Αυτές θα είναι οι βασικές κατευθύνσεις για το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 που βρίσκεται σε φάση σύνταξης με στόχο να κατατεθεί στη Βουλή στις 3 Οκτωβρίου. Μοναδική μεγάλη αβεβαιότητα για τον επόμενο χρόνο δεν θα είναι η κρίση αλλά τα μέσα για την αντιμετώπισή της. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί βέβαιο ότι έστω και την τελευταία στιγμή θα βρεθεί μια κοινή ευρωπαϊκή λύση που θα οχυρώνει την Ε.Ε. από τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου οι οποίες ανατρέπουν συνεχώς τους εθνικούς προϋπολογισμούς όλων των μελών.

Τα μέτρα στήριξης

Οπως και κατά τη διάρκεια της πανδημίας έτσι και με το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης η Ελλάδα προχώρησε σε γενναία μέτρα στήριξης της οικονομίας τα οποία κάλυψαν επιχειρήσεις και νοικοκυριά και αναμένεται να φτάσουν τα 13,2 δισ. μέχρι και το τέλος του χρόνου. Οι βασικές παραδοχές για τα μεγέθη του προϋπολογισμού του επόμενου χρόνου βασίζονται στο ότι τα μέτρα στήριξης θα μειωθούν κατά περίπου 5 δισ. ευρώ και τα έσοδα (βοηθούμενα και από τους αυξημένους έμμεσους φόρους) θα είναι αυξημένα κατά 2,5 δισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι ο πληθωρισμός το 2023 θα είναι σημαντικά χαμηλότερος από ό,τι φέτος αλλά θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, η μεγάλη αβεβαιότητα είναι το πόσα χρήματα θα χρειαστούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις για να αναπληρώσουν μέρος των εισοδημάτων από την κρίση. Χωρίς όμως μια ουσιαστική κεντρική λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο (παράδειγμα, ένα ευρωομόλογο για τη χρηματοδότηση της κρίσης), πολλές χώρες, μαζί και η Ελλάδα, θα κινδυνέψουν με δημοσιονομικό εκτροχιασμό.

 Κοινοτικοί πόροι

Με βάση ότι θα έχουμε μια βιώσιμη λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ελλάδα έχει τις προδιαγραφές να τα πάει καλά και τον επόμενο χρόνο. Η ανάπτυξη την επόμενη χρονιά θα έχει βοηθό τους κοινοτικούς πόρους, που θα φτάσουν περίπου τα 10 δισ. ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ 2021-2027, αλλά και πολλά εμπόδια. Ο υψηλός πληθωρισμός, λόγω κυρίως των τιμών των καυσίμων και των τροφίμων, και η συνέχιση της αύξησης του κόστους χρήματος από την ΕΚΤ θα επιδράσουν αρνητικά και στη δυναμική της οικονομίας αφού θα επηρεάσουν τις επενδύσεις, λόγω της αυξανόμενης δυσκολίας χρηματοδότησης, και τις εξαγωγές, λόγω της γενικότερης οικονομικής επιβράδυνσης. Ετσι, η δικαιολογημένα συντηρητική πρόβλεψη του ΥΠΟΙΚ, η οποία αναμένεται να ενσωματωθεί και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, είναι ότι η ανάπτυξη θα φτάσει το 5,3% το 2022 και το 2,1% το 2023, από 5,3% και ίσως υψηλότερα που αναμένεται να φτάσει φέτος. Για την Ελλάδα δεν θα υπάρχει σενάριο ύφεσης ανάλογο με αυτό που υπάρχει για την Ευρώπη.

Επόμενο κρίσιμο μέγεθος, το οποίο θα μείνει ανοιχτό μέχρι και το τέλος του μήνα, είναι αυτό του πληθωρισμού, καθώς οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων (ειδικά του φυσικού αερίου) παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις. Μέχρι στιγμής, το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ρεαλιστική μια πρόβλεψη για μέσο πληθωρισμό στο 9-9,5% σε ετήσιο επίπεδο, ενώ για το 2023 αναμένεται αξιόλογη υποχώρηση, αλλά όχι κάτω από το 4,5%.

Τα μέτρα στήριξης, που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το υπουργείο Οικονομικών και τα συναρμόδια υπουργεία, αναλύονται σε 1,2 δισ. για φέτος και 4,3 δισ. ευρώ για το 2023 και καλύπτουν όλες τις ηλικίες και τις εισοδηματικές τάξεις και κάποια από αυτά εκτείνονται και μετά το τέλος του επόμενου. Τα 2,3 δισ. είναι τα μέτρα στήριξης κατά της ενεργειακής κρίσης, 1,7 δισ. για την αντιμετώπιση της ανεργίας, 833 εκατ. ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους (μαζί με το νέο μισθολόγιο που θα ισχύσει από το 2024), 1,1 δισ. ευρώ για τους συνταξιούχους και για την αντιμετώπιση του κόστους στέγης 1,74 δισ. ευρώ, που θα ξεκινήσει ουσιαστικά το 2022 και θα ξεδιπλώνεται σταδιακά τα επόμενα χρόνια.

 Μείωση του χρέους

Πιο αισιόδοξα είναι τα νέα για τη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής της οικονομίας στην οποία, κατά περίπτωση, βοηθά και ο πληθωρισμός. Για παράδειγμα, το χρέος λόγω της θετικής ανάπτυξης για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το 2023, αλλά και του πληθωρισμού, αναμένεται να έχει και για τον επόμενο χρόνο μείωση περίπου 10% του ΑΕΠ. Φέτος αναμένεται μείωση περίπου 20% του ΑΕΠ, από το 193,3% το 2021. Για το 2023 αναμένεται το χρέος να αποκλιμακωθεί περαιτέρω, κοντά στο 163,5% του ΑΕΠ. Η πορεία αυτή θεωρείται ότι βοηθά και την εικόνα της χώρας στις αγορές, αλλά και τους οίκους αξιολόγησης, από τους οποίους περιμένουμε να αναβαθμίσουν μέσα στον επόμενο χρόνο την Ελλάδα στην ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα.

Παράλληλα με τη μείωση του χρέους, ο προϋπολογισμός θα βάλει και το στοίχημα ότι η οικονομία, παρά την κρίση και την ανάγκη συνέχισης στήριξης οικονομίας, θα περάσει από πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος σε πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στο 1% του ΑΕΠ το 2023.

Ειδήσεις σήμερα

ΔΕΘ 2022-Αλέξης Τσίπρας: Το «Πρόγραμμα-Θεσσαλονίκη νούμερο 2» και η αφωνία

ΠΑΣΟΚ: Αλλαγή γραμμής από Ανδρουλάκη

Οι τρεις «ένοχες» σιωπές του ΣΥΡΙΖΑ