Προς το παρόν το οικονομικό επιτελείο παρακολουθεί με προσοχή τη νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και κυρίως την κλιμάκωσή της. Ακολουθώντας παράλληλα και τις αντιδράσεις των αγορών οι οποίες έως τώρα δείχνουν να διατηρούν στάση αναμονής. Η τιμή του αργού πετρελαίου είχε άνοδο από τα 84 στα 88 δολάρια το βαρέλι για να υποχωρήσει ξανά στα 87 δολάρια. Στην αγορά φυσικού αερίου είχαμε την Τετάρτη απότομη άνοδο κοντά στα 50 ευρώ τη μεγαβατώρα από 40 ευρώ το προηγούμενο διάστημα, με αιτία όχι το Ισραήλ αλλά δολιοφθορά που εντοπίστηκε στον αγωγό Φινλανδίας-Εσθονίας.

Ενέργεια

Ωστόσο παρά τη φαινομενική ηρεμία όλοι περιμένουν την κλιμάκωση της σύρραξης μετά τη χερσαία επέμβαση που ετοιμάζει ο ισραηλινός στρατός στη Λωρίδα της Γάζας. Τα μεγάλα ερωτηματικά είναι αν θα εμπλακεί άμεσα ή έμμεσα στη σύρραξη το Ιράν. Πιο ουσιαστικό από την ίδια την εμπλοκή της μουσουλμανικής χώρας με το ακραίο θεοκρατικό καθεστώς είναι αν θα κάνει χρήση και για πόσο του «όπλου» του ελέγχου των Στενών του Ορμούζ. Δηλαδή αν θα προχωρήσει σε κλείσιμο των Στενών, από όπου διέρχεται καθημερινά περίπου το 1/5 των φορτίων σε αργό πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις χώρες του Κόλπου προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Είναι προφανές ότι αν φτάσουμε εκεί, κυρίως η Ευρώπη θα βιώσει νέο ενεργειακό σοκ, το ίδιο σοβαρό, αν όχι σοβαρότερο από αυτό του 2022.

Τούτο διότι οι διαθέσιμες ποσότητες καυσίμων που θα φτάνουν σε Ευρώπη και ΗΠΑ θα μειωθούν και μάλιστα σε περίοδο υψηλής ζήτησης που είναι οι μήνες του χειμώνα και οι τιμές θα εκτοξευτούν στα ύψη παρασύροντας και τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.

Το κακό σενάριο

Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε τη βάση για ένα νέο ενεργειακό σοκ που θα ξεκινούσε ένα ντόμινο εξελίξεων, το οποίο θα καταλήξει σε στασιμοπληθωρισμό τουλάχιστον για την Ευρώπη η οποία βρίσκεται ήδη σε ένα περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης. Πριν απ’ τον πόλεμο στο Ισραήλ η ΕΚΤ είχε αυξήσει το βασικό παρεμβατικό επιτόκιό της στο 4% και προέβλεπε ότι η ευρωζώνη θα αναπτυσσόταν με ρυθμό 0,7% για το 2023, 1% για το 2024 και 1,5% για το 2025, με προοπτική μείωσης του πληθωρισμού από το 5,1% το 2023, στο 2,9% το 2024 και σε 2,2% το 2025.

Η νέα σύρραξη στο Ισραήλ, αν συνοδευτεί και από μεγάλες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, θα ανατρέψει εντελώς την πορεία της ανάπτυξης που μπορεί να περάσει σε αρνητικό πρόσημο και του πληθωρισμού που θα αναθεωρηθεί προς τα πάνω.
Οπως είναι φανερό, αυτό θα κάνει επιτακτική την αναπροσαρμογή της νομισματικής πολιτικής που έχει σήμερα στόχο μόνο την επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Η συνεδρίαση του ΔΝΤ που θα γίνει στην Αθήνα στις 25 και 26 του μήνα θα αποφασίσει τη διακοπή της επανεπένδυσης σε ομόλογα που έχουν συγκεντρωθεί από την ποσοτική χαλάρωση και το PEPP. Με μια τέτοια απόφαση θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τη ρευστότητα στην ευρωζώνη αφού τα ομόλογα που θα λήγουν και δεν θα ανανεώνονται θα πρέπει να πληρώνονται από τα μέλη.

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα είναι η πολιτική επιτοκίων. Το αν η ΕΚΤ θα αποφασίσει νέες αυξήσεις επιτοκίων θα αποτελέσει επιλογή η οποία αν γίνει θα οδηγήσει σε ύφεση με αμφίβολο αποτέλεσμα στον πληθωρισμό ο οποίος θα αναζωπυρώνεται από τρόφιμα, υπηρεσίες και τη δεύτερη φάση της ενεργειακής κρίσης.

Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από μια τέτοια εξέλιξη σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΥΠΕΘΟ . Η μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων (κυρίως φυσικού αερίου) θα ροκανίσει λόγω αυξημένου κόστους το ΑΕΠ τόσο το 2023 όσο και το 2024 από το 2,3% και το 3% που προβλέπονται σήμερα.

Από την άλλη η αυξημένη πίεση από την άνοδο των τιμών θα κάνει επιτακτική την ανάγκη νέων μέτρων στήριξης ώστε να στηριχθεί το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.

Οι αποφάσεις θα ληφθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφού έως τώρα ισχύει η απόφαση για απόσυρση των μέτρων στήριξης. Ετσι το πακέτο των μέτρων στήριξης ύψους από 450-550 εκατ. ευρώ που σχεδιάζει ήδη το ΥΠΕΘΟ για το τέλος του χρόνου θα είναι μεγαλύτερο και μάλιστα με προοπτική να επεκταθεί και για το 2024.

Το ήπιο σενάριο

Μικρότεροι τριγμοί μέσω… ΗΠΑ

Το πιο ήπιο σενάριο θέλει την παρέμβαση των ΗΠΑ στο Ισραήλ να συγκρατεί το Ιράν από το να εμπλακεί ενεργά στον πόλεμο. Οι τιμές της ενέργειας θα αυξηθούν 10-20%, όπως αναμένουν αναλυτές, ειδικά τους χειμερινούς μήνες όταν αυξηθεί η ζήτηση. Τούτο όμως λόγω της αβεβαιότητας και του κινδύνου μιας ξαφνικής κλιμάκωσης και όχι τόσο λόγω της αναστάτωσης των διακινούμενων ποσοτήτων.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα και η ευρωζώνη θα πρέπει να αναθεωρήσουν οριακά τις προβλέψεις τους για ανάπτυξη και πληθωρισμό τόσο για το 2023 όσο και για το 2024, ενώ δεν αναμένεται να ανοίξει συζήτηση για νέα μέτρα στήριξης.
Την ίδια ώρα η ΕΚΤ θα έχει το περιθώριο να παραμείνει στη θέση της για υψηλά επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα συνεχίζοντας να συμπιέζει την ανάπτυξη της ευρωζώνης.

Ειδήσεις σήμερα

Πόλεμος στο Ισραήλ: Οι δραματικές αφηγήσεις Ελλήνων στον ΕΤ για τη φρίκη που έζησαν

Χαλκίδα: Πολυτελές ΙΧ έπεσε σε σταθμευμένα οχήματα – Καταδίωξη και σύλληψη του οδηγού [Βίντεο-Εικόνες]

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Τα φαβορί και τα ντέρμπι στις έξι περιφέρειες και σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη