Οπως εξήγησαν, λόγω του ότι η χώρα αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες καταστάσεις εξαιτίας της πανδημίας, αλλά και με δεδομένο ότι οι περισσότερες διαδικασίες δεν τρέχουν υπό φυσιολογικούς ρυθμούς, εκτιμήθηκε πως μια τελευταία πίστωση χρόνου (η προθεσμία έληγε στις 30 Ιουνίου) είναι απαραίτητη προκειμένου οι πολίτες να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων. Κατά τις ίδιες πηγές, η μειωμένη συμμετοχή του κοινού αποτυπώνεται και στην πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αφού τις τελευταίες ημέρες οι δηλώσεις έχουν πέσει ραγδαία.

Ετσι, τόσο οι ιδιοκτήτες μεγάλων αυθαιρέτων όσο και οι υπόλοιποι έχουν περί τους 6 μήνες από σήμερα για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία και να διασφαλίσουν την κυριότητα του ακινήτου τους.

Ειδικότερα, η 4μηνη παράταση (η κλεψύδρα μετρά από 30 Ιουνίου) αφορά όσους έχουν αυθαίρετα κατηγορίας 1 – 4 και μπορούν να τακτοποιηθούν με τις υπάρχουσες ευνοϊκές διατάξεις του 4495/17, ενώ δίνεται και μια τελευταία ευκαιρία για εκείνους που ανήκουν στην 5η κατηγορία ώστε να μπουν στη ρύθμιση έως τις 31/10/2020.

Συγκεκριμένα, οι πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες αφορούν σε υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ’ ύψος πάνω από 20%. Γι’ αυτούς μάλιστα η ημερομηνία είναι καταληκτική ενώ αμέσως μετά θα αναλάβουν οι ελεγκτές δόμησης και οι… μπουλντόζες, όπως έχει επικοινωνήσει πολλάκις το ΥΠΕΝ.

Για τις τέσσερις πρώτες κατηγορίες αυθαιρέτων που δεν θα κάνουν υπαγωγή του ακινήτου τους τόσο στον ισχύοντα νόμο όσο και στη ρύθμιση που έφερε το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα έρθουν αντιμέτωποι με έως και 40% προσαύξηση του προστίμου όταν θα πέσει η αυλαία υπαγωγής των αυθαιρέτων, η οποία θα γίνει μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, το 2025.

Συγκεκριμένα, οι πολίτες θα έχουν αύξηση του προστίμου κατά 20% την πρώτη χρονιά και για κάθε επόμενη θα επιβαρύνονται με επιπλέον 5%. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως μια ιδιοκτησία εκτός σχεδίου 100 τ.μ., η οποία κατασκευάστηκε για παράδειγμα μεταξύ 2004-2011, είναι κύρια κατοικία, δεν έχει οικοδομική άδεια και με τιμή ζώνης 1.500, μέχρι τις 31 Οκτωβρίου ο… πέλεκυς που θα κληθεί ο ιδιοκτήτης της να καταβάλει διαμορφώνεται στα 17.550 ευρώ. Ωστόσο, αν το αναβάλει, θα κληθεί να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη, καταβάλλοντας έως και 28.275 ευρώ.

Οπως εξηγούν οι ίδιες πηγές στον «Ε.Τ.» από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2025 θα είναι σε λειτουργία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, μέσω της οποίας οι αυθαιρετούχοι θα μπορούν έναντι κλιμακωτών προστίμων να εισέρχονται σε ρύθμιση. Ετσι, ανάλογα με το πότε θα εισέρχονται, θα κυμαίνονται και τα ποσά που θα καταβάλλουν.

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοσή της θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για τη μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση είναι η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.

Τι θα κερδίσουν όσοι μπουν σε ρύθμιση μέχρι τέλος Οκτωβρίου

– 100 δόσεις για την εξόφληση των προστίμων.
– Μείωση 20% σε όσους πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο.
– Μείωση 10% σε όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.
– Δόσεις με 50 ευρώ το μήνα.
– Παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαιρέτων σε όσους αδυνατούν οικονομικά να πληρώσουν τα πρόστιμα.
– Μειωμένα παράβολα.
– Δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτου σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδο χωρίς τη συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών.
– Νομιμοποίηση στα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1955 και 1975 με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ χωρίς την πληρωμή προστίμου.
– Πληρωμή του 15% του προστίμου για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από το 1975 έως το 1982.
– Πληρωμή του 60% του προστίμου για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από την 1/1/1983 έως την 1/1/1993.
– Πληρωμή του 80% του προστίμου για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από την 1/1/1993 έως την 31/12/2003.
– Επιπλέον μείωση σε όσους έχουν μία και μοναδική κατοικία.

Αναλυτικότερα:

Παράβολα προστίμων
α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.
γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
δ) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.
ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.

Μειώσεις προστίμων

1. Για ΑμεΑ που καταβάλλουν το 15%-20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ή 24.000 ευρώ αντίστοιχα για τη δεύτερη περίπτωση).

2. Για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεκνους που καταβάλλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50% οι δεύτεροι, ανάλογα με τις περιπτώσεις, π.χ.:

– Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.

– Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ.) καταβάλλουν 50% του προστίμου.
Εάν για την υπαγωγή αυθαιρέτων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες στατικής ενίσχυσης με την εκπόνηση στατικής μελέτης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά:

α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,

β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,

γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.

– Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.

Επίσης, μειώνονται τα πρόστιμα για:

– τα κτίσματα που δεν έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις δόμησης μικρότερες από 100 έως 500 τ.μ.
– αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου και στις οποίες εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης
– αυθαίρετα υπόγεια – εσωτερικούς εξώστες (πατάρια) – σοφίτες
– στάσιμους οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων που δεν είναι παραλιακοί και κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα και που έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1993
– Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί κατά 20% η οφειλόμενη εισφορά ενός ιδιοκτήτη ακινήτου – για ακίνητα που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.