Επιπλέον, προβλέπει, μεταξύ άλλων, αυξήσεις στις κύριες συντάξεις για όσους έχουν περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης, επιστροφή των περικοπών του 2016 σε επικουρικές, νέο ενιαίο πλαίσιο απονομής εφάπαξ σε όλους τους ασφαλισμένους, κατάργηση της διπλής εισφοράς για εργαζομένους με μπλοκάκι, καθώς και μείωση της παρακράτησης ή της ποινής για τους συνταξιούχους που εργάζονται.

Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση περιλαμβάνει αλλαγές με κοινωνικό πρόσωπο για 4 εκατ. συνταξιούχους και θετικό πρόσημο για περίπου 1,44 εκατ. νέους και παλαιούς μη μισθωτούς ασφαλισμένους. Αναλυτικότερα, το Ε.Β.Ε.Π. ξεχωρίζει 11 βασικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο και είναι οι ακόλουθες:

1. Αύξηση κύριων συντάξεων

Με την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού και αναδρομικώς από τον Οκτώβριο του 2019, θα αυξηθούν οι κύριες συντάξεις για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης. Όσοι έχουν αποχωρήσει με 35ετία ή περισσότερα έτη θα έχουν πιο αισθητή αύξηση, ενώ θα υπάρξουν 2 κατηγορίες ωφελούμενων από τις αυξήσεις στις κύριες συντάξεις. Η πρώτη κατηγορία είναι περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι, που θα δουν άμεσα αυξήσεις στην τσέπη τους, οι οποίες θα φτάσουν μέχρι τα 252 ευρώ. Η δεύτερη κατηγορία συνταξιούχων θα δει αυξήσεις που θα συμψηφιστούν με την προσωπική διαφορά της σύνταξής τους, ενώ από 1/1/23 θα υπάρξουν και νέοι ωφελούμενοι.

2. Αύξηση επικουρικών συντάξεων

Προβλέπονται αυξήσεις για όσους είχαν περικοπές το καλοκαίρι του 2016, επειδή τότε είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης άνω των 1.300 ευρώ. Πρόκειται για περίπου 320.000 συνταξιούχους οι οποίοι στο σύνολό τους είναι παλαιοί συνταξιούχοι, που είχαν δηλαδή συνταξιοδοτηθεί πριν από τις 12 Μαΐου του 2016 και προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από 21 Ταμεία. Μεσοσταθμικά, αυξήσεις 99,57 ευρώ θα δουν μισθωτοί του πρώην ΙΚΑ, δημόσιοι υπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, ναυτιλιακοί και τουριστικοί πράκτορες, δημοτικοί υπάλληλοι, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, ναυτικοί, τραπεζοϋπάλληλοι και μηχανικοί.

3. Αλλαγή συστήματος εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών

Το νέο σύστημα διαρθρώνεται εντελώς διαφορετικά, με τα ποσά των εισφορών να αποσυνδέονται πλήρως από τα χρόνια εργασίας, από τα δηλωθέντα στην Εφορία εισοδήματα, αλλά και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Οι 6 ασφαλιστικές κατηγορίες είναι ελεύθερης επιλογής από τον καθένα και μπορεί να την αλλάξει στην αρχή κάθε έτους. Επίσης, διευρύνεται σε όλους η ειδική μέριμνα με μειωμένες εισφορές για τα πέντε πρώτα έτη στους νέους επιστήμονες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους. Ο νέος νόμος δεν θα υποχρεώνει κανέναν, μετά την πενταετία, να δίνει πίσω τη διαφορά των μειωμένων εισφορών της πρώτης κατηγορίας. Οι εισφορές Ιανουαρίου θα υπολογιστούν και θα καταβληθούν με το νέο σύστημα εισφορών μέχρι τις 12 Μαρτίου, με σχετικά ειδοποιητήρια από τον e-ΕΦΚΑ.

4. «Επιλέγω Ελεύθερα, Συμφέρει Υψηλότερα»

Στη νέα πλατφόρμα θα υπάρχουν δύο τίτλοι καθώς όλη η δομή της ασφαλιστικής αλλαγής για τους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολουμένους και τους αγρότες έχει διαμορφωθεί έτσι, ώστε να συμφέρει όλους να επιλέγουν υψηλότερη κατηγορία για πολύ υψηλότερη σύνταξη. Για όσους συνταξιοδοτηθούν, το ποσοστό αναπλήρωσης για 30 έτη παραμένει 26,37% και για κάθε επιπλέον ημέρα ασφάλισης αυξάνεται, καθώς ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 1,98%. Στα 36 έτη ασφάλισης, το ποσοστό αναπλήρωσης θα φτάσει 39,81%, στα 40 έτη ασφάλισης, θα διαμορφωθεί σε 50,01% και στα 42 έτη σε 51,01%, ενώ για κάθε επιπλέον έτος πέρα των 40 ετών θα υπάρχει προσαύξηση αναπλήρωσης 0,50%.

5. Μείωση προϋποθέσεων ασφαλιστικής κάλυψης

Μειώνονται οι προϋποθέσεις για τον απαιτούμενο χρόνο των μισθωτών και των μη μισθωτών για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης με δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από παρόχους υγείας, φαρμακεία και γιατρούς του ΕΟΠΥΥ. Ειδικότερα, με το νέο νομοσχέδιο μειώνεται ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας από 75 ημέρες για τον μισθωτό σε 50 ημέρες και για τον μη μισθωτό από 3 μήνες σε 2 μήνες, για την ασφαλιστική ικανότητα και παροχές υγειονομικής περίθαλψης.

6. Ένταξη στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης

Παρέχεται η δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα να υπαχθούν στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης και νοητής κεφαλαιοποίησης NDC. Το δικαίωμα της προαιρετικής υπαγωγής θα συνδυάζεται με την πλήρη εναρμόνιση όσων είχαν υποχρέωση να υπαχθούν.

7. Ευελιξία για εργαζόμενους συνταξιούχους

Όσοι συνταξιούχοι του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα θέλουν να εργαστούν, θα μπορούν να το κάνουν και να λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους, αλλά θα καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές και φόρους. Όσον αφορά στους συνταξιούχους που θα εργαστούν στον στενό δημόσιο τομέα, πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, αλλιώς η παρακράτηση θα είναι στο 100%. Με το νέο ασφαλιστικό, ο αγρότης συνταξιούχος, στα συναφή επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα, θα μπορεί να εργάζεται και να λαμβάνει το 100% της σύνταξής του.

8. Επιτάχυνση απονομής συντάξεων

Ανοίγει ο δρόμος επιτάχυνσης απονομής συντάξεων στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, ενώ για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, μειώνονται οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης από 1.500 σε 1.000 ημέρες.

9. Επίλυση παράλληλης ασφάλισης

Στα θέματα της παράλληλης ασφάλισης, οποιοσδήποτε μισθωτός, που παράλληλα έχει επιχειρηματική δραστηριότητα, με μεικτό μισθό 934 ευρώ, καταβάλλοντας τα 252 ευρώ, που αντιστοιχούν στη 2η ασφαλιστική κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων, εκπληρώνει πλήρως τις ασφαλιστικές του υποχρεώσεις.

10. Απλοποίηση απονομής εφάπαξ

Δημιουργείται, για πρώτη φορά, ενιαίος κανόνας απονομής εφάπαξ, για όλους. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής και προκρίνεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, ενώ απλοποιείται και η διαδικασία απονομής της εν λόγω παροχής.

11. Απαλλαγή διπλών εισφορών στα «Μπλοκάκια»

Καταργείται η υποχρέωση ασφάλισης για το «μπλοκάκι», στην περίπτωση που ο εργαζόμενος είναι ταυτόχρονα και μισθωτός. Η πλήρης απαλλαγή για τους παράλληλα απασχολουμένους θα ισχύει για όσους καλύπτουν από τον μισθό τους την ελάχιστη εισφορά, για σύνταξη και υγεία, των 252 ευρώ.

Δήλωση

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης, επισημαίνει σε δήλωση του πως, σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αλλά και τη γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το κόστος για το πρώτο έτος εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού ανέρχεται στα 79 εκατ. ευρώ, ενώ το κόστος αυξάνεται στα 222 εκατ. ευρώ το 2023. Οι αλλαγές στις εισφορές, από τον Ιούνιο του 2020, κατά 0,90%, με πρόβλεψη για μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 123 εκατ. ευρώ το β’ εξάμηνο του έτους, εκτιμώνται δημοσιονομικά ουδέτερες. Σύμφωνα, τέλος, με την έκθεση επάρκειας και την αναλογιστική μελέτη, εκτιμάται πως, σε βάθος χρόνου, η συνταξιοδοτική δαπάνη, θα προσεγγίζει το 12% του ΑΕΠ και θα κινείται στο ύψος του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Βεβαίως, η πλήρης δημοσιονομική εικόνα και η βιωσιμότητα του νέου ασφαλιστικού θα φανεί με την επιτυχή εφαρμογή του.