Αλλωστε, μεγάλο ζητούμενο και το 2025 θα είναι η ταχύτητα της σύγκλισης των εισοδημάτων με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αφού πλέον ο πληθωρισμός, ακόμη και το 2025, θα μειωθεί μεν στο 2,1% στο τέλος του χρόνου, αλλά η ακρίβεια έχει αποκτήσει «εθνικά» χαρακτηριστικά εμμένοντας σε υψηλά επίπεδα.

Προοπτική

Εκτός από τη σαφή πρόοδο στα μεγέθη, κινήσεις όπως η πρόωρη αποπληρωμή ακόμη μίας τριπλής δόσης, ύψους 7,93 δισ. ευρώ, από το διμερές δάνειο ύψους 52,3 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα το 2010 από τις χώρες της ευρωζώνης, δίνουν περισσότερους θετικούς πόντους στο «story» της Ελλάδας. Ολα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, πριν από λίγες μέρες, η SCOPE να ξεπεράσει αμφιβολίες που εξέφρασαν έμμεσα η S&P και η Fitch και να αναβαθμίσει την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒΒ, δηλαδή ένα σκαλί πάνω από την ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα. Με τον τρόπο αυτό, ο γερμανικός οίκος άνοιξε τον δρόμο για περισσότερες αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου μέσα στο 2025.

Το 2025, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας αναμένεται να φτάσει το 2,3%, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 10 δισ. ευρώ. Η οικονομική μεγέθυνση θα προέλθει από την αύξηση των επενδύσεων κατά 8,4% (από 6,7% το 2024), της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία θα αυξηθεί κατά 1,6%, και των εξαγωγών, που θα αυξηθούν κατά 4%. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί στο 9,7% από 10,3%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί στο 2,1%.

Οι κίνδυνοι για την οικονομία τον επόμενο χρόνο είναι κυρίως εξωτερικοί: Επιβράδυνση της Ε.Ε. λόγω Γαλλίας και Γερμανίας, η οποία αναμένεται να ενταθεί αν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα και συγκρούσεις σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία, οι οποίες μπορούν να αναστρέψουν την πτωτική πορεία του πληθωρισμού.

Μισθοί

Με «όπλο» την υπεραπόδοση των φόρων η κυβέρνηση κατάφερε την άνοδο του ορίου για την αύξηση των δαπανών που επιβάλλει το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο, από το 3% στο 3,7%. Ετσι κατάφερε να ενθέσει στον προϋπολογισμό για το 2025, 12 μέτρα αύξησης των εισοδημάτων και 12 μέτρα που αφορούν τη μείωση φόρων, με συνολικό κόστος 1,1 δισ. ευρώ. Ο στόχος είναι τα εισοδήματα να αυξηθούν κατά 3,4%, άρα η πραγματική αύξηση, χωρίς τον μέσο πληθωρισμό, θα είναι 1,3%.

Το 2025, με «όπλο» τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν από τη φοροδιαφυγή, θα εξεταστεί η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, με στόχο την ελάφρυνση της λεγόμενης μεσαίας τάξης, αλλά και η υλοποίηση της προεκλογικής εξαγγελίας για τη μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%. Παράλληλα, θα επανεξεταστούν στο σύνολό τους τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ.

Εκτός όμως από τους αριθμητικούς στόχους, ο προϋπολογισμός βάζει και τρία στοιχήματα που αφορούν σε δημόσιες επενδύσεις, μεταρρυθμίσεις και δημόσιο χρέος.

Στα 14,1 δισ. ευρώ οι επενδύσεις

Οι δημόσιες επενδυτικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν στα 14,1 δισ. ευρώ, από τα οποία 4,9 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Οπως είναι φυσικό, η έμφαση θα δοθεί στα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης με χρονικό όριο ολοκλήρωσης τα μέσα του 2026. Το ποσό των 4,9 δισ. ευρώ θα διατεθεί για την ένταξη στον σχεδιασμό του Ταμείου νέων έργων καθώς και για την ολοκλήρωση έργων που εντάσσονται στο πρόγραμμα με τίτλο «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας».

Το πρόγραμμα σχετίζεται με δράσεις οι οποίες υλοποιούνται από νομικές οντότητες που προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Πρόκειται για επενδύσεις, οι οποίες αφορούν σε υποδομές με συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, συστημάτων που συνδυάζουν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και σύστημα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και εγκαταστάσεις θαλάσσιων αιολικών ή πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων καθώς και επενδύσεις που ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητά της σε διεθνές επίπεδο.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

«Ψαλίδι» στο χρέος

Το χρέος αναμένεται να μειωθεί στο 147,5% του ΑΕΠ από 154% το 2024. Εκτός από τον αριθμητικό στόχο, θα υπάρξουν και βήματα προς μια πιο δυναμική διαχείριση του χρέους. Εκτός από την αποπληρωμή ακόμη μίας διπλής δόσης ύψους 5,3 δισ. ευρώ για το διμερές δάνειο με την ευρωζώνη, θα γίνουν κινήσεις για την προσέλκυση περισσότερων μακροπρόθεσμων επενδυτών στα ελληνικά ομόλογα. Τούτο με δεδομένο ότι η αναβάθμιση της SCOPE στη βαθμίδα ΒΒΒ από φέτος θεωρείται βέβαιο ότι θα επιβεβαιωθεί και από άλλους οίκους αξιολόγησης. Η Ελλάδα θα βγει στις αγορές μόνο για 8 δισ. ευρώ, έχοντας εξαιρετικά ευνοϊκό προφίλ για το χρέος, με μέση διάρκεια 19 χρόνια, χρηματοδοτικές ανάγκες που δεν θα ξεπερνούν το 6,9% του ΑΕΠ και ταμειακά διαθέσιμα πάνω από 32 δισ. ευρώ.

ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΑ

Ολοκληρώνονται 7 βασικές μεταρρυθμίσεις

Στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων μέσα στο 2025 θα ολοκληρωθούν 7 βασικές μεταρρυθμίσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

1 Δικαιοσύνη: Το πρόγραμμα αφορά στην επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση που θα κοστίσει 550 εκατ. ευρώ μπαίνει στην τελική της φάση με τη συμπλήρωση των νέων υποδομών οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2026.

2 Κτηματολόγιο: Μέσα στο 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί και το «γεφύρι της Αρτας» των έργων του Δημοσίου.

3 Δημιουργία πολεοδομικών σχεδίων: Περίπου 250 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την κατάρτιση και την επικύρωση πολεοδομικών σχεδίων, τοπικών και ειδικών, καθώς και στην οριοθέτηση περιοχών και ζωνών υποδοχής μεταφοράς συντελεστή δόμησης.

4 Πρόγραμμα «Αιγίς»: Το κολοσσιαίο πρόγραμμα με προϋπολογισμό ύψους 2,1 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, χρηματοδοτείται και από το Ταμείο Ανάκαμψης με 600 εκατ. ευρώ.

5 Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας: Τα μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας μέχρι 1.380 MW (αντλησιοταμίευση-μπαταρίες) που είναι καθοριστικά για την «πράσινη»

επανάσταση και την ανάπτυξη των ΑΠΕ θα απορροφήσουν πόρους 450 εκατ. ευρώ.

6 Ηλεκτρική διασύνδεση: Η διασύνδεση των Κυκλάδων από την εναέρια γραμμή Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου και άλλα συνοδευτικά έργα του ΑΔΜΗΕ θα απορροφήσουν πόρους 145 εκατ. ευρώ. Το έργο είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί έως το τέλος του χρόνου.

7 Ψηφιοποίηση Δημοσίου: Η ψηφιοποίηση όλων των αρχείων του Δημοσίου θα κοστίσει περίπου 550 εκατ. ευρώ. Στόχος και η διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών του Δημοσίου.