Το μέσο εφάπαξ για το Δημόσιο, που έχει και τους περισσότερους συνταξιούχους, διαμορφώνεται στις 23.275 ευρώ με βάση τις πληρωμές του 2024, ενώ το 2023 ήταν υψηλότερο, στις 24.417 ευρώ.

Για το 2025, το μέσο εφάπαξ στο Δημόσιο αναμένεται να διαμορφωθεί στα ίδια, αν όχι και σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2024, με ένα εύρος ποσού μεταξύ 23.000 ευρώ και 22.000 ευρώ. Το αν θα μείνει στα ίδια επίπεδα το εφάπαξ ή θα πάει πιο κάτω, έχει να κάνει με δύο παράγοντες: α) με τις συντάξιμες αποδοχές και β) με τα έτη ασφάλισης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι κατά τη συνταξιοδότησή τους. Υψηλές συντάξιμες αποδοχές και περισσότερα έτη «φρενάρουν» τις μειώσεις του εφάπαξ.

Το γενικό μέσο εφάπαξ για το σύνολο των 36 Ταμείων διαμορφώνεται στις 18.425 ευρώ για το 2024, από 20.527 ευρώ που ήταν το 2023.

Σύμφωνα με τα στοιχεία πληρωμών που αποκαλύπτει σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», σε 17  από τα 36 πρώην Ταμεία Πρόνοιας το εφάπαξ αυξήθηκε στις πληρωμές του 2024 και στα υπόλοιπα 19 μειώθηκε.

Στο Δημόσιο, η μείωση στο μέσο εφάπαξ είναι 1.142 ευρώ και στο σύνολο των Ταμείων η μείωση στο μέσο εφάπαξ έφτασε στις 2.102 ευρώ το 2024 σε σχέση με το 2023.

Η μείωση οφείλεται στις αλλαγές που έγιναν μετά το 2014 στον υπολογισμό του εφάπαξ και που οδηγούν, χρόνο με τον χρόνο, πιο κάτω τα ποσά που παίρνουν οι συνταξιούχοι για τα ίδια έτη ασφάλισης.

Για παράδειγμα, το εφάπαξ για τους πολιτικούς υπαλλήλους με 35 έτη στο Δημόσιο έφτανε το 2015 στις 32.000 ευρώ και μία δεκαετία μετά έχει πέσει στις 22.000 ευρώ. Η μείωση οφείλεται στον τρόπο υπολογισμού του ποσού που δικαιούνται να πάρουν οι συνταξιοδοτηθέντες υπάλληλοι για τα χρόνια ασφάλισης από το 2015 και μετά. Για το διάστημα αυτό λοιπόν, οι ασφαλισμένοι παίρνουν πίσω άτοκα τις εισφορές που κατέβαλαν στους κλάδους Πρόνοιας όπου ανήκουν, ενώ για τα έτη ασφάλισης ως το 2014 το εφάπαξ υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών τους για την πενταετία 2009-2013.

Στην πράξη, το πρώτο κομμάτι του εφάπαξ, αυτό που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης ως το 2014, είναι αυτό που αποδίδει περισσότερα στους συνταξιούχους, ενώ το δεύτερο κομμάτι, που αναλογεί στα έτη ασφάλισης από το 2015 και μετά, είναι «μηδενικής απόδοσης», καθώς ο αλγόριθμος του εφάπαξ είναι τέτοιος που επιστρέφει τις εισφορές στους συνταξιούχους. Αν συνυπολογιστεί, δε, το γεγονός ότι η επιστροφή αυτή είναι και άτοκη, τότε, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό, το τμήμα εφάπαξ για τα έτη ασφάλισης μετά το 2015 καταλήγει να είναι μικρότερο από τις εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι.

Αντίδοτο, όμως, στις μειώσεις του εφάπαξ είναι η αύξηση των ετών ασφάλισης. Στην πράξη, για να πάρουν οι ασφαλισμένοι το εφάπαξ της 35ετίας, θα πρέπει να συνταξιοδοτηθούν με 38 έτη, καταβάλλοντας δηλαδή εισφορές για τρία επιπλέον έτη. Αν αποχωρήσουν με λιγότερα από 35 έτη, τότε το ποσό που θα πληρωθούν από το εφάπαξ θα είναι σημαντικά μικρότερο.

Τα νέα ποσά για Δημόσιο, Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και ιδιωτικού τομέα

Το μέσο εφάπαξ του Δημοσίου που πληρώθηκε το 2024 ανά κατηγορία συνταξιούχων διαμορφώθηκε  ως εξής:

1. Στους συνταξιούχους εκπαιδευτικούς ήταν 21.117 ευρώ, από 25.797 ευρώ που ήταν το 2023, με μείωση κατά 4.680 ευρώ το 2024.
2. Στους συνταξιούχους πολιτικούς υπαλλήλους ήταν 21.937 ευρώ, από 23.338 ευρώ που ήταν το 2023, με μείωση κατά 1.401 ευρώ για το 2024.
3. Στους συνταξιούχους που προέρχονται από τα ειδικά μισθολόγια το μέσο εφάπαξ του 2024 ήταν 40.023 ευρώ, από 39.323 ευρώ το 2023, με αύξηση κατά 700 ευρώ το 2024.
4. Στους συνταξιούχους κληρικούς το μέσο εφάπαξ του 2024 έφτασε στις 28.361 ευρώ, καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση κατά 15.860 ευρώ σε σχέση με το 2023.

Στα Ταμεία των ΔΕΚΟ, τα εφάπαξ που πληρώθηκαν οι συνταξιούχοι το 2024 και που αναμένεται να πληρωθούν και το 2025 διαμορφώνονται ως εξής:

*Για τους συνταξιούχους της ΔΕΗ, το μέσο πληρωτέο ποσό του 2024 ανήλθε στις 46.129 ευρώ, από 32.591 ευρώ το 2023, με  αύξηση κατά 13.538 ευρώ για το 2024.

*Για τους συνταξιούχους του ΟΤΕ, το μέσο εφάπαξ ανήλθε στις 39.848 ευρώ, με αύξηση κατά 2.971 ευρώ από το 2023.

*Για τους συνταξιούχους του ΟΣΕ, το εφάπαξ του 2024 ανήλθε στις 47.657 ευρώ, από 58.195 ευρώ που ήταν το 2023, καταγράφοντας δηλαδή μείωση κατά 10.538 ευρώ για το 2024.

Πώς θα διαμορφωθεί το εφάπαξ στο Δημόσιο από το 2025 και μετά

Το διπλό σύστημα υπολογισμού του εφάπαξ (πριν και μετά το 2015) ευνοεί τους παλαιότερους ασφαλισμένους που η ηλικία συνταξιοδότησής τους βρίσκεται κοντά στην «καλή» 5ετία του εφάπαξ (2009-2013), ενώ οι νεότεροι ασφαλισμένοι όσο απομακρύνονται από αυτήν την 5ετία θα λάβουν με μαθηματική ακρίβεια πολύ μικρότερο εφάπαξ.

Για παράδειγμα:

1. Δημόσιος υπάλληλος με 38 έτη, που συνταξιοδοτήθηκε το 2020 και είχε μέσο μισθό 1.800 ευρώ στην 5ετία 2009-2013 και 2.000 ευρώ από το 2014 ως το 2020, πήρε εφάπαξ 40.200 ευρώ.
2. Δημόσιος υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί με 38 έτη το 2025 θα πάρει 35.000 ευρώ. Σε σύγκριση με τον ασφαλισμένο που αποχώρησε το 2020, ο συνταξιούχος του 2025 θα έχει χάσει περίπου 5.000 ευρώ από το εφάπαξ.
3. Δημόσιος υπάλληλος που συνταξιοδοτήθηκε το 2018 με 35 έτη και μέσο μισθό 1.560 ευρώ στην 5ετία 2009-2013 και 1.650 ευρώ από το 2014 ως το 2018, πήρε εφάπαξ 32.038 ευρώ.
4. Δημόσιος υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί με 35 έτη το 2025 θα έχει 23 έτη ασφάλισης ως το 2013 για το «καλό» τμήμα του εφάπαξ και 12 έτη επιστροφής εισφορών μετά το 2014, με το τελικό εφάπαξ να διαμορφώνεται περίπου στις 25.069 ευρώ. Σε σύγκριση με τον ασφαλισμένο που αποχώρησε το 2018, ο συνταξιούχος του 2025 έχει χάσει περίπου 7.000 ευρώ από το εφάπαξ.

Μπορεί να γίνει κάτι για να σταματήσει το «ψαλίδισμα» του εφάπαξ;

Η λύση που έχει προταθεί από υπηρεσιακούς παράγοντες στο υπουργείο Εργασίας για να μπει φρένο στις μειώσεις είναι να μετακινείται κάθε χρόνο η πενταετία που δίνει το καλό εφάπαξ, ώστε να είναι πιο κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης. Η πρόταση αφορά στην επέκταση της 5ετίας 2009-2013, που χρησιμοποιείται σήμερα για τον υπολογισμό του πρώτου και «καλύτερου» τμήματος του εφάπαξ, κατά ένα έτος. Για παράδειγμα, όσοι αποχωρούν το 2025 να παίρνουν το ένα τμήμα του εφάπαξ με βάση την πενταετία 2012-2016 και η επιστροφή εισφορών να αφορά τα έτη 2017-2025. Οσοι αποχωρήσουν το 2026 να πάρουν το πρώτο κομμάτι με βάση τις αποδοχές της πενταετίας 2013-2017 κ.ο.κ. Οι προτάσεις έχουν γίνει, αλλά μένουν στα συρτάρια του υπουργείου.

Εφάπαξ με 38 έτη στο Δημόσιο (ενδεικτικά ποσά κατηγορίας ΠΕ)

Εφάπαξ με 35 έτη (ενδεικτικά ποσά κατηγορίας ΠΕ)

Τι εφάπαξ πήραν οι συνταξιούχοι από 36 Ταμεία το 2024 και το 2023