Με μια νέα ανάρτησή του στο κεντρικό blog του Tαμείου επαναλαμβάνει τα επιχειρήματά του υπέρ των σκληρών μέτρων. Παράλληλα, βέβαια, απαντά και στα στοιχεία που διέρρευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζοντας τις ελληνικές θέσεις μετά την ανάρτηση του ιδίου και του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ Μορίς Ομπσφελντ μια μέρα πριν από την τρίτη αποστολή των θεσμών στην Αθήνα στις 12 του μήνα. Μάλιστα, μέσα στο κείμενο αφήνει αιχμές ότι έχουν χρησιμοποιηθεί λάθος στοιχεία και εκ των πραγμάτων καταλήγει σε λάθος συμπεράσματα.

 Ειδικότερα, στο κείμενο που είναι με τη μορφή ερωταπαντήσεων, ο κ. Τόμσεν επιμένει σε τέσσερα σημεία:

1 Οι συντελεστές τόσο στις ασφαλιστικές εισφορές όσο και στη φορολογία είναι πολύ υψηλοί επειδή υπάρχουν πολλοί που δεν πληρώνουν τίποτα.

2 Οι συντάξεις παραμένουν γενναιόδωρες, αφού η σύγκριση με αυτές της Γερμανίας δεν λαμβάνει υπόψη ότι οι αμοιβές στην Ελλάδα (όπου και επιβάλλονται οι εισφορές) είναι σημαντικά χαμηλότερες.

3 Το αφορολόγητο είναι πολύ υψηλό, αφού είναι ίδιο ως ποσό με πολλές άλλες χώρες της Ε.Ε. οι οποίες έχουν πολύ υψηλότερα μέσα εισοδήματα.

4 Η φορολογική συμμόρφωση στην Ελλάδα, παρά τις αυξήσεις των φόρων, παραμένει αναλογικά πολύ χαμηλή και δεν ξεπερνά το 37% για το σύνολο της φορολογικής επιβάρυνσης, ενώ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με επιλογή τεσσάρων μόνο φόρων η συμμόρφωση έφτανε το 81%.

Η ανάρτηση έχει τέσσερις ερωτήσεις και απαντήσεις, οι οποίες όλως παραδόξως στηρίζουν τα επιχειρήματα του ΔΝΤ και αποδομούν τα επιχειρήματα Αθήνας και Βρυξελλών κατά των νέων σκληρών μέτρων που ζητά το Ταμείο. Συγκεκριμένα:

Ερώτηση 1: Δοθέντος ότι οι φορολογικοί συντελεστές στο εισόδημα, περιλαμβανομένων και των συντελεστών ασφαλιστικών εισφορών, είναι υψηλότεροι από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι δίκαιος ο ισχυρισμός ότι οι μισοί Ελληνες φορολογούμενοι εξαιρούνται από τη φορολογία του εισοδήματος;

Απάντηση: Βεβαίως, κατά ένα μεγάλο μέρος, επειδή ακριβώς τόσοι πολλοί φορολογούμενοι εξαιρούνται από τη φορολογία εισοδήματος, οι συνολικοί φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι τόσο αντιπαραγωγικά υψηλοί. Μιλώντας με αριθμούς, τα δεδομένα από τις ελληνικές αρχές και από τη Eurostat δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς μισθωτούς εξαιρούνται από την καταβολή οποιουδήποτε φόρου ατομικού εισοδήματος στην Ελλάδα σε σύγκριση με το μέσο όρο της ευρωζώνης (με εξαίρεση την Ελλάδα), που είναι 8 τοις εκατό. Οπως σημειώσαμε, η απόρροια αυτής της στενής φορολογικής βάσης στη φορολογία ατομικού εισοδήματος είναι ότι οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι μη βιώσιμα υψηλοί σε όλο τους το φάσμα, περιλαμβάνοντας όχι μόνον τη φορολογία του εισοδήματος, αλλά επίσης και τις ασφαλιστικές εισφορές, καθώς και άλλους φορολογικούς συντελεστές (ΦΠΑ, Φόρος Εισοδήματος Εταιριών κ.λπ.). Οι κατά πολύ υψηλοί φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα αποτελούν συμπτώματα ενός σοβαρού προβλήματος στη φορολογία του ατομικού εισοδήματος και είναι εσφαλμένη η προσπάθεια να παρουσιάζονται σαν κάποια μορφή ισχύος.

Αυτοί οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές, οι οποίοι είναι επιζήμιοι για την απασχόληση και την ανάπτυξη στην επίσημη οικονομία, είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και των συντελεστών στις ασφαλιστικές εισφορές, η οποία θα στηριχτεί οικονομικά από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου στη φορολογία του ατομικού εισοδήματος.

Δυστυχώς, η εμπειρία στην Ελλάδα υπήρξε ακριβώς η αντίθετη, καθώς οι Αρχές, στο πλαίσιο επίσης του τρέχοντος προγράμματος του ΕΜΣ, θεσμοθέτησαν νέες αυξήσεις στους φορολογικούς συντελεστές και στους συντελεστές των ασφαλιστικών εισφορών, γεγονός που επιδεινώνει περαιτέρω το πρόβλημα. Η συνέχιση αυτής της πορείας απλά δεν μπορεί λογικά να θεωρηθεί ότι είναι καλή για την ανάπτυξη.

Ερώτηση 2: Δεν διεύρυνε σημαντικά τη φορολογική βάση η φετινή μεταρρύθμιση στη φορολογία του εισοδήματος, η οποία ευθυγράμμισε το αφορολόγητο όριο στην Ελλάδα με αυτό των κρατών-μελών της ευρωζώνης;

Απάντηση: Το επιχείρημα ότι το αφορολόγητο όριο στην Ελλάδα είναι κατάλληλο επειδή είναι στα ίδια ποσά σε ευρώ με αυτά της υπόλοιπης ευρωζώνης, κατά την άποψή μας, είναι μια εντελώς ακατάλληλη σύγκριση γιατί αγνοεί το γεγονός ότι τα επίπεδα του εισοδήματος στην Ελλάδα είναι σχετικά χαμηλά. Για την πραγματοποίηση διεθνών συγκρίσεων, οι φορολογικοί εμπειρογνώμονες, αντίθετα, εξετάζουν τους κλιμακούμενους δείκτες, όπως το ποσοστό των μισθωτών που βρίσκεται κάτω από το κατώτατο όριο του αφορολογήτου ή την αναλογία του επιπέδου του κατώτατου ορίου του αφορολογήτου προς το μέσο μισθό. Με οποιαδήποτε από τις μετρήσεις αυτές, η Ελλάδα παραμένει μια στατιστικά ακραία εκτροπή στην Ευρώπη ακόμη και μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση, η οποία έχει κάνει μόνο μια οριακή διαφορά:

– Η μεταρρύθμιση μείωσε τους μισθωτούς που βρίσκονται κάτω από το χαμηλότερο όριο του αφορολογήτου μόνο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, από 55 τοις εκατό σε 52 τοις εκατό, σε σύγκριση με το μέσο όρο της ευρωζώνης, με εξαίρεση την Ελλάδα, που είναι 8 τοις εκατό.

– Σαν αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης, η αναλογία του επιπέδου του κατώτατου ορίου του αφορολογήτου προς το μέσο μισθό μειώθηκε μόνο κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, από 54 τοις εκατό στο 49 τοις εκατό, σε σύγκριση με το μέσο όρο της ευρωζώνης, με εξαίρεση την Ελλάδα, που είναι 24 τοις εκατό.

Ερώτηση 3: Σύμφωνα με δεδομένα από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι μέσες δημόσιες συντάξεις το 2013 ήταν €1.233 το μήνα στη Γερμανία σε σύγκριση με €846 στην Ελλάδα. Κι αν προσθέσει κανείς τις κοινωνικές παροχές, οι οποίες ήταν πολλαπλάσιες στη Γερμανία, η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη. Γιατί ισχυρίζεστε ότι οι συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι δυσανάλογα υψηλές;

Απάντηση: Οι αριθμοί δεν παρέχουν μια ακριβή εικόνα, πρώτον, διότι δεν βασίζονται σε άτομα με παρόμοια χαρακτηριστικά και, δεύτερον, γιατί δεν κάνουν διορθώσεις για τις εισοδηματικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Για παρόμοιους εργαζόμενους -για παράδειγμα, με 45 χρόνια ασφαλιστικών εισφορών- οι συντάξεις είναι σχεδόν ταυτόσημες σε ονομαστικούς όρους (€1.287 στη Γερμανία και €1.152 στην Ελλάδα). Ομως, ακόμη πιο σημαντικά, για να λάβουν υπόψη τους οι εμπειρογνώμονες τα σχετικά εισοδήματα κατά την αξιολόγηση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, πρώτα θα κοιτάξουν την αναλογία της μέσης πρώτης σύνταξης προς το μέσο μισθό κατά τη συνταξιοδότηση (γνωστή επίσης σαν «μικτός δείκτης αντικατάστασης»). Αυτή η αναλογία είναι 81 τοις εκατό στην Ελλάδα, σχεδόν στα διπλάσια επίπεδα απ’ ό,τι στη Γερμανία (43 τοις εκατό), γεγονός που δεικνύει ένα πολύ γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα.

Και ενώ οι στοχευμένες κοινωνικές πληρωμές είναι όντως υψηλότερες σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ένα από τα κύρια σημεία του blog μας ήταν ότι η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα να αναδιαρθρώσει τα δημόσια οικονομικά της για να μπορέσει να ενισχύσει τις δαπάνες στις πληρωμές αυτού του είδους. Οι γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές και οι υψηλές συνταξιοδοτικές δαπάνες υπονομεύουν τον Προϋπολογισμό και εμποδίζουν την εισαγωγή καλά στοχευμένων κοινωνικών παροχών, ιδιαίτερα για εκείνες τις κοινωνικές ομάδες που είναι οι πλέον ευπαθείς και οι οποίες έχουν επηρεασθεί περισσότερο αρνητικά από την οικονομική κρίση. Ο ισχυρισμός ότι οι υψηλές συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι κατά κάποιον τρόπο δικαιολογημένες επειδή οι στοχευμένες κοινωνικές παροχές είναι τόσο χαμηλές χάνει εντελώς το νόημα: οι στοχευμένες παροχές είναι ανεπαρκείς επειδή ακριβώς οι συνταξιοδοτικές παροχές διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Ερώτηση 4: Δεν έχει αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση; Στους πρώτους εννέα μήνες του 2016 τα ποσοστά είσπραξης των τεσσάρων κύριων φόρων αυξήθηκαν σε 81 τοις εκατό από το 77 τοις εκατό το 2015.

Απάντηση: Αυτός ο ισχυρισμός είναι λανθασμένος διότι βασίζεται σε έναν στενό προσδιορισμό και σε δεδομένα μόνο από ένα μικρό αριθμό φόρων. Τα ποσοστό των εισπράξεων με βάση έναν διευρυμένο προσδιορισμό είναι 37 τοις εκατό για τους πρώτους εννέα μήνες της φετινής χρονιάς (ίδιο με το ποσοστό του 2015). Το ποσοστό που αναφέρθηκε στην ερώτηση αφορά μόνο σε τέσσερις κύριους φόρους και δεν περιλαμβάνει πρόστιμα και κυρώσεις, που στην περίπτωση της Ελλάδας βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Αντί δήλωσης μετανοίας, ερωτηματολόγιο για τους κινδύνους των παροχών

Στο μεταξύ, αντί για… τιμωρία, θα γράψει διαγώνισμα το οικονομικό επιτελείο για να απαλύνει τις ανησυχίες που συνεχίζουν να υπάρχουν σχετικά με τις επίδραση των πρόσφατων παροχών του πρωθυπουργού στο ελληνικό πρόγραμμα ώστε να ξεμπλοκάρουν τελικά τα βραχυπρόθεσμα για το χρέος.

Μετά από πολλές ώρες διαβούλευσης, η οποία έχει κλείσει πλέον 48 ώρες, η Ομάδα Επαφής της ευρωζώνης κατέληξε στην απόφαση ότι αντί να σταλεί τελικά η επιστολή Τσακαλώτου προτιμότερο είναι τα μέλη του Euro Working Group να στείλουν μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ένα ερωτηματολόγιο με τις ανησυχίες που έχουν σχετικά με τον κίνδυνο που εγκυμονούν για τους στόχους του προγράμματος οι παροχές του πρωθυπουργού, ώστε αυτές να απαντηθούν λεπτομερειακά από την ελληνική πλευρά προκειμένου το θέμα να κλείσει.

Αυτό τόνιζε νωρίτερα υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών, τονίζοντας ότι «η παροχή είναι εφάπαξ. Από εδώ και πέρα, σε συμφωνία με τους θεσμούς, το υπερβάλλον πλεόνασμα θα πηγαίνει εκεί που πρέπει».

Νωρίτερα κοινοτικός αξιωματούχος με καλή γνώση των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας τόνιζε ότι δεν χρειάστηκε ούτε νέο EWG ούτε και έκτακτο Eurogroup γιατί δεν υπήρξε από χθες καμία εμπλοκή που να δικαιολογεί τη σύγκλιση ενός τέτοιου οργάνου.

Επί της ουσίας, η ίδια πηγή τόνιζε: «Εχει σημειωθεί σταθερή πρόοδος, δεν είμαστε τόσο μακριά ώστε να συμφωνήσουμε σήμερα, υποθέτω ότι αυτό μπορεί να συμβεί αύριο».

Ωστόσο, ακόμη κι αν η επιστολή έρθει στην ώρα της και απαντηθεί αυθημερόν, το θέμα δεν κλείνει. Τουλάχιστον όχι μέσα στο 2016, αφού για το ξεπάγωμα των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος δεν αναμένεται νωρίτερα από τις αρχές του Ιανουαρίου, όταν και θα συνεδριάσει ξανά το Δ.Σ. του ΕΜΣ.

Αλλες πληροφορίες θέλουν την επόμενη αποστολή των θεσμών στην Αθήνα, που υπολογίζεται να γίνει στα μέσα του επόμενου μήνα, να ξεκινά από το βασικό ερώτημα του EWG, δηλαδή την ακριβή επίδραση των παροχών προς μικροσυνταξιούχους και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου