Οπως επισημαίνουν ειδικοί στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, πρόκειται για μια διαδικασία που θα αλλάξει τα δεδομένα καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι διαθέτουμε αποθέσεις φυσικού αερίου σημαντικής αξίας.

«Θετική εξέλιξη»

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, «πρόκειται αδιαμφισβήτητα για μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη παρά το γεγονός ότι έρχεται ύστερα από 8 χρόνια τεχνικών καθυστερήσεων στη διάρκεια των οποίων δεν έγινε σχεδόν τίποτα. Στη σημερινή κρίσιμη κλιματικά και ενεργειακά εποχή, ο εντοπισμός νέων κοιτασμάτων σε περιοχές μελών της Ε.Ε. αποτελεί ένα διπλά αισιόδοξο μήνυμα για την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης. Τα ελληνικά κοιτάσματα στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα μας αποκαλύψουν έναν ενεργειακό πλούτο ο οποίος θα συμβάλει αποφασιστικά όχι μόνο στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ελλάδας από τρίτες χώρες σε θέματα φυσικού αερίου αλλά θα ενισχύσει και την αγωνιώδη προσπάθεια των κρατών-μελών για εντοπισμό νέων πηγών τροφοδοσίας».

Οπως εξήγησε ο κ. Μανιάτης, ταυτόχρονα με τα μεγάλα γεωπολιτικά οφέλη που θα προκύψουν για τη χώρα, θα υπάρξουν και εξαιρετικά οφέλη για τις περιοχές στις οποίες εντοπίζονται κοιτάσματα, αφού, όπως είπε, έχει νομοθετηθεί από το 2011 το 25% των εσόδων του Δημοσίου να επενδύεται σε αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά έργα των περιοχών όπου εντοπίζονται κοιτάσματα. «Εύχομαι και ελπίζω ότι η προώθηση των ερευνών για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες στις ελληνικές θάλασσες και ταυτόχρονα η κατά το δυνατό ταχύτερη προώθηση του αγωγού EASTMED, ο οποίος τώρα πια είναι περισσότερο από ποτέ απολύτως απαραίτητος για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, θα υποστηριχθεί από όλα τα κόμματα καθώς αφορά σε βαθιά εθνικά πατριωτικά ζητήματα στα οποία έχουμε χρέος να συστρατευτούμε όλοι γιατί αυτό απαιτεί η πατρίδα από εμάς».

 ΑΥΣΤΗΡΑ ΜΕΤΡΑ

Προτεραιότητα η προστασία του περιβάλλοντος

Πηγές από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ξεκαθαρίζουν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως για να μπουν σε τροχιά υλοποίησης οι σεισμικές έρευνες, έγινε πρώτα η κατάλληλη προετοιμασία ώστε να υπάρξει μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο όπως χαρακτηριστικά τονίζουν, είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα του ΥΠΕΝ.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την Εθνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, οι γεωφυσικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν τους προσεχείς χειμερινούς μήνες με σκοπό την ελαχιστοποίηση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα αυστηρότερα και καλύτερα διεθνή πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως:

• Χρήση του πρωτοκόλλου «ήπιας εκκίνησης» για να διασφαλιστεί ότι τα θαλάσσια θηλαστικά μπορούν να απομακρυνθούν προσωρινά από την περιοχή διενέργειας των γεωφυσικών ερευνών πριν απ’ την έναρξή τους.
• Διπλασιασμός των παρατηρητών των θαλάσσιων θηλαστικών πάνω στα ερευνητικά πλοία που διενεργούν τις γεωφυσικές έρευνες για να διασφαλιστεί η προστασία των κητωδών και άλλων ειδών θαλάσσιας ζωής εντός της ζώνης ασφαλείας.
• Επέκταση της ακτίνας της ελάχιστης ζώνης ασφαλείας γύρω από το πλοίο που διενεργεί τις γεωφυσικές έρευνες σε περίπτωση εντοπισμού μεγάλων θαλάσσιων ζώων.
• Περίοδος αναμονής 30 λεπτών πριν απ’ την έναρξη και παύση κάθε ερευνητικής δραστηριότητας.
• Παθητική ακουστική παρακολούθηση υποβρύχιων ήχων για τη μέτρηση των επιπέδων θαλάσσιου θορύβου για τον εντοπισμό θαλάσσιων θηλαστικών.
• Εφαρμογή ζώνης αποκλεισμού 1 χιλιομέτρου γύρω από τις περιοχές «Natura» καθώς και απ’ τις ιχθυοκαλλιέργειες.
• Παρακολούθηση με εναέρια μέσα των κητωδών κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των ερευνών.
• Πλήρης συμμόρφωση με όλους τους εφαρμοστέους κανονισμούς και οδηγίες σύμφωνα με τις συμβάσεις MARPOL VI και ACCOBAMS και τις κατευθύνσεις του JNCC.

Στόχος

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων και η ExxonMobil έχουν αναβαθμίσει τον στόχο για πρόσκτηση 11.000 χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων τη χειμερινή περίοδο 2022-2023, έναντι 6.500 χιλιομέτρων που είχε τεθεί ως στόχος τον Απρίλιο.

Υπενθυμίζεται ότι και στις δύο περιοχές η πλειοψηφία των δικαιωμάτων έρευνας ανήκει στην ExxonMobil η οποία, ύστερα από την αποχώρηση της γαλλικής ΤotalEnergies, ελέγχει το 70% των δικαιωμάτων ενώ το υπόλοιπο 30% ανήκει στην Hellenic Energy (ΕΛΠΕ). Οι συμβάσεις μίσθωσης των δύο περιοχών είχαν κυρωθεί από τη Βουλή το 2019.

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι με την έναρξη των σεισμογραφικών ερευνών στα εν λόγω οικόπεδα με ερευνητικά πλοία, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως 2 μήνες, έπεται η συλλογή των δεδομένων, για να τρέξει η διαδικασία να αναδημιουργηθεί η εικόνα του υπεδάφους των περιοχών που ερευνήθηκαν. Μόλις ολοκληρωθεί και αυτή η διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως 6 μήνες, θα ακολουθήσει η διαδικασία προσδιορισμού, δηλαδή αν τα εν λόγω οικόπεδα είναι κατάλληλα για εξόρυξη, η σύνταξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ερευνητική γεώτρηση και η έναρξη διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης. Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ, εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περί τον έναν χρόνο, μέχρι να ληφθεί οριστική απόφαση. Εφόσον είναι θετική, δηλαδή να προχωρήσουν οι διαδικασίες, οι ερευνητικές γεωτρήσεις μπορούν να ξεκινήσουν το 2025.

Με αριθμοιύς

» 2022-2024: Σεισμικές έρευνες

» 2024-2026: Διερευνητικές γεωτρήσεις

» 2026-2027: Ανάπτυξη κοιτάσματος

» 2027-2028: Παραγωγή φυσικού αερίου

Σεισμικές έρευνες από HELLENiQ Energy στο Ιόνιο

Την έναρξη τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών στα δυο θαλάσσια οικόπεδα «Κυπαρισσιακός Κόλπος» και «Ιόνιο» προανήγγειλε ο επικεφαλής της Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισης κατά την τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές το απόγευμα της Πέμπτης που ακολούθησε τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων εννεάμηνου.

«Η ερμηνεία των δεδομένων από τα σεισμικά δύο διαστάσεων ολοκληρώθηκε, έχουμε αρκετά στοιχεία για να προχωρήσουμε σε τρισδιάστατες έρευνες τις επόμενες εβδομάδες», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η εκκίνηση του δεύτερου γύρου σεισμικών ερευνών στα δυο θαλάσσια μπλοκ του Ιουνίου σημαίνει ότι στο προσεχές μέλλον θα «τρέχουν» έρευνες σε πέντε οικόπεδα ταυτόχρονα, αφού ξεκίνησαν επισήμως και οι σεισμικές έρευνες στα δυο θαλάσσια οικόπεδα «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» από την κοινοπραξία ExxonMobil – Helleniq Energy, ενώ εδώ και λίγες μέρες σε εξέλιξη βρίσκονται και οι τρισδιάστατες έρευνες που διενεργεί η Energean στο «Μπλοκ 2» στο Ιόνιο, στα όρια της ΑΟΖ Ελλάδας-Ιταλίας.

Δεκαετής κάλυψη από το κοίτασμα των Ιωαννίνων

Μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες από την Energean για το κοίτασμα των Ιωαννίνων και θα γίνει δοκιμαστική γεώτρηση (στεριά) το 2023. «Οταν λέμε σοβαρές πιθανότητες για ένα πρωτοπόρο κοίτασμα, δηλαδή κοίτασμα που δεν έχει γύρω του άλλες προηγούμενες γεωτρήσεις, είναι της τάξης του 15%, κάτω από 15%, αυτό θεωρείται πολύ πιθανό», είπε.

«Το 1997 υπογράψαμε τις πρώτες συμβάσεις για έρευνες»

Το σύνθημα για οικονομική και γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας δίνει το πλοίο «Sanco Swift», που εδώ και λίγα 24ωρα έχει απλώσει καλώδια σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νότια της Πελοποννήσου και δυτικά της Κρήτης. Η απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να ανακοινώσει την έναρξη σεισμικών ερευνών από την ExxonMobil για την αναζήτηση υδρογονανθράκων αιφνιδίασε την κοινή γνώμη, όχι όμως και τους επιστήμονες που παρακολουθούν εδώ και χρόνια τις εξελίξεις σχετικά με τον ελληνικό ορυκτό πλούτο. Οι αρχικές έρευνες, μάλιστα, είχαν ξεκινήσει πριν από 25 χρόνια, όπως αποκαλύπτει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής η Τερέζα Φωκιανού, πρόεδρος της Επιτροπής Υδρογονανθράκων του Ινστιτούτου Ενέργειας και πρώην πρόεδρος της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου.

«Το 1997 υπογράψαμε τις πρώτες συμβάσεις με ξένες πετρελαϊκές εταιρίες από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Ουγγαρία για έρευνες σε 4 περιοχές της Δυτικής Ελλάδας. Οι εταιρίες αυτές ξόδεψαν 100 εκατ. δολάρια, ωστόσο, όχι μόνο δεν προχώρησαν οι έρευνες αλλά καταργήθηκε και η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου. Μάλιστα, τότε, το ποσοστό που είχε συμφωνηθεί να πάρει το Ελληνικό Δημόσιο, αν βρίσκονταν κοιτάσματα, ήταν 65%, ενώ τώρα δύσκολα θα ξεπεράσει το 35%. Αλλά και πρόσφατα, το 2016, ήρθαν η Total και η ExxonMobil να ζητήσουν τα οικόπεδα όπου γίνεται τώρα η έρευνα. Ομως, για να περάσει ο νόμος από τη Βουλή φτάσαμε στο 2019, ενώ και με τις προσφυγές στο ΣτΕ φτάσαμε στο 2022 και η Total στο μεταξύ αποχώρησε. Τώρα τουλάχιστον υπάρχει πολιτική βούληση να γίνουν οι έρευνες», λέει η κ. Φωκιανού.

ΔΡ ΗΛΙΑΣ ΚΟΝΟΦΑΓΟΣ (ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ): «Φυσικό αέριο αξίας 500 δισ. ευρώ θα καλύψει τις ανάγκες μας για δεκαετίες»

Το παρασκήνιο πίσω από την ανακοίνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη εξηγεί στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο δρ Ηλίας Κονοφάγος, μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών. «Ο πρωθυπουργός ενημερώθηκε πρόσφατα από τη Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων ΕΔΕΥ Α.Ε. για το ενδιαφέρον της ExxonMobil να συνεχίσει τις έρευνες για φυσικό αέριο νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, αλλά και για τις δεκάδες ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο και το Ισραήλ. Ενημερώθηκε, επίσης, για τους χαρτογραφηθέντες στόχους κοιτασμάτων στο Ιόνιο και την Κρήτη παρόμοιους με το ανακαλυφθέν γιγαντιαίο κοίτασμα τύπου “ΖΟΡ” στην Αίγυπτο. Οπότε και έδωσε τις σχετικές εντολές για μια γενικότερη επίσπευση των θαλάσσιων ερευνών υδρογονανθράκων».

Παράλληλα, ο κ. Κονοφάγος δεν κρύβει την αισιοδοξία του για την πορεία των ερευνών θεωρώντας ότι θα εντοπιστούν σημαντικά κοιτάσματα. «Από δω και πέρα τόσο στις παραχωρήσεις του Ιονίου Πελάγους όσο και μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης θα διεξαχθούν σεισμικές έρευνες δύο διαστάσεων (2D). Eφόσον επιβεβαιωθούν οι στόχοι, αμέσως μετά θα διεξαχθούν σεισμικές έρευνες τριών διαστάσεων (3D) για να βαθμολογηθεί το ενδιαφέρον για γεώτρηση και πιστοποίηση αποθεμάτων φυσικού αερίου. Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για τα αποτελέσματα, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα έχουν χαρτογραφηθεί στην ελληνική θαλάσσια επικράτεια 30 στόχοι παρόμοιοι με το ανακαλυφθέν κοίτασμα “ΖΟΡ” στην Αίγυπτο. Λαμβάνοντας υπόψη μία πιθανότητα ανακάλυψης κοιτασμάτων 20% στην Ανατολική Μεσόγειο (1 στις 5 γεωτρήσεις βρίσκει κοίτασμα), θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν στην Ελλάδα τουλάχιστον 6 κοιτάσματα “ΖΟΡ” που η αξία του καθενός υπολογίζεται σήμερα σε 200 δισ. ευρώ», λέει ο διακεκριμένος επιστήμονας αναφέροντας αριθμούς που ζαλίζουν μαζί με την εκτίμηση ότι η Ελλάδα μπορεί όχι μόνο να αποκτήσει αυτάρκεια σε φυσικό αέριο, αλλά και να καλύψει μέρος των αναγκών της Ευρώπης.

«Συνολικά η επόμενη 25ετία θα μπορούσε να αποφέρει στην Ελλάδα από 2,5 τρισ. έως και 5 τρισ. κυβικά μέτρα (m³) φυσικού αερίου, δηλαδή κατά μέσο όρο μία ελάχιστη αξία 500 δισ. ευρώ ικανή να καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας για πολλές δεκαετίες, αλλά και εν μέρει της Ευρώπης. Η επόμενη περιοχή που θα πρέπει να περιμένουμε σεισμικές έρευνες τριών διαστάσεων είναι το Ιόνιο Πέλαγος, αλλά και νότια της Κρήτης, και αργότερα μεταξύ Κύπρου και Κρήτης», καταλήγει ο κ. Κονοφάγος.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ (ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ): «Το υπέδαφος μοιάζει με περιοχές όπου υπάρχουν άλλα κοιτάσματα»

Πιο συγκρατημένος στις εκτιμήσεις του είναι ο Μιχάλης Μαθιουδάκης, αναλυτής Ενεργειακής Στρατηγικής, ακαδημαϊκός διευθυντής του Greek Energy Forum και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα ενέργειας, αφού -όπως εξηγεί- η μόνη ένδειξη που έχουμε είναι οι ομοιότητες του υπεδάφους με άλλες περιοχές όπου έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα.

«Για να είμαστε αντικειμενικοί, έχουμε κάποιες πρώιμες ενδείξεις και αυτοί που είναι αισιόδοξοι βασίζονται στο ότι το υπέδαφος μοιάζει με περιοχές όπου υπάρχουν άλλα κοιτάσματα, όπως στην Αίγυπτο».

Το χρονοδιάγραμμα για την άντληση υδρογονανθράκων ξεδιπλώνεται σε μια εννιαετία, σύμφωνα με τον κ. Μαθιουδάκη, πλέον όμως γίνονται προσπάθειες αυτό το διάστημα να γίνει πιο σύντομο. «Υπάρχουν τρία στάδια που το καθένα διαρκεί τρία έτη. Στο πρώτο στάδιο απλώνονται τα καλώδια, στο δεύτερο γίνονται δοκιμαστικές γεωτρήσεις, δηλαδή μπαίνει τρυπάνι να δει τι ποσότητες υπάρχουν, και στο τρίτο θα στηθούν κανονικά τα γεωτρύπανα για την εξόρυξη. Στην προκειμένη περίπτωση, γίνεται προσπάθεια οι τριετίες να γίνουν διετίες και να έχουμε αποτέλεσμα σε έξι χρόνια».

Το πιο ώριμο οικόπεδο της χώρας, όπως εξηγεί ο κ. Μαθιουδάκης, είναι αυτό στα Γιάννενα, καθώς έχει ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο, ωστόσο, επειδή δεν πρόκειται για θαλάσσια αλλά για χερσαία περιοχή, μένει να φανεί τι αντιδράσεις θα υπάρξουν από την τοπική κοινωνία. Σημαντικό είναι, όπως λέει ο αναλυτής Ενεργειακής Στρατηγικής, να ξεκινήσουν οι έρευνες και στο Κατάκολο, καθώς, αν αρχίσει μια εξόρυξη, θα έχουν και οι εταιρίες εικόνα και θα κρίνουν αν θα τρυπήσουν περαιτέρω, αφού μιλάμε για επενδύσεις της τάξης των 50 και 100 εκατομμυρίων δολαρίων.