Η σημαντική αναθεώρηση προς το χειρότερο από τις προβλέψεις του προσχεδίου

(προέβλεπε ύφεση 8,2% για φέτος και ανάπτυξη 7,5% του ΑΕΠ για τον επόμενο χρόνο) οφείλεται σε δύο παράγοντες που άλλαξαν τις τελευταίες τρεις εβδομάδες: το δεύτερο lockdown της οικονομίας και την οριζόντια αναθεώρηση του ύψους του ΑΕΠ από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. κατά 4,7 δισ. ευρώ για το 2018 και 4 δισ. ευρώ για το 2019, που επηρεάζει αρνητικά και το ΑΕΠ και του 2020 και του 2021.

Τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα αν δεν είχαν ενεργοποιηθεί τα μέτρα στήριξης από το ξέσπασμα της πανδημίας τον περασμένο Μάρτιο. Από τότε μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου μέσα από συνολικά 64 παρεμβάσεις για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών θα διατεθεί ένα συνολικό ποσό κοντά στα 24 δισ. ευρώ που θα συγκρατήσει την ύφεση κατά 7%. Χωρίς τα μέτρα η ύφεση για φέτος θα έφτανε το 17,5% του ΑΕΠ.

Το ίδιο σημαντικά και για το 2021 τα μέτρα στήριξης, τα οποία θα φτάσουν τα 7,46 δισ. ευρώ αφού θα δώσουν τα 2/5 της αναμενόμενης ανάπτυξης. Ειδικότερα, από την ανάπτυξη ύψους 4,8% του επόμενου χρόνου τα μέτρα στήριξης θα δώσουν το 2%, τα κεφάλαια ύψους 5,5 δισ. που θα εισρεύσουν από Ταμείο Ανάπτυξης το 2,5% και το 0,3% του ΑΕΠ αναμένεται να είναι η ανάπτυξη που θα έρθει αυτόματα λόγω της διακοπής των περιοριστικών μέτρων. Παρ’ όλα αυτά, αρμόδιες πηγές του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν χθες ότι η πρόβλεψη για ανάπτυξη είναι συντηρητική και υπάρχουν στοιχεία που θέλουν την ανάπτυξη να είναι μεγαλύτερη.

Επειδή όμως ακόμη κυριαρχεί η αβεβαιότητα για το τέλος της υγειονομικής κρίσης και παρά τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, ο Προϋπολογισμός περιλαμβάνει και ένα τεράστιο αποθεματικό ύψους 3 δισ. ευρώ (από 600 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί στο προσχέδιο) ειδικά για τις ανάγκες που υπάρχουν από τον κορονοϊό.

Σε γενικές γραμμές ο Προϋπολογισμός προβλέπει για τον επόμενο χρόνο ανάπτυξη που θα προέρχεται από επενδύσεις, εξαγωγές και κατανάλωση.

Η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να στηριχθεί από την εκ νέου θετική προοπτική της αγοράς εργασίας, αυξανόμενη κατά 3% έναντι του 2020. Η συνολική και η μισθωτή απασχόληση εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 3,8% και 4,5% αντίστοιχα, εν μέσω αύξησης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού κατά 2,7% σε ετήσια βάση.

Οι επενδύσεις, με… αρωγό τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναμένεται να καταγράψουν ρυθμό ετήσιας αύξησης 23,2%.

Οι καθαρές εξαγωγές υπηρεσιών αναμένεται να αυξηθούν κατά 22,7% συμβάλλοντας θετικά στο ΑΕΠ κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2021.

Η ανεργία προβλέπεται στο 17,9% του εργατικού δυναμικού, βελτιωμένη κατά μία ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2020, που αναμένεται να φτάσει στο 18,9%.

Η επίπτωση της υγειονομικής κρίσης στα δημόσια οικονομικά αναμένεται να είναι μεγάλη. Σε όρους ενισχυμένης εποπτείας το 2020, εκτιμάται ότι το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης θα κυμανθεί στο -9,9% του ΑΕΠ και το πρωτογενές αποτέλεσμα στο -7,2% του ΑΕΠ.

Αρνητικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα αναμένεται και για το 2021, στο -6,7% του ΑΕΠ, με το πρωτογενές αποτέλεσμα σε όρους ενισχυμένης εποπτείας στο -3,9% του ΑΕΠ.

Τα έσοδα

Το σύνολο των εσόδων Γενικής Κυβέρνησης σε ενοποιημένη βάση αναμένεται να ανέλθει σε 87.660 εκατ. ευρώ το 2021, έναντι 81.426 εκατ. ευρώ το 2020 και 89.827 εκατ. ευρώ το 2019.

Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 52.469 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.366 εκατ. ευρώ ή 6,9%, έναντι των εκτιμήσεων του 2020.

Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αναμένεται να έρθει από έμμεσους φόρους. Συγκεκριμένα από τους φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν έσοδα ύψους 26.401 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.430 εκατ. ευρώ ή 10,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Ειδικότερα:

Από το φόρο εισοδήματος αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 14.741 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.065 εκατ. ευρώ ή 7,8% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Ειδικότερα:

* Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 10.193 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 163 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020, και

* Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει αύξηση κατά 830 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020 και να διαμορφωθεί στα 3.416 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2021 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν (σε δημοσιονομική βάση) σε 67.184 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 2.148 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020.

Οι πρωτογενείς δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε δημοσιονομική βάση στα 61.484 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.998 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020 κυρίως λόγω της πρόβλεψης του Προϋπολογισμού για διακοπή των μέτρων στήριξης της οικονομίας μέσα στο 2021.

Οι δαπάνες παροχών σε εργαζομένους προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στα 13.531 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 120 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020. Η μεταβολή αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση των τακτικών αποδοχών και των εργοδοτικών εισφορών όσο και στη μείωση των πρόσθετων αποδοχών.

Οι δαπάνες για τις μεταβιβάσεις σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 30.804 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 5.755 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2020, λόγω της ανάγκης εφαρμογής λιγότερων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας, κάνοντας τη βασική θεώρηση ότι οι αρνητικές επιπτώσεις θα έχουν μετριαστεί.

Προσλήψεις

Στις δαπάνες για τις τακτικές αποδοχές θα υπάρχει μια αύξηση 185 εκατ. ευρώ αφού σχεδιάζονται προσλήψεις:

* Μόνιμων εκπαιδευτικών στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και προσλήψεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας,

* Στελεχών στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Πολιτική Προστασία και στην Αστυνομία, καθώς και

* Του νέου μισθολογίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Επιπλέον προβλέπονται αύξηση του αριθμού των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και πρόσληψη Μόνιμων Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (ΟΒΑ).

Στις δαπάνες καταγράφεται επίσης αύξηση ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ για δαπάνες ενίσχυσης της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ παραμένει σχεδόν αμετάβλητο στα 200 εκατ. και το κονδύλι διαχείρισης του μεταναστευτικού

Εναλλακτικό σενάριο

Στο κείμενο του Προϋπολογισμού περιλαμβάνεται και ένα εναλλακτικό σενάριο με ανάπτυξη για το 2021 μειωμένη κατά 1,5% σε σχέση με το βασικό σενάριο, δηλαδή στο 3,3% του ΑΕΠ.

Σε αυτή την περίπτωση το ΑΕΠ του 2021 (σε τρέχουσες τιμές) θα διαμορφωθεί σε 169,5 δισ.. ευρώ από 162,8 δισ.. ευρώ το 2020, έναντι ονομαστικού ΑΕΠ ύψους 171,9 δισ.. ευρώ το 2021 σύμφωνα με το βασικό σενάριο. Μία τέτοια μεταβολή του επιπέδου του ονομαστικού ΑΕΠ θα οδηγούσε σε επιδείνωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος κατά 0,74% του ΑΕΠ σε σχέση με το σενάριο του Προϋπολογισμού 2021.

Το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης κατά ESA θα διαμορφωνόταν σε -7,4% του ΑΕΠ έναντι -6,7% του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά ESA θα διαμορφωνόταν σε -4,5% του ΑΕΠ έναντι -3,8% του ΑΕΠ. Σε απόλυτους όρους, ο μειωμένος αυτός ονομαστικός ρυθμός μεγέθυνσης θα οδηγούσε σε επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ. Η επίδραση στο χρέος υπολογίζεται ότι θα είναι αμελητέα στο 0,1%

Χρέος

Το 2021 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 376.200 εκατ. ευρώ ή 218,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,0 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2020.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 340.000 εκατ. ευρώ ή 208,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 331.072 εκατ. ευρώ ή 180,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2019. Το 2021 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 343.200 εκατ. ευρώ (πίνακας 4.2) ή 199,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2020 .

Οι καθαρές δανειακές ανάγκες του προϋπολογισμού υπολογίζοντα στα 16,36 δισ. ευρώ ώστε να καλυφθεί η ανάγκη αποπληρωμής τοκοχρεολυσίων ύψους 11,3 δισ. και να χρηματοδοτηθούν και τα μέτρα στήριξης της επόμενης χρονιάς.

Από την έντυπη έκδοση