Στις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης η έξοδος ξεκινά από τα 58 για τις μητέρες με ανήλικο τέκνο ως το 2012, ενώ για τους ασφαλισμένους στα βαρέα, τα όρια ηλικίας δεν μεταβλήθηκαν και παραμένουν στα 55 ως 57 για τις γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012, εκ των οποίων οι 3.600 στα βαρέα, και μεταξύ 55 ως 60 για τους άνδρες (και γυναίκες) που συμπλήρωσαν τις 10.500 ημέρες ως το 2015 με 7.500, εξ αυτών σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Τη μικρότερη επιβάρυνση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης έχουν οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν με εργασία ή και αναγνωρίσεις ως 5 πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ως το 2012 και έχουν κλείσει το 58ο ή το 59ο έτος.

Οι κατηγορίες των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ και οι προϋποθέσεις εξόδου από τα 59 με πλήρη σύνταξη είναι:

1. Γυναίκες ασφαλισμένες πριν από το 1992 που συμπλήρωσαν το 55ο έτος ως το 2010 με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 100 ανά έτος την προηγούμενη πενταετία, παίρνουν πλήρη στα 60 και στα 60,11 ετών, εφόσον το 60ό έτος συμπληρώθηκε μετά τις 19/8/2015.

2. Γυναίκες ασφαλισμένες πριν από το 1992 που συμπλήρωσαν τα 55 το 2011 και το 2012 και έχουν 4.500 ημέρες ασφάλισης παίρνουν μειωμένη αφού έχουν 100 ημέρες ασφάλισης κατ’ έτος στην τελευταία πενταετία. Στις περιπτώσεις αυτές η ηλικία συνταξιοδότησης είναι κλειδωμένη (από τα 56 και τα 57) και οι ασφαλισμένες έχουν μόνο να κυνηγήσουν τα 100 ένσημα στην τελευταία πενταετία. Κερδισμένες είναι όσες είχαν ως το 2010 το 55ο έτος με 4.500 ημέρες ασφάλισης, γιατί έτσι κλειδώνουν την έξοδο από το 60ό έτος ως το 60ό και 11 μήνες.

3. Μητέρες -με έναρξη ασφάλισης στο ΙΚΑ πριν από το 1993- που συμπλήρωσαν ως το 2010 τις 5.500 ημέρες και είχαν ανήλικο παιδί παίρνουν μειωμένη με το όριο που ισχύει όταν κλείσουν τα 50 και πλήρη με το όριο που ισχύει για τα 55. Για παράδειγμα, με 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 και ανήλικο παιδί, η ηλικία εξόδου είναι 55 για την πλήρη σύνταξη. Αν όμως το 55ο έτος συμπληρώθηκε το 2016, η ηλικία συνταξιοδότησης είναι 58, αν συμπληρώνεται το 2017, η ηλικία συνταξιοδότησης είναι 59,6 ετών, ενώ αν το 55ο έτος συμπληρώνεται το 2018, η έξοδος είναι στα 61. Αν η ασφαλισμένη είναι 50 το 2016, παίρνει μειωμένη στα 56,9, ενώ αν κλείσει τα 50 το 2017, θα βγει στα 58,5 με μειωμένη.

4. Μητέρες που συμπλήρωσαν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 με ανήλικο τέκνο παίρνουν πλήρη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν το 57ο έτος και μειωμένη με το 52ο έτος. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη 57 ετών το 2018 θα βγει με πλήρη στα 59,6. Αν κλείσει τα 57 το 2018, θα πάρει σύνταξη στα 60,9, αν γίνει 57 ετών το 2019, θα πάρει πλήρη στα 62 κ.ο.κ.

5. Γυναίκες που συμπλήρωσαν τις 5.500 ημέρες το 2012 και είχαν ανήλικο, παίρνουν πλήρη σύνταξη με το όριο που ισχύει όταν κλείσουν τα 60 και μειωμένη με το αντίστοιχο όριο που ισχύει όταν κλείσουν τα 55. Για να αποφύγουν όμως την έξοδο με αυξημένα όρια ηλικίας, συμφέρει να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους (ως και 1.200 ημέρες) ώστε να συμπληρώσουν τις 5.500 ημέρες το 2011 και έτσι να κατοχυρώσουν τις ηλικίες των 57 και 52.

6. Γυναίκες που συμπληρώνουν 10.000 ημέρες ασφάλισης ως το 2012 και συνολικά ως 10.800 μέχρι την ηλικία συνταξιοδότησης, παίρνουν πλήρη σύνταξη με τα νέα όρια ηλικίας εφόσον συμπληρώνουν τα 57, 58 και 58,6 από 19/8/2015 και μετά. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη με 10.000 ημέρες το 2011 κατοχυρώνει την ηλικία των 58 για πλήρη σύνταξη. Αν τα 58 τα συμπληρώνει το 2017, θα συνταξιοδοτηθεί με το νέο όριο ηλικίας που είναι 61,5 ετών. Αν οι 10.000 ημέρες συμπληρώνονταν μετά το 2013, θα έβγαινε είτε στα 67 είτε στα 62, αλλά με 12.000 ένσημα (40 χρόνια).

7. Ανδρες και γυναίκες με 10.500 ημέρες ως το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με συνολικό χρόνο ως 10.800 ημέρες ασφάλισης και με τα όρια ηλικίας που ισχύουν για το 58ο έτος από 19/8/2015 και μετά. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 10.500 ένσημα το 2011 (35 χρόνια) κατοχυρώνει την ηλικία των 58 και θα βγει στη σύνταξη με το νέο όριο ηλικίας που ισχύει για το 58ο έτος αν το συμπληρώνει μετά τις 19/8/2015. Αν κλείνει τα 58 ετών το 2016, θα συνταξιοδοτηθεί στα 59, αν κλείνει τα 58 το 2017, συνταξιοδοτείται στα 59,6, ενώ αν κλείνει τα 58 το 2020, θα πάρει σύνταξη στα 61. Για να συμπληρώσουν τις 10.500 ημέρες το 2011, έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν ως 1.200 ημέρες από πλασματικούς χρόνους.

8. Ανδρες και γυναίκες με 10.500 ημέρες το 2012 κατοχυρώνουν το 59ο έτος και ακολουθούν το νέο όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται κατά το έτος που γίνονται 59 χρονών. Για να υποβάλουν αίτηση θα πρέπει στην ηλικία συνταξιοδότησης να έχουν συνολικά 11.100 ημέρες ασφάλισης. Ετσι όσοι έκλεισαν τα 59 το 2016 συνταξιοδοτούνται στα 59,9 μήνες, όσοι γίνουν 59 το 2017, παίρνουν σύνταξη στα 60,2 μήνες, ενώ σταδιακά το όριο αυξάνεται σε 60,6 μήνες το 2018, στα 60,11 μήνες το 2019, στα 61,3 μήνες το 2020, στα 61,8 μήνες το 2021 και στα 62 από το 2022 και μετά. Εχουν δικαίωμα εξαγοράς ως 1.500 ημερών από πλασματικούς χρόνους για να συμπληρώσουν τις 10.500 ημέρες το 2012.

Η έξοδος με «βαρέα»

Οσοι είναι στα βαρέα (παλαιοί μέχρι το 1992 και νέοι μετά το 1993 ασφαλισμένοι) δεν έχουν μεταβολή και τα όρια ηλικίας παραμένουν ίδια.

1. Οι γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ πριν από το 1992 θα πρέπει να έχουν 4.500 ένσημα και 3.600 εξ αυτών σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα ως το 2012, για να κατοχυρώσουν την έξοδο στη σύνταξη σε ηλικίες 55, 56 ή 57. Από το χρόνο των βαρέων θα πρέπει να έχουν τις 1.000 ημέρες στα 13 τελευταία χρόνια. Στα 55 μπορούν να αποχωρήσουν όσες είχαν το χρόνο ασφάλισης (4.500 ημέρες) με βαρέα (3.600 ημέρες) ως το 2010, εφόσον οι 1.000 ημέρες στα βαρέα πραγματοποιήθηκαν από το 1998 ως το 2010. Στα 56 βγαίνουν όσες είχαν το χρόνο ασφάλισης το 2011 και στα 57 όσες συμπλήρωσαν τις 4.500 ημέρες, ή τις 3.600 στα βαρέα, το 2012, εκ των οποίων οι 1.000 από το 2000 ως το 2012.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένη που είχε το 2011 τα 3.600 στα βαρέα, αλλά ο συνολικός χρόνος των 4.500 ημερών συμπληρώθηκε το 2012, θα συνταξιοδοτηθεί όταν θα γίνει 57 ετών. Οι γυναίκες που βγήκαν από το καθεστώς των βαρέων το 2012 με τη νέα λίστα που είναι σε ισχύ έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο ως 300 ημέρες στα βαρέα στην περίπτωση που λόγω της εξαίρεσής τους από τη λίστα δεν συμπλήρωσαν τις 3.600 στα βαρέα το 2012. Οσες συμπληρώνουν είτε τις 4.500 ημέρες είτε τις 3.600 ημέρες στα βαρέα από 1ης/1/2013 και μετά, παίρνουν πλήρη σύνταξη στα 62. Στην ίδια ηλικία (62) καθορίστηκε και το όριο ηλικίας νέων ασφαλισμένων από 1ης/1/1993 και μετά που ασφαλίζονται με καθεστώς βαρέων, με τη διαφορά ότι αντί για 3.600 ένσημα, χρειάζονται 3.375 στα βαρέα.

2. Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με 10.500 ένσημα ως το 2015, εκ των οποίων 7.500 βαρέα, αποχωρούν από τα 55 ως τα 60 με πλήρη και από 53 ως 58 με μειωμένη. Οσοι συμπληρώνουν τις 10.500 με 7.500 βαρέα από το 2015 και μετά βγαίνουν στα 60 με μειωμένη και στα 62 με πλήρη σύνταξη. Οι σφαλισμένοι έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν ως και 2.100 ημέρες (αφού έχουν τις 7.500 στα βαρέα) για να συμπληρώσουν τις 10.500 και να κατοχυρώνουν μικρότερη ηλικία συνταξιοδότησης.

Για παράδειγμα, με 7.500 ημέρες στα βαρέα το 2012, και συνολικά 9.000 ημέρες, ο ασφαλισμένος έχει δικαίωμα να εξαγοράσει τις υπόλοιπες 1.500 ημέρες για να κατοχυρώσει τα όρια ηλικίας του 2012, δηλαδή να πάρει πλήρη σύνταξη από τα 56,6 ή μειωμένη από τα 54,6.

Κώστας Κατίκος

Από το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» της έντυπης έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου