Οι φορολογούμενοι, πριν και κατά τη συμπλήρωση των δηλώσεων, θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τα εξής σημεία:
Υποβολή χωριστών δηλώσεων από εγγάμους
1 Οι έγγαμοι έχουν φέτος, για πρώτη φορά, τη δυνατότητα να υποβάλουν χωριστά τις φορολογικές τους δηλώσεις, ο καθένας για τα εισοδήματά του, αρκεί μόνο ο ένας εκ των δύο να έχει δηλώσει την επιλογή αυτή σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή στο σύστημα TAXISnet, σε προθεσμία που έληξε στις 28 Φεβρουαρίου. Η επιλογή αυτή είναι δεσμευτική και για τον άλλο σύζυγο.
2 Στο κάτω μέρος του πίνακα 1, στην 1η σελίδα του φετινού εντύπου Ε1, όπου αναγράφονται τα στοιχεία του φορολογουμένου, προστέθηκε νέα ένδειξη για όσους συζύγους έχουν επιλέξει την υποβολή χωριστών δηλώσεων. Δίπλα από τη φράση «χωριστή δήλωση συζύγων», ο σύζυγος που έχει εκδηλώσει την επιθυμία να υποβάλει χωριστή δήλωση πρέπει να κλικάρει πάνω στη λέξη «ΝΑΙ» και στη συνέχεια να αναγράψει τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου.
3 Στις περιπτώσεις εγγάμων φορολογουμένων που έχουν γνωστοποιήσει την επιλογή τους για υποβολή χωριστών δηλώσεων, εφόσον ο ένας εκ των δύο συζύγων δεν έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας στην κύρια κατοικία, είτε είναι ιδιόκτητη είτε δωρεάν παραχωρημένη, ούτε συμμετέχει ως μισθωτής στη μισθωμένη κύρια κατοικία, οφείλει, στη χωριστή δήλωση που θα υποβάλει, να συμπληρώσει τον κωδικό 801 του πίνακα 6 με τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου, καθώς και τον κωδικό 092 που αφορά στη φιλοξενία, επιλέγοντας, κατά την ηλεκτρονική υποβολή, τη νέα ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο», η οποία έχει προστεθεί στον αναδυόμενο πίνακα επιλογών.
Εξαρτώμενα τέκνα
4 Τα ανήλικα ή ενήλικα έως 25 ετών τέκνα θεωρούνται «εξαρτώμενα» εφόσον συνοικούν με τον φορολογούμενο και το ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημά τους δεν υπερέβη εντός του 2018 τις 3.000 ευρώ ή τις 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω. Ο αριθμός των τέκνων αυτών δηλώνεται στον πίνακα 3, στην παράγραφο 2 και στους κωδικούς 005-006, ενώ τα στοιχεία τους αναγράφονται στον πίνακα 8 της δήλωσης.
Προθεσμίες υποβολής
5 Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος θεωρείται εμπρόθεσμη εφόσον υποβληθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018.
6 Σε περίπτωση κατά την οποία φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, δηλαδή το αργότερο έως τις 31-12-2019.
Υπόχρεοι υποβολής
7 Οσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31.12.2018 και έχουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση. Ακόμη και τα ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα οφείλουν να υποβάλουν δήλωση εφόσον απέκτησαν έστω και 0,01 ευρώ εισόδημα κατά τη διάρκεια του 2018 ή εφόσον βαρύνονται με τεκμήριο διαβίωσης για κατοικία ή Ι.Χ.
Εκκαθάριση της δήλωσης και καταβολή φόρου
8 Σε κάθε περίπτωση εγγάμων, είτε υποβάλλουν τη φορολογική δήλωση από κοινού είτε χωριστά, θα διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα, ένα για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν θα συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου. Στην περίπτωση που έχουν και οι δύο σύζυγοι εκκαθαριστικά με πιστωτικά ποσά, αυτά θα επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.
9 Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία στο εκκαθαριστικό αναγράφεται επιπλέον φόρος προς καταβολή (χρεωστικό υπόλοιπο), το ποσό αυτό θα πρέπει να εξοφλείται είτε εφάπαξ, μέχρι την 31η Ιουλίου, είτε σε τρεις ίσες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη μέχρι την 31η Ιουλίου, η δεύτερη μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι την 29η Νοεμβρίου 2019.
Περιεχόμενο της δήλωσης
10 Στη δήλωση πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα του φορολογουμένου, ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους. Επίσης πρέπει να αναγραφούν και όλα τα απαλλασσόμενα από τον φόρο εισοδήματα. Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα πρέπει να αναγραφεί και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος.
11 Ορισμένοι κωδικοί -όπως αυτοί που αφορούν σε εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις και στην αντίστοιχη παρακράτηση φόρου, καθώς επίσης και οι κωδικοί όπου αναγράφεται η παρακράτηση φόρου από ακαθάριστα έσοδα προερχόμενα από επιχειρηματική δραστηριότητα- θα εμφανίζονται στο ηλεκτρονικό έντυπο της φορολογικής δήλωσης σε πορτοκαλί πλαίσιο και θα είναι προσυμπληρωμένοι με συγκεκριμένα ποσά από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΛΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Η προσυμπλήρωση θα έχει γίνει με βάση στοιχεία από την επεξεργασία των ηλεκτρονικά υποβληθεισών βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων ή αμοιβών από εργοδότες και ασφαλιστικούς φορείς. Τα ποσά στους κωδικούς αυτούς δεν είναι δυνατό να τροποποιηθούν ή να διαγραφούν από τον φορολογούμενο.
12 Εάν συμπληρωθούν κωδικοί της δήλωσης με ποσά εισοδημάτων και παρακρατηθέντων φόρων για τα οποία δεν έχει παρασχεθεί ηλεκτρονική πληροφόρηση στη ΔΗΛΕΔ, οι φορολογούμενοι είναι πιθανό να κληθούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στις αρμόδιες ΔΟΥ ή στη ΔΗΛΕΔ για έλεγχο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της δήλωσής τους.
Τεκμήρια
13 Τα τεκμήρια διαβίωσης (οι τεκμαρτές δαπάνες χρήσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) συναθροιζόμενα με τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος (αγορές σπιτιών, αυτοκινήτων, αποπληρωμή δανείων καταναλωτικών κ.λπ.) προσδιορίζουν, πολλές φορές, το εισόδημα κάθε φορολογουμένου με τεκμαρτό τρόπο, σε επίπεδα υψηλότερα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος. Το αποτέλεσμα είναι ο φορολογούμενος να έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο επιβάρυνσης με επιπλέον φόρους. Για να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος, ο φορολογούμενος θα πρέπει να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ χαμηλού πραγματικού και υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος με διάφορους τρόπους, όπως η δήλωση χρηματικού κεφαλαίου (αποθέματος) προηγούμενων ετών, που αναλώθηκε εντός του 2018, η δήλωση εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, η δήλωση εσόδων εισπραχθέντων εντός του 2018 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων ή από γονικές παροχές ή δωρεές χρηματικών ποσών ή από δάνεια κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής θα πρέπει να έχει προηγηθεί συμβολαιογραφική πράξη από την οποία να προκύπτει ότι η ημερομηνία πραγματοποίησης της δωρεάς ή της γονικής παροχής έγινε μέχρι και την 31η-12-2018. Οι παραπάνω κατηγορίες ποσών που καλύπτουν τεκμήρια δηλώνονται στους κωδικούς του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.
Τεκμήριο φοιτητικής στέγης
14 Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο του φορολογουμένου μισθώνει κατοικία ή οποιουδήποτε τύπου κατάλυμα, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας (φοιτητής που σπουδάζει σε διαφορετικό τόπο, τέκνο που υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία κ.λπ.) και έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, λόγω απόκτησης ενός πενιχρού εισοδήματος (από τόκους καταθέσεων, από περιστασιακή απασχόληση κ.λπ.) κατά τη διάρκεια του 2018, το τεκμήριο διαβίωσης της φοιτητικής κατοικίας θα επιβαρύνει τον ίδιο και όχι τους γονείς του, με συνέπεια να εκτίθεται στον κίνδυνο να πληρώσει φόρο επί εξωπραγματικού εισοδήματος. Σε περίπτωση διαμονής σε φοιτητική εστία πανεπιστημίου δεν προκύπτει τεκμήριο διαβίωσης.
Αναδρομικά ειδικών μισθολογίων
15 Οι εν ενεργεία και συνταξιούχοι δημόσιοι λειτουργοί που υπάγονται στα ειδικά μισθολόγια και έλαβαν τον Δεκέμβριο του 2018 ή λαμβάνουν τους πρώτους μήνες του 2019 αναδρομικά ποσά, θα αναγκαστούν να εμφανίσουν τα ποσά αυτά στις φετινές δηλώσεις αλλά δεν θα πληρώσουν τελικά γι’ αυτά ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%-10%.
16 Στους κωδικούς 049-050 του πίνακα 7, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι κατ’ επάγγελμα αγρότες πρέπει να αναγράψουν τα χρηματικά ποσά των δαπανών για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών που κατέβαλαν το 2018 είτε με πλαστικό χρήμα είτε μέσω e-banking ή ηλεκτρονικού πορτοφολιού ή άλλων ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής. Το συνολικό ύψος των ποσών αυτών προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους ποσών ανά τράπεζα, τα οποία αναγράφονται στον πληροφοριακό πίνακα. Από τη δήλωση των ποσών αυτών θα εξαρτηθεί αν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα δικαιούνται μείωση φόρου έως 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.636-9.545 ευρώ.
Το ελάχιστο συνολικό ποσό των δαπανών με το οποίο κατοχυρώνεται η έκπτωση φόρου προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του ατομικού -δηλωθέντος ή τεκμαρτού- φορολογητέου εισοδήματος, ως εξής:
• 10%, για το τμήμα του εισοδήματος έως τις 10.000 ευρώ.
• 15% για το τμήμα του εισοδήματος από τις 10.001 έως τις 30.000 ευρώ.
• 20% για το υπερβάλλον ποσό, εφόσον το εισόδημα ξεπερνά τις 30.000 ευρώ.
17 Κατά τη διάρκεια της ηλεκτρονικής συμπλήρωσης της φορολογικής δήλωσης, ο φορολογούμενος μπορεί να πληροφορηθεί άμεσα τι ποσά δαπανών που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου εξόφλησε κατά τη διάρκεια του 2018 με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Τα ποσά αυτά αναγράφονται σε αναλυτικό πίνακα που αναρτάται στην οθόνη του υπολογιστή του, εφόσον δίπλα από τους κωδικούς 049-050 του πίνακα 7 «κλικάρει» πάνω στη λέξη «ΕΔΩ», που περιλαμβάνεται στη φράση «Πατήστε ΕΔΩ για στοιχεία δαπανών». Μόλις «κλικάρει» πάνω στη λέξη αυτή, θα εμφανιστεί στην οθόνη του υπολογιστή του ένας πληροφοριακός πίνακας στον οποίο αναγράφονται αναλυτικά ανά τράπεζα τα ποσά των δαπανών τα οποία εξόφλησε μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής.
18 Από την υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή e-banking) τις δαπάνες που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου εξαιρούνται (εφόσον τα πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματά τους θα φορολογηθούν με την κλίμακα υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις):
α) Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω, δηλαδή γεννηθέντες έως και την 31η Δεκεμβρίου 1948.
β) Ατομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
γ) Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
δ) Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
ε) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
στ) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.
ζ) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
η) Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (από ακίνητα, τόκους καταθέσεων κ.λπ.) ή και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.
θ) Πολίτες των οποίων το ετήσιο πραγματικό εισόδημα του έτους 2018 δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το ετήσιο τεκμαρτό τους εισόδημα για το ίδιο έτος δεν υπερβαίνει τις 9.500 ευρώ. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι περιστασιακά απασχολούμενοι.
ι) Υπήκοοι τρίτων χωρών που αιτούνται ή/και λαμβάνουν διεθνή προστασία από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
ια) Οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους.
ιβ) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
ιγ) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
ιδ) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).
Κάθε φορολογούμενος που υπάγεται σε μία από τις παραπάνω 14 περιπτώσεις «εξαιρέσεων» οφείλει, ωστόσο:
• Να έχει καλύψει τα προαναφερθέντα ποσοστά του ετήσιου -δηλωθέντος ή τεκμαρτού- εισοδήματος με δαπάνες αγοράς και παροχής υπηρεσιών, εξοφληθείσες με μετρητά. Για τον λόγο αυτό πρέπει ήδη να έχει συγκεντρώσει και να έχει διαφυλάξει τις αποδείξεις των δαπανών αυτών στην κατοικία του, ώστε να είναι σε θέση να τις προσκομίσει στις αρμόδιες φορολογικές Αρχές σε περίπτωση που του ζητηθούν για έλεγχο.
• Να αναγράψει κι αυτός στον Πίνακα 7 του Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης, στον κωδικό 049 ή στον κωδικό 050 αν πρόκειται για σύζυγο η οποία υποβάλλει κοινή δήλωση με τον σύζυγό της, το άθροισμα της αξίας των χάρτινων αποδείξεων συναλλαγών του έτους 2018, τις οποίες συγκέντρωσε και έχει διαφυλάξει και οι οποίες αναγνωρίζονται για την κατοχύρωση της έκπτωσης φόρου.
19 Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν καλύψει το απαιτούμενο ποσοστό επί του εισοδήματός τους με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών ή με μετρητά (αν εξαιρούνται από την υποχρέωση ηλεκτρονικών πληρωμών) θα πληρώσουν έξτρα φόρο 22% επί του ακάλυπτου ποσού.
20 Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο με ποσά αναγραφέντα στον πίνακα 6, το ύψος της ετήσιας δαπάνης για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή με μετρητά για να κατοχυρωθεί η έκπτωση φόρου θα προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του (υψηλότερου) τεκμαρτού και όχι επί του (χαμηλότερου) δηλωθέντος εισοδήματος.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής