Εκτιμάται ότι οι συνταξιούχοι με απασχόληση, περιστασιακή ή μονιμότερη, είναι σε ετήσια βάση περίπου 100.000.

Με το προηγούμενο καθεστώς, που ήταν σε ισχύ ως τον Δεκέμβριο του 2023, είχαν δηλώσει ότι απασχολούνται 40.000 συνταξιούχοι και είχαν ως ποινή μείωση της σύνταξης κατά 30% λόγω απασχόλησης. Το πέναλτι 30% καταργήθηκε με το νόμο 5078/2023 και θεσπίστηκε μια μικρότερη κράτηση με 10% επί των αποδοχών από την εργασία για όσους είναι μισθωτοί και με προσαύξηση εισφορών 50%, εφόσον ασκούν ελεύθερο επάγγελμα. Με το νέο καθεστώς, οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι λαμβάνουν τη σύνταξη χωρίς μείωση και ανάλογα με το αν είναι μισθωτοί ή επαγγελματίες έχουν υποχρέωση να καταβάλουν την ανάλογη κράτηση-εισφορά.

Το κίνητρο για να προχωρήσουν σε δήλωση της απασχόλησής τους περισσότεροι συνταξιούχοι είναι, αφενός, η κατάργηση της μείωσης 30% στη σύνταξη και, αφετέρου, το γεγονός ότι με δήλωση της εργασίας μαζεύουν εισφορές που θα τους δώσουν μια μικρή προσαύξηση στη σύνταξη. Το πιο σημαντικό δε είναι ότι με δήλωση απασχόλησης γλιτώνουν τους ελέγχους και το πρόστιμο που επιβάλλεται σε συνταξιούχους που εργάζονται παράνομα, το οποίο είναι ίσο με 12 συντάξεις.

Η δήλωση θα υποβληθεί ηλεκτρονικά σε ειδική πλατφόρμα, η οποία θα είναι έτοιμη για λειτουργία μέσα στις επόμενες μέρες από τον ΕΦΚΑ.

Οι συνταξιούχοι θα πρέπει να δηλώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τον ΑΜΚΑ και τον ΑΦΜ τους, ώστε στη συνέχεια ο ΕΦΚΑ να προχωρήσει σε διασταυρώσεις με την εφορία και το σύστημα «Εργάνη» για να εξακριβωθούν το είδος της απασχόλησης (μισθωτή εργασία, αυτοαπασχόληση, ελεύθερο επάγγελμα), το ύψος της αμοιβής και ο πόρος που θα πρέπει να εισπραχθεί υπέρ του ΕΦΚΑ.

Οι κρατήσεις που αντιστοιχούν στην απασχόληση για τον μήνα Ιανουάριο θα εισπραχθούν σε μία δόση μετά τη δήλωση των συνταξιούχων.

Οι συνταξιούχοι που απασχολούνται ως μισθωτοί θα έχουν κράτηση 10% στην αμοιβή της εργασίας τους. Αν είναι αυτοαπασχολούμενοι με κύρια και επικουρική ασφάλιση -όπως γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί- θα καταβάλουν στον ΕΦΚΑ τις μηνιαίες τους εισφορές με προσαύξηση 40% (για κύρια και επικουρική). Οσοι απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς επικουρική ασφάλιση θα καταβάλουν την εισφορά κύριας ασφάλισης με προσαύξηση 50%.

Για τους αυτοαπασχολούμενους συνταξιούχους και όσους ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, τα έσοδα από την προσαύξηση των εισφορών θα εισπράττονται μέσα από τα μηνιαία ειδοποιητήρια του ΕΦΚΑ.

Για τους μισθωτούς, η απόδοση της κράτησης 10% υπέρ του ΕΦΚΑ θα γίνεται μέσω των ΑΠΔ που υποβάλουν οι εργοδότες κάθε μήνα για το προσωπικό που απασχολούν.

Τι ισχύει για την απασχόληση συνταξιούχων στο Δημόσιο και ποιοι εξαιρούνται των κρατήσεων;

Οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και είναι κάτω των 62 ετών θα έχουν αναστολή σύνταξης και πλήρη μισθό χωρίς κρατήσεις 10%. Οταν συμπληρωθεί το 62ο έτος, η σύνταξη επαναχορηγείται στο 100% και ο συνταξιούχος θα έχει κράτηση 10% στο μισθό. Το ηλικιακό όριο της αναστολής μπορεί και να αυξάνεται, όπως αναφέρει ο νέος νόμος. Με τον νέο καθεστώς θα μπορούν να εργάζονται και συνταξιούχοι αναπηρίας χωρίς κρατήσεις. Εξαιρούνται επίσης από κάθε κράτηση οι πολύτεκνοι, οι αγρότες συνταξιούχοι του ΟΓΑ που συνεχίζουν την αγροτική δραστηριότητα, οι συνταξιούχοι άλλων Ταμείων που ασκούν αγροτική δραστηριότητα από την οποία αποκτούν ετήσιο εισόδημα ως 10.000 ευρώ, οι συνταξιούχοι ειδικών κατηγοριών (ψυχικά ασθενείς, λογοτέχνες κ.ά.).

Μέχρι και 292 ευρώ το κέρδος για συνταξιούχους που δηλώνουν την απασχόληση

Οι συνταξιούχοι που θα δηλώσουν ότι εργάζονται έχουν κέρδος από την κατάργηση της μείωσης 30% και από την προσαύξηση σύνταξης με τα ένσημα της εργασίας τους.

Για παράδειγμα:

*Συνταξιούχος που λαμβάνει 724 ευρώ σύνταξη και δήλωνε και πριν ότι εργαζόταν με μισθό 765 ευρώ είχε μείωση 217 ευρώ στη σύνταξη και του έμεναν στην τσέπη 1.166 ευρώ από σύνταξη και εργασία. Με το νέο καθεστώς θα του μένουν 1.307 ευρώ, που σημαίνει ότι θα έχει αύξηση κατά 141 ευρώ.

*Συνταξιούχος που λαμβάνει 1.540 ευρώ σύνταξη (κύρια και επικουρική) και δήλωνε ότι εργαζόταν με μισθό 1.700 ευρώ είχε μείωση 462 ευρώ στη σύνταξη και του έμεναν 2.543 ευρώ από σύνταξη και εργασία. Με το νέο καθεστώς θα του μένουν 2.835 ευρώ, που σημαίνει ότι θα έχει αύξηση εισοδήματος κατά 292 ευρώ το μήνα.

Για κάθε έτος απασχόλησης οι συνταξιούχοι θα έχουν προσαύξηση στη σύνταξη, που υπολογίζεται με συντελεστή αναπλήρωσης 0,77% επί του μισθού εργασίας.

Για παράδειγμα:

*Συνταξιούχος που απασχολείται ως μισθωτός για 2 έτη και έχει μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 800 ευρώ θα πάρει έξτρα αύξηση 12 ευρώ στη σύνταξη.

*Συνταξιούχος που απασχολείται για 5 έτη με μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 1.500 ευρώ θα πάρει έξτρα αύξηση 58 ευρώ στη σύνταξη.

Αν είναι ελεύθερος επαγγελματίας, οι εισφορές κλάδου σύνταξης (με την προσαύξηση 50%) μετατρέπονται σε μισθό με τον τύπο: ποσό μηνιαίας εισφοράς/0,20=μηνιαίος μισθός.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος – ελεύθερος επαγγελματίας που πληρώνει την εισφορά πρώτης κατηγορίας (175 ευρώ) με προσαύξηση 50% και δίνει 263 ευρώ τεκμαίρεται ότι έχει μισθό 1.312 ευρώ. Με 4 έτη απασχόλησης στην ίδια κατηγορία, θα αναμένει μια αύξηση σύνταξης κατά 50 με 60 ευρώ.

Οι αλλαγές για συνταξιούχους που εργάζονται

(*) Εχουν υπολογιστεί ασφαλιστικές κρατήσεις εργαζομένου με 13,85%