Το επίδομα καταβάλλεται για να καλύψει τη διαφορά ετήσιου εισοδήματος ως τις 4.320 ευρώ, για τους άγαμους, χήρους, και χωρισμένους, και ως τις 8.640 ευρώ για τους έγγαμους, μόνο που το όριο αυτό το ξεπερνά η πλειονότητα των δικαιούχων λόγω τεκμηρίων!

Το θέμα είχε αποκαλύψει από τις 23 Αυγούστου του 2017 ο «Ε.Τ.», δείχνοντας μέσα από πραγματικές περιπτώσεις ότι το επίδομα, που φτάνει ως τα 360 ευρώ το μήνα, το έχαναν χιλιάδες ανασφάλιστοι με πραγματικά εισοδήματα της τάξης των 2.000 ευρώ το χρόνο ή ακόμη και με μηδενικά εισοδήματα γιατί λαμβανόταν υπόψη το τεκμαρτό εισόδημα σύμφωνα με το άρθρο 93 παρ. 1 του Νόμου 4387/2016!

Το 50% και άνω των αιτήσεων απορρίπτονται, καθώς για να δοθούν τα 360 ευρώ δεν λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό εισόδημα, αλλά το τεκμαρτό εισόδημα που βγάζει η εφορία όχι μόνον με βάση τα τυχόν περιουσιακά στοιχεία των ηλικιωμένων (σπίτι, αυτοκίνητο), αλλά και με ένα ποσό της τάξης των 3.000 ευρώ που το θεωρεί ως ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης!

Ο Συνήγορος του Πολίτη (ΣτΠ) ήρθε να επιβεβαιώσει τις αδικίες στη (μη) χορήγηση του επιδόματος ύστερα από πολλές καταγγελίες πολιτών που έχασαν το μηνιαίο βοήθημα, ακόμη και με μηδενικό εισόδημα!

Το αγνόησαν

Μάλιστα, όπως ανέφερε στον «Ε.Τ.» αρμόδιο στέλεχος της Ανεξάρτητης αυτής Αρχής, το πόρισμα πριν δοθεί στη δημοσιότητα είχε διαβιβαστεί στην προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και του ΟΠΕΚΑ, χωρίς να υπάρξει καμία απάντηση και πολύ περισσότερο χωρίς να εξεταστεί καμία αλλαγή στα κριτήρια που θεσπίστηκαν με το νόμο Κατρούγκαλου για το επίδομα των 360 ευρώ, που τελικά δίδεται σε πολύ λίγους.

Με τη δημοσιοποίηση του πορίσματος και την εκ νέου κοινοποίησή του στη νέα ηγεσία του υπουργείου ο ΣτΠ καλεί τους αρμόδιους υπουργούς να τροποποιήσουν τη διάταξη που κόβει το επίδομα λόγω τεκμηρίων και να αξιολογούνται οι αιτήσεις με βάση το πραγματικό εισόδημα, όπως ισχύει για τους δικαιούχους του ΚΕΑ.

Χαμένοι…

Δύο είναι οι κύριες κατηγορίες όσων χάνουν το επίδομα των 360 ευρώ σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη:

1 Οσοι δηλώνουν μηδενικό εισόδημα και διαμένουν σε σπίτι άνω των 35 τετραγωνικών μέτρων. Με τα κριτήρια που τίθενται, οι άγαμοι, χωρισμένοι ή χήροι άνω των 67 ετών με μηδενικό εισόδημα που διαμένουν σε σπίτι άνω των 35 τετραγωνικών μέτρων, ανεξάρτητα αν είναι δικό τους, νοικιασμένο ή τους έχει παραχωρηθεί, αποκλείονται από το επίδομα των 360 ευρώ. Ως εισόδημα θεωρείται το τεκμήριο των 4.320 ευρώ, που είναι 3.000 ευρώ από την ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης και 1.320 ευρώ από το τεκμήριο του σπιτιού των 35 τ.μ., και η αίτηση για βοήθημα 360 ευρώ απορρίπτεται! Επίσης, όσοι έχουν αυτοκίνητο δεν δικαιούνται επίδομα, δεδομένου ότι από την εφαρμογή των τεκμηρίων έχουν ελάχιστη δαπάνη για το αυτοκίνητο 2.000 ευρώ. Συνεπώς, ένας ηλικιωμένος 67 ετών με μηδενικό εισόδημα που είναι φιλοξενούμενος στο σπίτι των παιδιών του θεωρείται λόγω τεκμηρίων ότι έχει εισόδημα 5.000 ευρώ (3.000 ευρώ ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης και 2.000 ευρώ ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη από το Ι.Χ. αυτοκίνητο που διαθέτει) και δεν δικαιούται επίδομα! Αν πρόκειται για έγγαμους, τότε το τεκμαρτό εισόδημα των δύο συζύγων δεν πρέπει να ξεπερνά τις 8.640 ευρώ προκειμένου να πάρουν τη διαφορά ως τις 8.640 ευρώ από το επίδομα των υπερηλίκων άνω των 67 ετών.

2 Οσοι δηλώνουν εισόδημα σχεδόν όσο το τεκμαρτό των 3.000 ευρώ, το οποίο είναι απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο (π.χ. αγροτική επιδότηση, κοινωνικό μέρισμα). Εδώ, όπως διαπίστωσε ο ΣτΠ, τα όργανα του ΟΓΑ αθροίζουν πραγματικό και τεκμαρτό εισόδημα και οι δικαιούχοι αποκλείονται του επιδόματος γιατί υπερβαίνουν τα όρια των 4.320 ή 8.640 ευρώ. Η άθροιση αυτή είναι λανθασμένη κατά την άποψη του ΣτΠ.

Πρόταση για αλλαγή του νόμου

Η εφαρμογή των διατάξεων οδηγεί στην απόρριψη της πλειονότητας των αιτήσεων, λέει στο πόρισμά του ο ΣτΠ και προτείνει τις εξής αλλαγές:

1 Τροποποίηση του άρθρου 93 παρ. 1 περ. ε του Ν. 4387/2016, καθώς και του άρθρου 3 της κατ’ εξουσιοδότηση εκδοθείσας απόφασης, ώστε ως κριτήριο για τη χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων να λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό και όχι το φορολογητέο εισόδημα των αιτούντων, όπως ισχύει και για το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης, λαμβανομένων υπόψη ως προς το συνυπολογισμό και των εξαιρέσεων της παρ. 2 του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016.

2 Τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016, ώστε να μην συνυπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα το οποίο προκύπτει από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, την αντικειμενική δαπάνη κατοικίας (ιδιόκτητης, μισθωμένης ή δωρεάν παραχωρούμενης) έως 80 τ.μ. και ενός αυτοκινήτου μικρού κυβισμού.

3 Εκδοση εγκυκλίου ώστε να μην αθροίζεται στο τεκμαρτό εισόδημα το πραγματικό απαλλασσόμενο ή ειδικά φορολογούμενο εισόδημα ή εισόδημα που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή, εφόσον υπόκειται σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα ή απαλλάσσεται νομίμως από αυτόν.

Πραγματικές αναφορές για την αδικία

Δεν είχαν εισόδημα, έχασαν την παροχή.

Στο πόρισμα καταγράφονται περιπτώσεις πολιτών που υπέβαλαν αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη γιατί έχασαν το επίδομα, όπως:

* Η κυρία Ζ.Π. άνω των 67 ετών, χωρίς πραγματικό εισόδημα, ούτε ακίνητη περιουσία, με μόνο περιουσιακό της στοιχείο ένα παλαιό αυτοκίνητο (του 1997, 993 κυβικά). Ζει φιλοξενούμενη. Υπέβαλε αίτηση για το επίδομα και απορρίφθηκε γιατί θεωρήθηκε ότι έχει τεκμαρτό εισόδημα 5.000 ευρώ (3.000 ελάχιστη δαπάνη + 2.000 ευρώ λόγω του αυτοκινήτου). Κατόπιν ενστάσεώς της, η Διεύθυνση Ανασφαλίστων του ΟΓΑ ζήτησε οδηγίες από τη Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας του υπουργείου (με το υπ’ αρ. 08763/26.09.2017 έγγραφό της), χωρίς να πάρει απάντηση.

* Η κυρία Α.Ρ. χωρίς πραγματικό εισόδημα, άνω των 67 ετών. Κατοικεί στο Περιστέρι, σε μονοκατοικία 81,2 τ.μ. Εκανε αίτηση και απορρίφθηκε γιατί το τεκμαρτό της εισόδημα καθορίσθηκε στις 8.748,60 ευρώ (3.000 ευρώ ελάχιστη δαπάνη + 5.748,60 ευρώ αντικειμενική δαπάνη από την κατοικία).

* Η κυρία Δ.Μ. χωρίς πραγματικό εισόδημα. Μένει στο νοίκι σε διαμέρισμα 45 τετραγωνικών μέτρων. Ηταν ασφαλισμένη, άνω των 67 ετών του ΟΑΕΕ, αλλά δεν συμπληρώνει τις ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις (15 έτη) ασφάλισης ώστε να συνταξιοδοτηθεί. Ο σύζυγός της απεβίωσε χωρίς να θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Εκανε αίτηση για τα 360 ευρώ και απορρίφθηκε γιατί θεωρήθηκε λόγω τεκμηρίων ότι έχει εισόδημα 4.800 ευρώ (3.000 ελάχιστη δαπάνη + 1.800 ευρώ από τη χρήση του διαμερίσματος).

* Ο κύριος Σ.Ζ. ομογενής Βορειοηπειρώτης άνω των 67 ετών. Από την Αλβανία έλαβε παροχή ύψους 1.286,28 ευρώ, την οποία δήλωσε στον ΟΓΑ. Τα τεκμήρια του έβγαλαν εισόδημα 3.700 ευρώ. Οταν έκανε αίτηση για το επίδομα των 360 ευρώ, απορρίφθηκε γιατί ο ΟΓΑ άθροισε το τεκμαρτό εισόδημα με το πραγματικό και βγήκε συνολικό εισόδημα 4.986,28 ευρώ, που ξεπερνά το όριο των 4.320 ευρώ, οπότε δεν δόθηκε επίδομα.

 «Να δοθεί μέρισμα σε όλους τους αναπήρους»

Ανοιχτή επιστολή στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη έστειλε η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία.

(ΕΣΑμεΑ), με την οποία ζητά να ενταχθούν στους δικαιούχους του κοινωνικού μερίσματος όλα τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και όχι μόνον στις οικογένειες που έχουν μέλος άτομο με αναπηρία μέχρι 24 ετών.

Η ΕΣΑμεΑ ζητά να μην εφαρμοστεί ηλικιακό κριτήριο, να λάβουν κοινωνικό μέρισμα όσοι έχουν αναπηρία ή χρόνια πάθηση και ανήκουν στα φτωχά νοικοκυριά. Προτείνει οι φιλοξενούμενοι με αναπηρία ή χρόνια πάθηση με ποσοστό 67% και άνω να δικαιούνται το κοινωνικό μέρισμα σύμφωνα με το δικό τους ατομικό εισόδημα και να μην υπολογίζεται το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού που τους φιλοξενεί. Επίσης, να μην εφαρμοστεί η οριζόντια χρήση των τεκμηρίων, όπως για παράδειγμα να μην προσμετρηθεί στα περιουσιακά κριτήρια το αναπηρικό Ι.Χ. αυτοκίνητο ατόμου με αναπηρία, τη στιγμή που είναι αδασμολόγητο, καθώς και η πρώτη κατοικία.

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου