ΑΝ.ΕΛ. αναθεωρούν την αρχική τους στάση και, σύμφωνα με πληροφορίες, συμφωνήθηκε να αφήσουν στην άκρη τις πολιτικές τους πεποιθήσεις και να ψηφίσουν την τροπολογία για την Τουρκική Ενωση Ξάνθης και άλλα ευαίσθητα νομοσχέδια, όπως αυτό για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.

Η διαφοροποίηση του βουλευτή των ΑΝ.ΕΛ. Κώστα Κατσίκη, ο οποίος δήλωσε (ΣΚΑΪ) πως δεν θα ψηφίσει «το νομοσχέδιο για την αλλαγή φύλου», αλλά και οι ενστάσεις που διατύπωσε ο βουλευτής Δημήτρης Καμμένος για το θέμα της Τουρκικής Ενωσης Ξάνθης, δεν προκαλούν ανησυχία στο Μέγαρο Μαξίμου.

Nέα μέτρα λιτότητας, «θολή» έξοδος

Η κυβέρνηση, παρότι στο θέμα της οικονομίας συνεχίζει να κινείται σε θολά νερά, επιμένει στο αφήγημά της για «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών και οι ανακατατάξεις που αναμένονται σε κυβερνητικό επίπεδο στη Γερμανία δεν φαίνεται να ευνοούν τα ελληνικά συμφέροντα. Την ίδια στιγμή, οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για την τρίτη αξιολόγηση δείχνουν να πηγαίνουν ακόμη πιο πίσω, με ορατό πλέον τον κίνδυνο να έρχονται στο τραπέζι νέα μέτρα λιτότητας. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι δανειστές επιθυμούν η τρίτη αξιολόγηση να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Στην κυβέρνηση, όμως, πολλοί εκτιμούν πως οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και το 2018, ενώ και ο κ. Γερούν Ντάισελμπλουμ σε δηλώσεις του άφησε να εννοηθεί πως ίσως χρειαστεί περισσότερος χρόνος.

Η «καθαρή έξοδος» που υπόσχεται ο πρωθυπουργός φαίνεται να στενεύει και λόγω της εικόνας που παρουσιάζει η οικονομία: υπερφορολόγηση, αδυναμία των πολιτών να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους αλλά και «κραχ» στα δημόσια έσοδα το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, που η κυβέρνηση καταθέτει τις επόμενες μέρες, προβλέπεται πλεόνασμα 3,5%, το οποίο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι αδύνατον να επιτευχθεί χωρίς επιπλέον μέτρα, καθώς ακόμη και οι νέοι φόροι και οι περικοπές που αναμένεται να ενεργοποιηθούν το 2018 δεν είναι αρκετά για να επιτευχθούν οι στόχοι.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης δήλωσε («Documento») πως «το ιδεατό είναι η καθαρή έξοδος (τον Αύγουστο του 2018), αλλά δεν νομίζω ότι το να υπάρξει και μια πιστωτική γραμμή αποτελεί πρόβλημα».

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστήριξε (ΑΝΤ1) πως θα επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% το 2018, άρα δεν θα χρειαστεί να ληφθούν νέα μέτρα, ενώ παραδέχθηκε ότι υπάρχει υπερφορολόγηση, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εχουμε βάλει περισσότερους φόρους σε συγκεκριμένες ομάδες, έχετε ακούσει να το λέω και εγώ». Ωστόσο, επιχείρησε να παρουσιάσει μια διαφορετική εικόνα για την οικονομία υποστηρίζοντας πως «έχει αυξηθεί η ιδιωτική κατανάλωση, έχουν ανοίξει οι επιχειρήσεις» και πως «οι εξαγωγές και οι λιανικές πωλήσεις αυξάνονται». Αναφερόμενος στο θέμα της πιθανότητας επίσπευσης των στρες τεστ των ελληνικών τραπεζών, δήλωσε πως «δεν υπάρχει κανείς που να αμφισβητεί την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών και το ρόλο τους στην πραγματική οικονομία για την ανάπτυξη».

Διαφορετική είναι η προσέγγιση του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος, από το βήμα του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου, ουσιαστικά αμφισβήτησε το success story της κυβέρνησης, αφήνοντας σαφείς αιχμές για το θέμα των επενδύσεων, την ανεργία και την υπερφορολόγηση. «Εχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε για να επαληθευτούν οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για την περίοδο 2017-2019 και για να κερδίσει η Ελλάδα την πλήρη εμπιστοσύνη των αγορών μετά το τέλος του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018», τόνισε με νόημα ο κ. Στουρνάρας.

ΥΠΟΓΡΑΦΗ: ΙΑΣΩΝ ΠΙΠΙΝΗΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής