Ο μηχανισμός είναι απλός: εκτός από το σύνολο της περιουσία του Δημοσίου που περνά ως εγγύηση στο Υπερταμείο που επιβάλλεται να δημιουργηθεί -παρά τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, ακριβώς για να μην αποκαλυφθεί και στον πλέον αδαή ότι σ’ αυτό το Υπερταμείο η Ελλάδα απλά θα είναι παρατηρητής- στη συμφωνία τις 13ης Ιουλίου περιλαμβάνεται και η “παράδοση” των ελληνικών τραπεζών.

Τα κλειδιά για τον απόλυτο έλεγχο των τραπεζών και της ελληνικής οικονομίας τα παρέδωσε η κυβέρνηση στις 12-13 Ιουλίου 2015 ως αποκορύφωμα εκείνης της εξάμηνης «τρελής» διαπραγμάτευσης από το δίδυμο Τσίπρα-Βαρουφάκη. Είναι απορίας άξιο αν ήξεραν τι υπέγραφαν μετά από εκείνες τις αλησμόνητες 17 ώρες της «σκληρής διαπραγμάτευσης».

Εκεί μπήκαν οι βάσεις για να περάσουν οι ελληνικές τράπεζες σε ξένα χέρια. Και προσοχή! Όχι σε στρατηγικούς επενδυτές όπως οι λίγοι αλλά υπαρκτοί που τοποθετούν τα κεφάλαιά τους στις ελληνικές υποδομές, τον τουρισμό, τα λιμάνια, την ενέργεια, τα αεροδρόμια κλπ, αλλά σε κερδοσκοπικά funds και στους εκπροσώπους τους.

Ούτε λίγο ούτε πολύ η κυβέρνηση συναίνεσε να μετέχουν στις θέσεις-κλειδιά των τραπεζών στελέχη που δεν είχαν καμία ανάμιξη στο τραπεζικό σύστημα τα τελευταία 10 χρόνια. Αυτό, σε συνδυασμό με τον όρο ότι τα στελέχη που θα τοποθετηθούν θα πρέπει να έχουν εμπειρία, σημαίνει πως σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια οι θέσεις ευθύνης και λήψης των αποφάσεων θα περάσουν σε «ξένα» χέρια.

Ενδεικτικό άλλωστε είναι και το γεγονός ότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των Τραπεζών (SSM) με επιστολή του την περασμένη εβδομάδα προς τις τράπεζες, καθιστούσε σαφές ότι η πλειοψηφία των μελών της επιτροπής που θα εγκρίνει τις υποψηφιότητες για τις θέσεις-κλειδιά των τραπεζών, θα είναι ξένοι.

Πώς αυτό επηρεάζει το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας στα όρια της εκχώρησης; Αυτά τα στελέχη που θα επιλεγούν, θα επανακρίνουν σχεδόν το σύνολο των δανείων που έχουν λάβει επιχειρήσεις και νοικοκυριά, καθώς οι δανειστές εκτιμούν ότι τα «κόκκινα δάνεια ματώνουν» την οικονομία και προκαλούν αιμορραγία στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Όπως χωρίς περιστροφές ανέφεραν τα στελέχη των δανειστών κατά τις συζητήσεις τους στην Αθήνα τόσο με υπουργούς, όσο και με οικονομικούς παράγοντες, τα «κόκκινα» δάνεια των επιχειρήσεων στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό σε βάρος των υγιών εταιρειών, απορροφούν ρευστότητα από την αγορά και αποτελούν βραδυφλεγή βόμβα για τα κεφάλαια των τραπεζών.

Με τις αλλαγές που επιχειρούνται λοιπόν στις τράπεζες, αφαιρείται από τα «ελληνικά χέρια» η διαχείριση όλων των περιουσιακών στοιχείων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που φτάνει στο ποσό των 300 δισεκατομμυρίων.

Η λογική τους είναι απλή: στην Ελλάδα έχουν διατεθεί από το 2010 μέχρι σήμερα, μέσω τριών μνημονίων και πολλών άλλων συμβάσεων, περισσότερα από 300 δισ. Αυτή η «επένδυση» στην Ελλάδα λοιπόν πρέπει πάση θυσία να πετύχει, τόσο για οικονομικούς όσο και για πολιτικούς λόγους. Και μέχρι στιγμής δεν «βγάζει τα λεφτά της»…

Το τραπεζικό παζλ περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την επιδίωξη της κυβέρνησης να τοποθετήσει στις διοικήσεις άτομα της επιρροής της, που όμως δεν πληρούν τα κριτήρια που θέτει ο SSM, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις ή και απορρίψεις προτεινόμενων στελεχών, πηγαίνοντας όλο και πιό πίσω τα χρονοδιαγράμματα που έχουν συμφωνηθεί.

Οι διαθέσεις των ξένων έχουν φανεί προ πολλού. Πριν από λίγο καιρό «κόπηκε» υποψήφιος διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς από τις επιτροπές του SSM ο οποίος λίγες μέρες πριν είχε πάρει το πράσινο φως από τους ίδιους! Παράδειγμα δεύτερο: Το ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει ήδη καταρρεύσει. Με καθαρά εκβιαστικό τρόπο υποχρεώθηκαν σε παραίτηση όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής. Στο Γενικό Συμβούλιο του ΤΧΣ ο συσχετισμός θα γίνει 5 ξένοι και 4 Έλληνες. Όμως τα περιστατικά αφελληνισμού στις τράπεζες είναι πολλά.

Οι πρόεδροι όλων των κομβικών επιτροπών στις τράπεζες σε λίγο θα είναι ξένοι. Και μιλάμε για στρατηγικής σημασίας επιτροπές όπως Εκτίμησης Κινδύνου, Επιλογής των μελών της Διοίκησης και Λογιστικού Ελέγχου, αφού όπως προείπαμε ο SSM επιβάλλει να μην έχουν καμία σχέση τα τελευταία 10 χρόνια με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Όμως ακόμη κι αν γίνουν οι αλλαγές σε στελεχιακό επίπεδο, δεν τελειώνουν οι «γόρδιοι δεσμοί» για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, επιχειρηματικών ή ακόμη και στεγαστικών. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη εκείνη η νομοθεσία που θα βάζει «δίχτυ ασφαλείας» για τον δανειολήπτη.

Αντιθέτως με την Ιρλανδία πχ όπου με νόμο είχε οριστεί πλαφόν 20% για το εισόδημα ενός νοικοκυριού ως ποσοστό αποπληρωμής του δανείου, στη χώρα μας δεν υπάρχει κάτι ανάλογο και μένει να αποσαφηνιστεί.

Όσο αυτό δεν γίνεται, την απόλυτη εξουσία για τους όρους του δανείου την έχει όποιος αγοράσει «πακέτα» κόκκινων δανείων από τις τράπεζες, δηλαδή ως επί το πλείστον διεθνή hedge funds. Κι αυτά λειτουργούν αποκλειστικά με τους νόμους της αγοράς, με ότι αυτό συνεπάγεται σε κοινωνικό επίπεδο.